Geri Dön

Edebî yönden Şükrî-i Bitlisî'nin Selim-Nâme'si

Literary aspect Şükrî-i Bitlisî's Selim-Name

  1. Tez No: 672730
  2. Yazar: TAHİR KAPLAN
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT KEKLİK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 210

Özet

Edebi eserler, bir milletin geçmişle geleceği arasında köprü görevi gören önemli kültürel varlıklarındandır. Yazıldıkları dönemin sosyal, siyasi ve kültürel ortamını yansıtırlar. Çalışma konumuz olan Şükrî-i Bitlisî'nin yazmış olduğu“Selim-nâme”adlı eser 15 ve 16. yüzyıl Osmanlısının sosyal, kültürel ve siyasi özelliklerini yansıtan bir eserdir. Osmanlı hükümdarlarından Yavuz Sultan Selîm'in şehzadeliği dönemindeki seferleri, tahta çıkışı; İran, Mısır ve Anadolu'nun değişik yerlerine yaptığı seferler Selim-nâme'de edebi bir dille anlatılır. Mesnevi biçiminde kaleme alınan eser klasik Türk Şiirinin mersiye, kaside ve gazel tarzında yazılmış şiir örneklerini de içerisinde barındırmaktadır. Anlatılanlar gerçek hayattan kesitler olsa da şair yaşanılanları kendi sanat dünyasında yoğurarak estetik bir üslupla yeniden canlandırmaya çalışmıştır. Günümüz romanlarında bile ender rastlanan geniş insan, tabiat ve savaş meydanı tasvirleri eserin dikkat çekici yönlerinden biridir. Sanatçının savaş meydanlarını ve savaşı canlandırmadaki yeteneği sayesinde Selim-nâme okuyucuyu tarihsel bir yolculuğa çıkarmaktadır. Eserde mecazlı anlatımlara, söz ve anlamla ilgili edebi sanatlara çokça başvurulmuştur. Okuyucunun göz ve kulak zevkine hitap edecek kafiye ve rediflerle, aliterasyon ve asonanslara ahenkli ve akıcı bir anlatıma şahit olmaktayız. Sahip olduğu kadılık, müderrislik, yöneticilik gibi birçok vasfa rağmen kendisini“şair”olarak tanımlayan Şükrî-i Bitlisî'nin eseri Selim-nâme'yi edebi bir eser oluşturma amacı gözeterek yazdığı görülmektedir. Selim-nâme'nin şekil ve içerik özellikleri üzerinden edebi yönünü ortaya koyarak onun sadece bir tarih kitabı veya dil özellikleri bakımından dikkate alınan kültürel bir varlık olmadığını onun bu özelliklerinin yanında edebi yönden de görülmesi gereken somut özellikler barındırdığını göz önüne sermeye çalıştık.

Özet (Çeviri)

Literary works are among the important cultural assets of a nation that act as a bridge between the past and the future. They reflect the social, political and cultural environment of the period in which they were written. The work Selim-nâme written by Şükri-i Bitlisi, which is our subject of study, is a work that reflects the social, cultural and political characteristics of the 15th and 16th century Ottoman Empire. The campaigns of Yavuz Sultan Selim, one of the Ottoman rulers, during his crowning period, his ascension to the throne, his expeditions to different parts of Iran, Egypt and Anatolia are explained in a literary language in Selim-nâme. The work, written in the form of mesnevi, includes examples of classical Turkish poetry written in the style of dirge, ode and lyric. Although the stories are real-life sections, the poet tried to revive the experiences with an aesthetic style by kneading in his art world. The depictions of humans, nature and the battlefield, which are rare even in today's novels, are one of the striking aspects of the work. Selim-nâme takes the reader on a historical journey thanks to the writer's ability to portray battlefields and war. In the work, figurative expressions, literary arts related to word and meaning were used a lot. We witness a harmonious and fluent narration, alliteration and assonance, with rhymes and redifs that will appeal to the reader's eye and ear taste. It is seen that Şükri-i Bitlisi, who defines himself as a“poet”, wrote Selim-nâme with the aim of creating a literary work, despite his many qualifications such as being a judge, professor and administrator. By revealing the literary aspect of Selim-nâme through its form and content features, we tried to reveal that it is not only a history book or a cultural entity that is considered in terms of language features, but also contains concrete features that should be seen from the literary point of view.

Benzer Tezler

  1. Halide Edip Adıvar, Aka Gündüz ve Reşat Nuri Güntekin'in romanlarında kadın

    The women in Halide Edip Adıvar, Aka Gündüz abd Reşat Nuri Güntekin's novels

    GÜLNUR CAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MESUT TEKŞAN

  2. Mustafa Kutlu'nun hikâyelerinde eğitim unsurları

    Education factors in Mustafa Kutlu's stories

    ŞÜKRÜ BİLAL DOĞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimErciyes Üniversitesi

    Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ EROL AKSOY

  3. Edebî yönden Hazine-i Evrâk dergisinin incelenmesi

    Researching Hazi̇ne-i̇ Evrak magazine in literary aspect

    MÜZEYYEN ÇELİK KESMEGÜLÜ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ABDULLAH ŞENGÜL

  4. Edebi yönden hazif üslubu

    Style of Hazf in Arabic literature

    HALİL İBRAHİM KAÇAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. İSMAİL DURMUŞ

  5. Edebî yönden Yeni Kalem dergisinin incelenmesi

    An investigation on magazine of Yeni̇ Kalem from the literature point of view

    BURÇİN GÜLÇİN GÜNDOGAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ABDULLAH ŞENGÜL