İki dilli toplumlarda baskın dilin diğer dil üzerindeki aşındırma etkisi: Azerbaycan Türkçesi-Farsça örneklemi üzerine bir araştırma
The attrition effect of dominant language on the other language in bilingual societies: A case study of Azerbaijani Turkish-Farsi
- Tez No: 671987
- Danışmanlar: PROF. DR. HACER İCLAL ERGENÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Dilbilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
Birinci dil aşınması, ikidilli topluluklarda dillerin etkileşimi sonucu ortaya çıkan ve genellikle anadilinde gerçekleşen dilbilimsel olgudur. Bu çalışmada dil aşınması olgusu çokdilli bir ülke olan İran'ın Azerbaycan Türkçesi-Farsça ikidillilerinin anadilleri (Azerbaycan Türkçesi) üzerinde incelendi. Azerbaycan Türkçesi, İran coğrafyasında tarihi boyunca Farsçayla etkileşimde olmuştur ancak son yüz yılda ülkenin tek resmî dil olması nedeniyle Farsça bu dil üzerinde baskın dil etkisi yaratmıştır. Bu nedenle Azerbaycan Türkçesinin bu süreçte aşınmaya uğradığı varsayılarak bu aşınmanın dilbilimsel betimlemesi bu tezde amaçlandı. Alıntı sözcüklerden yola çıkarak öncelikle sözcüksel aşınmaya odaklandı. Daha sonra ise aşındığı gözlemlenen sözcüklerin biçimbilimsel aşınması incelendi. Son olarak, bağlaçlar gibi yapıya bağımlı sözcüklerin sözcüksel ve biçimbilimsel aşınmanın ötesinde sözdizimsel aşınmaya yol açtığı sonucuna varılıp sözdizimsel düzlemde de aşınmanın niteliği incelenip betimlendi. Azerbaycan Türkçesinin hangi düzlemlerde ne kertede Farsçadan etkilenerek aşınma sergilediği dil aşınması kuramsal çerçevesiyle değerlendirilip tartışıldı.
Özet (Çeviri)
In this thesis language attrition was evaluated and discussed in terms of the theoretical framework of the first language attrition. First language attrition generally occurring in the mother tongue is a linguistic phenomenon that results from the language interaction in the bilingual communities. In this study, the phenomenon of language attrition was examined on the native language (Azerbaijani Turkish) of the Azerbaijani Turkish-Farsi bilinguals of Iran, which is a multilingual country. Azerbaijani Turkish has interacted with Farsi over centuries in the Iranian geography, but since Farsi has been the only official language of the country in the last century, it has had a dominant language effect on Azerbaijani Turkish. For this reason, assuming that Azerbaijani Turkish has been attrited in this process, a linguistic description of this attrition is aimed in this thesis. Based on the borrowed words, the study focused primarily on lexical attrition. İn the second part of the study the morphological attrition of those words was examined. Finally, it was concluded that words that depend on structure, such as conjunctions, facilitate syntactic attrition beyond lexical and morphological attrition. This result led us to analyze and describe the nature of attrition on the syntactic level.
Benzer Tezler
- Çağdaş tiyatroda baskı ögesi olarak dil
Language as a pressurizing factor in modern theatre
SEMRA EKŞİOĞLU ÖZDEN
- Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi
Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque
EVREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE
- Лингво-стилистические особенности ложныхдрузей переводчика
Tuzak kelimelerin çevirisinde dilbilimsel ve üslupbilimselözellikler
ŞUHEDA RENGİN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Rusça
2024
Mütercim-TercümanlıkKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALTANAT MAMBAYEVA
- Çağdaş Suriye nesrinde siyasî hapishane edebiyatı üzerine eleştirel bir bakış
The literature of political prisons in contemporary Syrian prose analytical prepective
ABDOLGADER MOHAMED ALİ
Yüksek Lisans
Arapça
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FİKRET ARSLAN
- Else Günther als Kinderbuchautorin und ihr Beitrag zur interkulturellen Erziehung
Çocuk kitabı yazarı olarak Else Günther ve onun kültürlerarası eğitime katkısı (Else Günther as a children's book autor and hercontribution to intercultural education)
HALİME YEŞİLYURT
Doktora
Almanca
2020
Alman Dili ve EdebiyatıNecmettin Erbakan ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ OSMAN ÖZTÜRK