Chemical alternatives assessment for substitution of hazardous chemicals with safer alternatives
Tehlikeli kimyasalların daha güvenli olanları ile değiştirilmesi amacıyla alternatif değerlendirme çalışması
- Tez No: 672908
- Danışmanlar: PROF. İPEK İMAMOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 388
Özet
Güvenli kimyasallara yönelik tüketici talebi, tehlikeli kimyasalların bilinçli ikame edilmesini sağlamak amacıyla kimyasallar için alternatif değerlendirmesini (CAA) beraberinde getirmiştir. Bu tezin amacı, Türkiye'de halen kullanılmakta olan beş tehlikeli kimyasalın alternatiflerini CAA aracılığıyla bilinçli ikamelerini sağlamak için değerlendirmektir. Hedef kimyasallar şunlardır: üç fitalat; plastikleştirici olarak kullanılan Bis (2-etilheksil) ftalat (DEHP), Dibutil ftalat (DBP) ve Benzil butil ftalat (BBP) ve iki alev geciktirici; Dekabromodifenil eter (DecaBDE) ve Hekzabromosiklododekan (HBCD). Kimyasalların tümünün Avrupa'da kullanımı kısıtlı veya izne tabidir. Bu beş hedef kimyasal için toplam 13 alternatif bileşik değerlendirilmiştir. Bu çalışmada yer alan CAA adımları şunlardır: (i) GreenScreen tehlike değerlendirme aracı ile kimyasal tehlike değerlendirmesi (CHA), (ii) Denge Kriteri (EQC) modeli ile çevresel maruziyet değerlendirmesi (EEA) ve (iii) ECHA kriterleri kullanılarak nitel insan maruziyeti değerlendirmesi (QHEA). Alternatif ve hedef kimyasallar arasında karşılaştırmalı değerlendirmeler yapılmış, ardından öneriler sunulmuştur. Kimyasalların eksik bilgi veya inorganik yapısı nedeniyle altı alternatif için EQC değerlendirmesi gerçekleştirilememiştir. Fitalatlar için altı viii alternatif arasında di-isononil adifat, DINA'nın, geliştirme toksisitesi endişesi gösterdiğinden kullanımdan kaçınılması tavsiye edilirken, gliseridler kastor yağı-mono hidrojene asetatlar, COMGHA'nın güvenli bir altenatif olarak en yüksek potansiyele sahip olduğu belirlenmiştir. HBCD için üç alternatifin tümünün CHA'ya göre daha güvenlir olduğu, ikisinin EEA ve QHEA'ya göre benzer olduğu, ancak Bütadien stiren-bromlu-kopolimerin CHA'ya göre en az tehlikeli yapısı nedeniyle en umut verici olanı olarak ortaya konmuştur. Otomotiv uygulamalarında kullanımıyla ilgili olarak DecaBDE için seçilen dört alternatifin tümü için olumlu CHA puanlaması belirlenmiştir. Alüminyum dietilfosfinat ve Polifosfonat daha düşük insan maruziyet potansiyeli göstermesine rağmen, tüm alternatiflerin çevresel maruziyetine ilişkin daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
Consumer demand for safer chemicals has given rise to chemical alternatives assessment (CAA) to enable informed substitution of hazardous chemicals. The aim of this thesis was to evaluate alternatives for five hazardous chemicals, which are still being used in Turkey, via CAA to enable their informed substitution. The target chemicals are: three phthalates; Bis(2-ethylhexyl) phthalate (DEHP), Dibutyl phthalate (DBP) and Benzyl butyl phthalate (BBP) used as plasticizers, and two flame retardants; Decabromodiphenyl ether (DecaBDE) and Hexabromocyclododecane (HBCD). They are all restricted or need authorization for use in Europe. A total of 13 alternative compounds were evaluated for these five target chemicals. The CAA steps included in this study were: (i) chemical hazard assessment (CHA) with GreenScreen hazard assessment tool, (ii) environmental exposure assessment (EEA) with Equilibrium Criterion (EQC) model, and (iii) qualitative human exposure assessment (QHEA). Comparative evaluations were made among alternative and target chemicals, followed by recommendations. EEA could not be performed for six of the alternatives due to missing information or inorganic nature of chemicals. Amongst six alternatives for phthalates, Di-isononyl adipate (DINA) vi showed development toxicity concern and recommended to be avoided for use, while glycerides, castor-oil-mono, hydrogenated, acetates (COMGHA) has the highest potential as a safe altenative. For HBCD, all three alternatives were safer according to CHA, two were similar according to EEA and QHEA, yet Butadiene styrene-brominated-copolymer shows the most promise owing to its least hazardous nature, as per CHA. All four selected alternatives for DecaBDE, regarding automotive applications, showed favorable CHA scoring. Although Aluminum diethylphosphinate and Polyphosphonate shows lower human exposure potential, further inquiry is required on environmental exposure of all alternatives.
Benzer Tezler
- Oto boya atölyelerinde temizlik ve inceltme solventlerinin kronik maruziyet ile sağlık risklerinin hesaplanması ve bu solventlerin ikame edilmesi
Calculation of chronic exposure and health risks of cleaning and thinning solvents in oto paint autobody shops and substitution of these solvents
SİBEL KIZILGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL TORÖZ
- Denim sektöründe yaşam döngü analizi yaklaşımı ile bütünsel sürdürülebilirlik değerlendirmesi
Holistic sustainability assessment with the life cycle analysis approach in the denim sector
FATMA ŞENER FİDAN
Doktora
Türkçe
2021
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiErciyes ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMEL KIZILKAYA AYDOĞAN
- Pomza tozu ve porselen parlatma atığının ultra yüksek performanslı betonlarda puzolanik malzeme olarak kullanılabilirliğinin araştırılması
Investigation of the use of pumice powder and porcelain polishing waste as pozzolanic material in ultra high performance concrete
MUKHTAR OSMANOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İnşaat MühendisliğiSakarya Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EMİROĞLU
DR. ANA MAFALDA MATOS
- Properties of limestone-calcined clay incorporated cement-based materials (LC3)
Kalsine edilmiş kil ve kalker tozu içeren çimento esaslı bağlayıcı malzemelerin geliştirilmesi (LC3)
MUHAMMAD RAFI AZIMI
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜNAL ANIL DOĞAN
- Deniz dibi tarama işleminden çıkan malzemenin değerlendirilmesi ve faydalı kullanımı
Assessment and beneficial use of the material from seabed dredging operations
NADİDE DEMİRBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKıyı Bilimleri ve Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SEDAT KABDAŞLI