Molla Hüsrev'in Mir'âtü'l-Usûl'ü ile Zekiyyüddîn Şa'bân'ın Usûlü'l-Fıkh'ının şer'î deliller bağlamında karşılaştırılması
Comparison of Molla Hüsrev's Mir'âtü'l-Usûl and Zekiyyüddîn Şa'bân's Usûlü'l-Fiqh in context of religious evidences
- Tez No: 668372
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HİLAL ÖZAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 211
Özet
Bu tezde fıkıh usulü alanında yazılmış olan biri klasik diğeri modern iki eserin şer'î deliller özelinde üslup, yöntem, içerik ve özellikleri açısından karşılaştırması yapılmıştır. Eserlerden birisi klasik fıkıh usûlünün özelliklerini ve derinliğini yansıtan, Molla Hüsrev tarafından yazılmış olan“Mir'âtü'l-usûl”adlı eserdir. Diğeri XX. yüzyılın ilk yarısından itibaren farklı ve modern tarzda kaleme alınan eserlerden biri olan, Zekiyyüddîn Şa'bân tarafından kaleme alınan“Usûlü'l-fıkh”adlı metindir. Bu eserler dönemlerinin eğitim kurumlarında uzun süre okutulmuş ve okutulmakta olan kendilerinden önceki zengin müktesebatı özetlemiş önemli eserlerdir. Araştırma ve incelenme neticesinde eserlerin kendi dönemlerinin genel özelliklerini taşıdığı, Mir'âtü'l-usûl'ün Hanefî imamlarının görüşlerini esas alan“fukaha yöntemi”ile kaleme alındığı ve belli yönlerden de memzûc metodun özelliklerini yansıttığı tespit edilmiştir. Usûlü'l-fıkh'ın ise bütün mezheplerin görüşlerine yer vererek ve aralarında tercihte bulunarak mezhepsel kaygı taşımadan, güncel ve anlaşılır bir üslupla kaleme alındığı görülmüştür. Yüksek lisans tezi kapsamını aşmamak düşüncesiyle her iki eserin sadece şer'î delillerle ilgili bölümleri ele alınmıştır. Şer'î delilleri Molla Hüsrev Kitap, Sünnet, icma ve kıyas şeklinde dört, Zekiyyüddîn Şa'bân Kitap, Sünnet, icma, kıyas, mesâlih-i mürsele, istihsan, örf, sedd-i zerâi', şer'u men kablenâ, sahâbî kavli ve istishâb şeklinde onbir başlık altında ele almıştır. Her iki eserin de konuları pek çok yönden ortak birbirine parelel olmakla birlikte farklılıklarının da olduğu tespit edilmiştir. Eserlerde kullanılan örneklerin zengin olduğu ve birçok konuda aynı örneklerin kullanıldığı da dikkat çekmiştir.
Özet (Çeviri)
In the thesis, two works, as it is one classical and one modern, written in the field of fiqh are compared in terms of style, method, content, and features. One of the works is“Mir'âtü'l-usûl”, written by Molla Hüsrev, reflecting the feature and depth of classic fiqh, and the other one is“Usûlu'l-fıkh”, by Zekiyyüdîn Şaban, which is one of works that different and modern style as from first half of 20th century. These works are significant works introduced in the educational institutions of their time for a long time and summarized the rich acquis before them. As a result of the research and examination, it is determined that the works have general characteristics of their period and the Mir'âtü'l-usûl was written with the“fuqaha method”based on the views of Hanafi imams and reflects the characteristics of the memzûc method in certain aspects. It is observed that Usûlü'l-fiqh was written in an up-to-date and comprehensible style, without any sectarian concerns, by giving place to the views of all sects and making a choice among them. With the idea of not exceeding the scope of the master's thesis, only the parts of both works related to religious evidence were discussed. As Molla Hüsrev discussed evidence of Sharia in four title as book, sunnah, ijma and qiyas, Zekiyyüddîn Şa'bân discussed evidence of Sharia in eleven title as book, sunnah, ijma, qiyas, mesalh-i mürsele, iqsan, custom,sedd-i zerai, shar'u men kablena, sahabi kavli, and istishap. Although the subjects of both works are in many ways parallel to each other, it is determined that there are differences. It also draws attention that plenty of examples used are became rich and the same examples were used in many subjects.
Benzer Tezler
- Mir'âtü'l-Usûl eseri bağlamında Molla Hüsrev'in delil anlayışı
The methodological understanding of Molla Khusrav within the context of Mir'āt al-Usūl
MUHAMMED DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinFırat ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZUHAL DAĞ
- Molla Hüsrev'in delâlet anlayışı ve fürû'a yansımaları
Molla Husrev?s account of signification and it?s reflexions in the Islamic Law
HADİ ENSAR CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ÇALIŞKAN
- Fatih devrinde yerli bir Osmanlı alimi: Şeyhülislam Molla Hüsrev (1400-1480)
A Native Ottoman scholar in the reign of Fatih: Sheikhulislam Molla Hüsrev (1400-1480)
AHMET DEMİR
- لفقهية المستخرجة من دُرر الحكاململا خسرو
Molla hüsrev'in 'dureru'l-hukkam' adlı eserinde fıkhikaideler(The jurisprudential rules extracted from durar al hukkam by mulla khusro)
MUHAMMEDTRSUN MUNÇAK
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinYalova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OSMAN SAİTOĞLU
- Molla Hüsrev'in 'Vela' hakkındaki görüşleri ve bu konuda Osmanlı alimleri arasında yapılan tartışmalar (Vela risaleleri çerçevesinde)
Molla Husrev?s point of views on walâ and debates over this topic among ottoman scholars (According to the risâlas of Walâ)
AHMET ALİ KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DinGazi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERHAT KOCA