İzmit Kasr-ı Hümayunu'nun müze olarak işlevlendirilmesinin irdelenmesi
Examining the functionalizing of Izmit Kasr-ı Humayun as a museum
- Tez No: 669892
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞENGÜL AYDINGÜN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Müzecilik, Sanat Tarihi, Archeology, Museology, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arkeoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 302
Özet
Bu çalışmada bir padişah özel ikametgâhı ve Batılılaşma dönemi eseri olan İzmit Kasr-ı Hümayunu'nun inşa edildiği tarihten başlanarak Saray-Müze olarak yeniden işlevlendirilmesi irdelenmiştir. 3 Mart 1924 tarihinde çıkarılan 431 sayılı kanun ile Halifelik kaldırılmış, son Halife Sultan Abdülmecid maiyeti ile birlikte yurt dışına çıkarılmıştır. Aynı kanunla padişaha ait olan tüm mallar saraylar ve kasırlarla birlikte millete intikal etmiştir. Bu yapılar bir müddet devlet işlerinin görüldüğü, toplantıların yapıldığı protokol binaları olarak kullanılmış ardından Saray-Müze kategorisi ile müzeleştirilmişlerdir. İzmit Kasr-ı Hümayunu da Osmanlı Devleti'nden miras kalan bu yapılardan bir tanesidir. Bu tez çalışmasının konusu olan İzmit Kasr-ı Hümayunu, Saray-Müze olarak hizmete açılmadan önceki işlevleri, geçirdiği onarımlar, süsleme özellikleri, yapının ilk inşa edildiği dönemden başlanarak ele alınmıştır. Yapı ile ilgili bilgi belge toplama çalışmaları için Kocaeli Halk Kütüphanesi, Kocaeli Dökümantasyon Merkezi, Kocaeli Üniversite Kütüphanesi Kocaeli Arkeoloji Müzesi Arşivi, Kocaeli Koruma Kurulu Arşivi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversite Kütüphanesi'nde araştırmalar yapılmıştır. İstanbul edu yoluyla Yıldız Sarayı Fotoğraf Arşivlerine İstanbul Şehir Üniversite arşivi yoluyla Taha Toros arşivlerine ulaşılmış eski İzmit fotoğrafları araştırılmıştır. Rıdvan Gölcük yoluyla Münster Asia Minor Enstitüsü Karl Dörner Arşivlerine ulaşım sağlanmış Karl Dörner'ın İzmit SEKA fabrikasının kazı çalışmalarının fotoğraflarına erişilmiştir. Devlet Arşivleri Başkanlığı yoluyla İzmit Kasr-ı Hümayunu' nun konu edildiği belgelere ulaşılmıştır. Bu belgeler tezimizin ekler bölümünde Devlet arşivlerindeki transkripsiyonları ile yer almıştır. Doğrudan ve dolaylı olarak yapıyı konu alan makaleler, tezler, katalog kitaplar, gazete yazıları incelenmiştir. Kaynakçada detaylı olarak verdiğimiz yapıyla ilgili olan bu çalışmaların temel oluşturduğu tezimize İstanbul'da yer alan diğer Saray-müzelerle ilgili yapılan çalışmalar da eklenmiştir. Tezde birinci bölümde İzmit Tarihi ana hatlarıyla verilmiştir. Tezimizin ikinci kısmı ise yapıyı, mimari olarak betimlemek üzere tanımlanmıştır ve bu bölümde bir Batılılaşma Devri eseri olan yapının ortaya çıktığı koşulları daha iyi analiz edebilmek için XVIII. ve XIX. yüzyıllarda İmparatorluğun içinde bulunduğu sosyal ve ekonomik durum beynelmilel olarak ele alınmıştır. Üçüncü bölümde İzmit Kasr-ı Hümayunu, kendisi gibi Saray-Müze kategorisinde yer alan fakat hacim olarak kendisinden çok daha büyük, payitaht saraylarından Saray-Müze'ye dönüştürülen, Dolmabahçe ve Beylerbeyi Sarayları ile karşılaştırılmıştır. Söz konusu olan Saray-Müzeler de İzmit Kasrı gibi önce mimari olarak, sonra iç tezyinat, bahçe düzenlemesi, bünyelerinde yer alan diğer yapılar, müzeleştirilmeleri ve tefrişatları bağlamında incelenerek, anlatılmıştır. Yapıların bellekleri de tarihi kaynaklardan yararlanılarak incelenmiştir. Yapıların temelde benzer tefrişatlar ortaya koyduğu gösterilip bu konu üzerine irdeleme yapılmıştır. Bu aşamada tefrişatlar fotoğraflardan yararlanılarak karşılaştırılmıştır. Karşılaştırılması yapılan yapıların, mimari biçim özellikleri, yapıldıkları çağın mimari özelliklerini yansıtması açısından ele alınarak incelenmiştir. Tezimizin dördüncü bölümünde İzmit Kasr-ı Hümayunu Türk Mimarisi ve Sanat Tarihi açısından değerlendirilmiştir. Genç Türkiye Cumhuriyeti'nin, Osmanlı Devleti'nden miras kalan yapıları nasıl değerlendireceği ve bu süre içinde yapılardan nasıl istifade edildiği hususu üzerinde durulmuştur. Ardından müzeleştirilip halkın ziyaretine açılması kararlaştırılan bu eserlerin sergileme ilkelerinin neler olduğu konusu açıklanmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak İzmit Kasr-ı Hümayunu'nun müştemilatları ile birlikte yeniden ele alınarak, içinde bulunulan yüzyılın modern müzecilik araçları ile donatılması, güncellenmesi gerektiği kanısına varılmıştır. Modern müzecilik anlayışı ile yeniden ele alınması önerilen Kasrın ve Somut Olmayan Kültürel Mirasın uygulama alanı olması önerilen Kasrın içinde kaldığı alanın bu şekilde İzmit halkı ve İzmit'i ziyarete gelenler için yeni bir destinasyon, öğrenme ve geçmişle bağ kurma alanı olacağı öngörülmüştür.
Özet (Çeviri)
This study examined the refunctionalization of Izmit Kasr-ı Humayun, the private residence of the Sultan and the Westernization period building, as a museum-palace from the date of its construction. By law No. 431, enacted on March 3, 1924, the Caliphate has been abolished, and the last Caliph, Sultan Abdulmajid, has been taken abroad with his entourage. By the same legislation, along with palaces and pavilions, all goods belonging to the Sultan were nationalized. These buildings have been used as protocol buildings where state affairs were conducted and meetings were held for a while, and then they were museumificated with the Palace-Museum category. One of these structures that has been inherited from the Ottoman Empire is Izmit Kasr- ı Humayunu. Izmit Kasr-ı Humayunu, which is the subject of this thesis, discussed its functions before it has been put into service as a Palace-Museum, its repairs, its ornamental features, starting from the period when the structure has been built. Research has been conducted in the Kocaeli Public Library, the Kocaeli Documentation Centre, the Kocaeli University Library, the Kocaeli Archeological Museum Archive, the Kocaeli Conservation Board Archive and the Çanakkale On Sekiz Mart University Library for the collection of information and documents related to the building. Old Izmit photographs have been researched to reach the Yıldız Palace photo archives through the Istanbul edu and Taha Toros archives through the Istanbul Sehir University archives.The archives of Karl Dörner of the Münster Asia Minor Institute and photographs of Karl Dörner's excavations at the Izmit SEKA Factory have been accessed through Ridvan Gölcük. Documents on the subject of Izmit Kasr-ı Humayunu have been made available through the pesidency of the State Archives. These documents are included in the annex section of our dissertation with their transcriptions in the state archives. Articles, dissertations, catalog books, newspaper articles on the subject of building have been examined directly and indirectly. In our thesis, which is the basis of these building works, which we have given in detail in the bibliography, the subject has been extended by the addition of works related to the Other Palace-Museums in Istanbul. The history of Izmit is presented in outline in the first part of the thesis. The second part of the thesis defines the building as architectural and, in this section, the social and economic situation of the Empire in the 18th and 19th centuries is discussed internationally in order to better analyze the conditions under which the structure, which is a work of westernization, emerged. In the third section, Izmit Kasr-ı Humayunu is compared to the palaces of Dolmabahçe and Beylerbeyi, one of the capital city palaces (“payȋtaht”), which, like itself, is in the category of palace-Museum, but much larger in volume than itself. The palaces in question, such as Izmit Pavilion, have been first examined in architectural terms, then in the context of interior decorations, landscaping, the furnishing of other buildings in their structure, and musealisation. The memory of the buildings had also been studied using historical sources. It has been shown that the structures have basically revealed similar furnishings and researched extensively on this subject. At this stage, the details have been compared using photographs. The architectural design of the buildings in question has been examined in order to reflect the architectural features of the era in which they have been built. In the fourth part of our thesis, Izmit Kasr-ı Humayunu has been assessed in terms of Turkish architecture and art history. It focused on how the young Republic of Turkey evaluated the structures inherited from the Ottoman Empire and how they benefited from the structures during that time. After that, an attempt has been made to explain the principles of the exhibition of these buildings, which have been decided to open up to the public visit by museumification. As a consequence, it has been concluded that the Izmit Kasr-ı Humayunu, together with its auxiliary buildings, should be re-evaluated and furnished with modern museological tools of the present century and updated. It is envisaged that the pavilion and the area in which the Pavilion is located, which has been proposed to be re - evaluated with a modern understanding of museology and also to be the area of application of the Intangible Cultural Heritage, will therefore become a new destination, a place of learning and a place of connection with the past for the people of Izmit and those who come to visit Izmit.
Benzer Tezler
- İzmit livasında Yunan mezalimi (1920-1921)
Greek atrocity in İzmit brigate
BÜNYAMİN TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Türk İnkılap TarihiSakarya ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELMA PEHLİVAN
- İzmit mutasarrıflığında Ermeniler ve tercihleri (1888-1919)
Armenians in province of İzmit and their defortation
BAYRAM ÇAKICI
- İzmit Devlet Hastanesi'nde standart personel kodları ve oluşan maliyetlere etkileri
Standart personal staff in İzmit Goverment their effects on the costs of the hospital
ÖZNUR GEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
İşletmeKocaeli ÜniversitesiYönetim ve Organizasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VASFİ HAFTACI
- Constructional analysis of Hereke section of İzmit ater supply project by using GIS techniques
İzmit su temin projesi, Hereke Bölgesinde CBS teknikleri kullanarak inşaat işlerinin analizi
BÜLENT HAMURCULU
Yüksek Lisans
İngilizce
1998
İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. BAHATTİN COŞKUN