Yükseköğretimde iç kontrol odaklı girişimcilik eğilimlerinin iş yaşam dengesi ve mesleki motivasyon bağlamında incelenmesi
Examining entrepreneurship trends with locus of internal control in higher education in the context of work life balance and vocational motivation
- Tez No: 670781
- Danışmanlar: PROF. DR. MÜNEVVER ÇETİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 342
Özet
Yükseköğretim kurumlarındaki eğitim öğretim kalitesini artırmak, değişen şartlara daha kolay adapte olunmasını sağlamak için üniversitelerin araştırma odaklı, entelektüel ve bilimsel içeriğe sahip, aynı zamanda öğrenmeye, düşünmeye yönlendiren, yaratıcılığı besleyen ortamlar olması gerekmektedir. Küreselleşme çağında yaşanan değişimler düşünüldüğünde yükseköğretim kurumlarında söz konusu ortamların yaratılması için girişimcilik faaliyetlerinin yürütülmesi önemli görülmektedir. Bu noktada ideal olan; girişimcilik faaliyetleri gerçekleştirilirken aynı zamanda iş yaşam dengesinin kurulabilmesidir. Yükseköğretim kurumlarında akademisyenlerin girişimcilik faaliyetlerini sürdürürken, kişisel gelişimlerine de vakit ayırmaları iş yaşam dengesi aracılığıyla mümkün olmaktadır. Bu süreçte ihtiyaç duyulan çalışma azmini başlatma ve sürdürme konusundaki kilit faktörlerden biri ise motivasyondur. Girişimcilik kavramı; sürecin doğru bir şekilde anlaşılması için farklı değişkenlerin kullanılmasını gerektiren çok boyutlu bir süreçtir. Bu sebeple araştırma birbirini tamamlayan bu kavramları ilişkilendirerek ele almaktadır. Bu araştırmanın amacı; yükseköğretimde iç kontrol odaklı girişimcilik eğilimleri, iş yaşam dengesi ve mesleki motivasyon arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda öncelikle akademisyenlerin iç kontrol odaklı girişimcilik eğilimlerini belirlemeye yönelik“iç kontrol odaklı girişimcilik ölçeği”geliştirilmiştir. Akademisyenlerin iç kontrol odaklı girişimcilik eğilimlerinin mesleki motivasyon ve iş yaşam dengesi tarafından yordanıp yordanmadığı ile ilgili doğrudan etkilere odaklanan yordayıcı korelasyon yöntemi ve tarama modellerinden biri olan betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Tübitak'ın 2018 yılında yayınladığı girişimcilik endeksinde yer alan 50 üniversite oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini 557 akademisyen oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında kişisel bilgi formu,“iç kontrol odaklı girişimcilik ölçeği”,“iş yaşam dengesi ölçeği”ve“mesleki motivasyon ölçeği”kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS 22.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemleri olarak sayı, yüzde, ortalama, standart sapma kullanılmıştır. Araştırma değişkenlerinin normal dağılım gösterip göstermediğini belirlemek üzere Kurtosis (Basıklık) ve Skewness (Çarpıklık) değerleri incelenmiştir. Verilerin analizinde; Basit Doğrusal Regresyon Analizi ve Çok Değişkenli Regresyon Analizi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda akademisyenlerin iç kontrol odaklı girişimcilik eğilimlerinin yüksek, iş yaşam dengelerinin yüksek, mesleki motivasyonlarının orta düzeyde olduğu saptanmıştır. Araştırmanın sonucunda akademisyenlerin iç kontrol odaklı girişimcilik eğilimleri ve iş yaşam dengesi (toplam ve iş yaşam uyumu, yaşamı ihlal etme(T), kendine zaman ayırma, yaşamın işten ibaret olması(T)) arasındaki neden sonuç ilişkisini belirlemek üzere yapılan regresyon analizi anlamlı bulunmuştur. Bu sonuçlara göre akademisyenlerin iş yaşam dengesi iç kontrol odaklı girişimcilik eğilimi düzeyini artırmaktadır.İş yaşam uyumu; iç kontrol odaklı girişimcilik genel, özgünlük, kontrol, özerklik, başarma ihtiyacı, risk alma eğilimi, proaktiflik/ fırsat keşfi, öz yeterlik düzeyini artırmaktadır. Kendine zaman ayırma; iç kontrol odaklı girişimcilik genel, özgünlük, kontrol, özerklik, başarma ihtiyacı düzeyini artırmaktadır. Yaşamı ihlal etme; iç kontrol odaklı girişimcilik genel, özgünlük, kontrol, özerklik, başarma ihtiyacı, risk alma eğilimi, proaktiflik/ fırsat keşfi, öz yeterlik düzeyini azaltmaktadır. Yaşamın işten ibaret olması; iç kontrol odaklı girişimcilik genel, özgünlük, özerklik, başarma ihtiyacı düzeyini, proaktiflik/ fırsat keşfi azaltmaktadır. Araştırmadan elde edilen diğer sonuca göre; akademisyenlerin iç kontrol odaklı girişimcilik eğilimleri ve mesleki motivasyonları (toplam ve mesleki özellikler, yönetim politikaları ve uygulamaları, işyerinde ilişkiler, öğrenciler, işyerinde fiziksel koşullar) arasındaki neden sonuç ilişkisini belirlemek üzere yapılan regresyon analizi anlamlı bulunmuştur. Bu sonuçlara göre akademisyenlerin mesleki motivasyonu iç kontrol odaklı girişimcilik eğilimleri düzeyini artırmaktadır. Mesleki özellikler; iç kontrol odaklı girişimcilik eğilimi genel, özgünlük, kontrol, özerklik, başarma ihtiyacı, risk alma eğilimi, proaktiflik/ fırsat keşfi, öz yeterlik düzeyini artırmaktadır. Öğrenciler; iç kontrol odaklı girişimcilik eğilimi genel, özgünlük, kontrol, özerklik, başarma ihtiyacı, proaktiflik/ fırsat keşfi düzeyini artırmaktadır; risk alma eğilimi ve öz yeterlik düzeyini etkilememektedir. İşyerinde ilişkiler; iç kontrol odaklı girişimcilik eğilimi genel, özgünlük, özerklik, kontrol, başarma ihtiyacı, risk alma eğilimi, proaktiflik fırsat keşfi düzeyini etkilememektedir; öz yeterlik düzeyini azaltmaktadır. Yönetim politikaları ve uygulamaları iç kontrol odaklı girişimcilik eğilimi genel, özgünlük, kontrol, başarma ihtiyacı, risk alma eğilimi, proaktiflik fırsat keşfi, öz yeterlik düzeyini etkilememektedir; özerklik düzeyini azaltmaktadır.İşyerinde fiziksel koşullar; iç kontrol odaklı girişimcilik eğilimi genel, özgünlük, kontrol, başarma ihtiyacı, risk alma eğilimi, proaktiflik/ fırsat keşfi, öz yeterlik düzeyini etkilememektedir; özerklik düzeyini artırmaktadır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda araştırmacılara ve uygulamacılara öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In order to increase the quality of education in higher education institutions and enable the adaptation to changing conditions more easily, universities are supposed to be research-oriented environments with an intellectual and a scientific content directing students to learn and think and feeding the creativity. Considering the changes experienced in the age of globalization; it is important to conduct entrepreneurship activities to create the aforementioned environments in higher education institutions. What is ideal at this point is to be able to balance between work and life when conducting entrepreneurship activities. It is possible for academicians in higher education institutions to spare time to their personal development when maintaining entrepreneurship activities only through the work-life balance. One of the key factors in starting and maintaining the ambition to work which is needed in this process, is motivation. The concept of entrepreneurship is a multidimensional process necessitating the use of different variables to understand the process properly. Thus the study discusses these concepts which complete each other, by associating them. The purpose of this study was to examine the correlations between entrepreneurship trends with locus of internal control in higher education, work life balance and vocational motivation. In line with this purpose the“entrepreneurship scale with locus of internal control”was primarily developed to determine the academicians' entrepreneurship trends with locus of internal control. The study used the predictor correlation method, which directly locuses on impacts regarding whether the academicians' entrepreneurship trends with locus of internal control are predicted by vocational motivation and work life balance or not. In addition, the study used descriptive scanning model, which is one of the scanning models. The target population of the study comprised 50 universities which were determined by the Scientific and Technological Research Council of Turkey and are involved in the entrepreneurship index last published in 2018. The sample of the study comprised 557 academicians. In collection of the data; the personal information form,“entrepreneurship scale with locus of internal control”,“work life balance scale”and“vocational motivation scale”were used. The data acquired from the study was analyzed using the SPSS 22.0 program. In evaluation of the data; number, percentage, mean and standard deviation were used as descriptive statistical methods. The Kurtosis and Skewness values were examined to determine whether the study variables were normally distributed or not. In analysis of the data; the Simple Linear Regression Analysis and Multivariate Regression Analysis were used. As a consequence, the study found that the academicians had higher entrepreneurship trends with locus of internal control and work life balance and moderate vocational motivation. As a result of the study the regression analysis which was conducted to determine the cause effect relationship between the academicians' entrepreneurship trends with locus of internal control and work life balance, was found to be significant. These results showed that work life balance was effective on the academicians' entrepreneurship trends with locus of internal control. Work life balance; entrepreneurship with locus of internal control increases the general, authenticity, control, autonomy, need to succeed, tendency to take risk, proactivity/opportunity discovery and self-efficacy level. Allocating time for oneself; entrepreneurship with locus of internal control increases the general, authenticity, control, autonomy and need to succeed level. Violation of life; entrepreneurship with locus of internal control decreases the general, authenticity, control, autonomy, need to succeed, tendency to take risk, proactivity/opportunity discovery and self-efficacy level. Having a life consisting of work; entrepreneurship with locus of internal control decreases the general, authenticity, autonomy, need to succeed level and proactivity/opportunity discovery. According to another result obtained from the study; the regression analysis which was conducted to determine the cause effect relationship between the academicians' entrepreneurship trends with locus of internal control and vocational motivation, was found to be significant. These results showed that vocational motivation was effective on the academicians' entrepreneurship trends with locus of internal control. Professional qualifications; entrepreneurship with locus of internal control increases the general, authenticity, control, autonomy, need to succeed, tendency to take risk, proactivity/opportunity discovery and self-efficacy level. Students; entrepreneurship with locus of internal control increases the general, authenticity, control, autonomy, need to succeed and proactivity/opportunity discovery level. However, it does not affect the tendency to take risk and self-efficacy level. Workplace relationships; entrepreneurship with locus of internal control does not affect the general, authenticity, autonomy, control, need to succeed, tendency to take risk and proactivity/opportunity discovery level. However, it decreases the self-efficacy level. Management policies and applications; entrepreneurship with locus of internal control does not affect the general, authenticity, control, need to succeed, tendency to take risk, proactivity/opportunity discovery and self-efficacy level. However, it decreases the autonomy level. Workplace physical conditions; entrepreneurship with locus of internal control does not affect the general, authenticity, control, need to succeed, tendency to take risk, proactivity/opportunity discovery and self-efficacy level. However, it increases the autonomy level. In line with the results obtained from the study, suggestions were offered to the researchers and implementers.
Benzer Tezler
- İç kontrol sistemi ve kalite yönetim sistemi: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi örneği
Internal control system and quality management system: The case of Erzincan Binali Yıldırım Uiversity
ÖZGE ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Kamu YönetimiErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FUNDA KEMAHLI GARİPOĞLU
- Yükseköğretim kurumlarında iç mekan kalitesine ilişkin verilerin mikrodenetleyici kullanılarak toplanması ve büyük veri ortamında analizi
Collection of data on indoor quality in higher education institutions using microcontroller and analysis in big data environment
CEYHAN MOLLA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Bilgi ve Belge YönetimiDokuz Eylül ÜniversitesiYönetim Bilişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CAN AYDIN
- Örgütsel çeviklik ve öğrenen örgüt etkileşimi: Üniversite yöneticilerine yönelik bir araştırma
Organizational agility and learning organization interaction: A research for university administrators
OYA ÖNALAN
- Topluluk tabanlı sosyal pazarlama yaklaşımıyla sürdürülebilir tüketim davranışının güdülenmesi: Yükseköğretimde deneysel bir uygulama
Motivating sustainable consumption from community-based social marketing perspective: An experimental case in higher education
LEVENT GELİBOLU
- Lise tür ve kolunun yükseköğretimde akademik başarıya etkisi (Kovaryans analizi ile ilgili bir deneme)
Başlık çevirisi yok
EZEL TAVŞANCIL
Doktora
Türkçe
1989
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Planlaması Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN AKHUN