Geri Dön

Türk işaret dilinde çoklu eylem durumları: Derlem tabanlı bir incelenmesi ve sınıflandırma

Pluractionality cases in Turkish sign language: A corpus-based examination and classification

  1. Tez No: 672134
  2. Yazar: YASEMİN GÜÇLÜTÜRK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HACER İCLAL ERGENÇ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 138

Özet

Çoklu eylem, yineleme belirteçlerinin kullanımıyla sözcüğe anlamsal boyutta çoğulluk ve dağılım gibi bilgilerin kodlanmasıyla meydana gelen bir dilbilgisel kategoridir. Kullanılan çoklu eylem belirleyicileri sözcüğe anlamsal boyutta kişi, sayı, yer ve zaman dağılımları kodlamaktadır. Güncel çalışmalarda çoklu eylem konusuna bir eğilim bulunmasına rağmen, kapsamlı bir çoklu eylem sınıflandırması bulunmamaktadır. Bu çalışmada, derlem tabanlı bir inceleme gerçekleştirilerek, TİD'deki çoklu eylem olgusuna dair yapısal ve işlevsel açıdan bulgular ileri sürülerek, TİD çoklu eylem sınıflandırması sunulmuştur. Yapısal olarak TİD'de bağımsız, el dışı ve birleşimsel olarak birçok çoklu eylem belirleyicisi bulunmaktadır. Bağımsız türler /-TEK/, /-YAY/, /-DEĞ/ ve /-2EL/ çoklu eylem belirleyicilerinden oluşmaktadır. El dışı türlerde ise /-YŞ/ ve /-BK/ çoklu eylem belirleyicilerini içermektedir. Birden fazla belirleyici içeren birleşimsel türde ise, /-TEK + YAY/, /-TEK + 2EL/, /-YAY + 2EL/, /-TEK + BK/, /TEK + YŞ/, /-DEĞ + YŞ/, /-DEĞ + BK/, /-YAY + BK/ ve /-YAY + YŞ/ çoklu eylem belirleyicileri bulunmaktadır. İşlevsel olarak ise Kuhn ve Aristodemo (2017)'nin ortaya koyduğu anlamsal sınıflandırma açısından incelendiğinde, TİD'de çoklu eylem belirleyicileri, tek türün yanı sıra, (a) ve (b), (b) ve (c) ya da üç türünün hepsinin kodlanmasını sağlayabilmektedir. Diğer dillerle karşılaştırıldığında, TİD'deki el dışı biçimbirimlerinin de çoklu eylem belirleyicisi olarak ele ait biçimbirimler kadar etkili olduğu görülmektedir.

Özet (Çeviri)

Pluractionality is a grammatical category that is formed by encoding information such as plurality and distribution in the semantic dimension with the use of reduplication markers. The pluractionality markers encode person, number, place and time distributions in the semantic dimension of the word. Although there is a trend towards pluractionality in current studies, there is no extensive classification on pluractionality. In this study, a classification on TID pluractionality is presented by portraying structural and functional findings obtained from the corpus-based examination on pluractionality in TID. Observing the structure of pluractionality in TİD there are many independent, non manual and combinatory pluractional markers, in TID. The independent type consists of /-REP/, /-ARC/, /-PC/ and /-2HND/ pluractional markers. The non-manual type includes /-PC/ and /-BS/ pluractional markers. As for the combinatory type which consists of at least two markers, it consists of /-REP + ARC/, /-REP + 2HND/, /-ARC + 2HND/, /-REP + BS/, /-REP + PC/, /-ALT + PC/, /-ALT + BS/, /-ARC + BS/ and /-ARC + PC/ pluractional markers. On a functional level, the semantic behaviours were examined in terms of the semantic classification put forward by Kuhn and Aristodemo (2017), TİD pluractional markers enable all three types, the marker can enable the readings (a) and (b), (b and (c), or all three readings. Compared with pluractional structures in other sign languages, non-manual pluractional markers in TİD are as effective as manual pluractional markers.

Benzer Tezler

  1. Expression of arguments and age of acquisition effects in Turkish sign language

    Türk işaret dilinde üyelerin ifade edilmesi ve dil edinim yaşının etkileri

    SEMRA ÖZDEMİR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    DilbilimBoğaziçi Üniversitesi

    Dilbilim Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. KADİR GÖKGÖZ

  2. 基于汉语国际教育的汉土语序类型研究(a typology study on chinese and Turkish word order based on Chinese international education)

    Uluslararası Çince öğretimine(eğitimine)yönelik Çince ve Türkçe söz diziminin tipolojik açıdan incelenmesi

    MESUT KESKİN

    Doktora

    Çince

    Çince

    2020

    DilbilimShanghai International Studies University {Shanghai Municipality 上海市}

    Dilbilim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. LİXİN JİN

  3. Computer vision based multi-lingual fingerspelling recognition

    Bilgisayarla görme tabanlı çok dilli parmak alfabesi tanıma

    AHMET ALP KINDIROĞLU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2011

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolBoğaziçi Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. LALE AKARUN

  4. At the intersection of center and periphery: Kurdish language in the Turkish Monolingual sphere

    Merkez ve çeperin kesişiminde: Türkçenin tekdil alanında Kürt dili

    SEREN ÜSTÜNDAĞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Dilbilimİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    İnsan ve Toplum Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ETİENNE EUGENE CHRISTİAN CHARRİERE

  5. Transfer learning for sign language recognition

    İşaret dili tanıma ı̇çin öğrenme transferi

    AHMET ALP KINDIROĞLU

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolBoğaziçi Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. LALE AKARUN ERSOY