Halil Rıza Ulutürk'ün hayatı ve şiirleri üzerine bir inceleme
A study on the life and poets Halil Rıza Ulutürk
- Tez No: 673564
- Danışmanlar: DOÇ. DR. Zhyldyz İSMAİLOVA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 281
Özet
Çağdaş Azerbaycan şiirinin önemli temsilcilerinden Halil Rıza Ulutürk (1932-1994)'ün hayatı ve sanatı 20-21. yüzyılların kesiştiği bir zaman dilimine tesadüf etmektedir. 1 Bahar gəlir (Bahar Geliyor- 1957) kitabıyla edebî çevrelerde tanınmaya başlayan Halil Rıza, totaliter sistemin oluşturduğu sınırlar çerçevesinde yazmaya devam etmiştir. Halil Rıza, rejimin baskılarına rağmen bazen açık, bazen dolaylı yollardan itirazını dile getirmiş, ayrıca edebî faaliyetlerini millet, ana dili, vatan, ulusal birlik, Türklük vd. konular üzerinden devam ettirmiştir. Halil Rıza'nın sanatında dikkati çeken en belirgin özelliği 1980'lerin sonundan itibaren boy gösteren istiklalci, hürriyetçi, mücadeleci, Türkçü ve Azerbaycancı bir çizgiyi taviz vermeden sonuna kadar devam ettirmesidir.“Halil Rıza Ulutürk'ün Hayatı ve Şiirleri Üzerine Bir İnceleme”adlı bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır:“Birinci Bölüm”de Halil Rıza Ulutürk'ün hayatı, çocukluk ve gençlik yılları, eğitimi, eserleri, edebî tenkit ve edebiyat alanındaki çalışmaları ve aynı zamanda tercüme faaliyetleri ele alınmıştır.“İkinci Bölüm”de Halil Rıza'nın şiirlerinde işlediği ferdî temalar ele alınmıştır. Bu temalar, evrensellik ve beşeri sevgi, sevgi, aile ve etik değerler, doğa sevgisi, edebiyat, şiir, sanat ve sanatkâr gibi başlıklar altında incelenmiştir.“Üçüncü Bölüm”de Halil Rıza'nın şiirlerinde sosyal temalar ele alınmıştır. Bu kapsamda, vatanseverlik ve yurt sevgisi; başkaldırı, hürriyet, istiklal; Türklük ve ana dili, Güney Azerbaycan, adalet, dürüstlük ve şahsiyet konuları, ayrıca çocuk şiirleri ele alınarak incelenmiştir.“Dördüncü Bölümü”de, Halil Rıza Ulutürk'ün dil ve üslubu genel hatlarıyla ele alınmıştır.“Sonuç”kısmında ise, Halil Rıza Ulutürk'ün hayatı, faaliyetleri ve yaratıcılığıyla ilgili varılan sonuç ve tespitlere yer verilmiştir.“Kaynakça”kısmında araştırma ve değerlendirme sırasında kullanılan Azerbaycan Türkçesi, Türkiye Türkçesi ve Rusça olarak yayımlanmış kaynaklar alfabetik sırayla dizilmiştir.“Ek”ler bölümünde Halil Rıza'nın hayatıyla ilgili önemli tarihler (kronoloji), yayınladığı kitaplar, ayrıca tercüme kitapları listesi, tenkit ve edebî değerlendirme yazıları bibliyografisi, şiirlerine bestelenmiş şarkılar, ayrıca Halil Rıza hakkında kitaplar listesi verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The life and art of Halil Rıza Ulutürk (1932-1994), one of the important representatives of contemporary Azerbaijani poetry, coincide with a segment of time wherein 20th and 21st Centuries intersected. Halil Rıza who has been recognized at the circles of literature with the book of“Bahar gəlir”(Spring is coming - 1957) had been continued to write within the frame work of limits and restrictions imposed by the totalitarian regime. Halil Rıza, despite the pressure by the regime, sometimes directly and sometimes indirectly, expressed his contestation; and, furthermore, he had continued his literary activities through the subjects such as nation, mother tongue, motherland, national unity, Turkish identity, etc. The most remarkable characteristic of Halil Rıza at his art is that he has continued his independent, libertarian, combative, Turkism and Azerbaijanism line until the end without compromise. This study with the title of“A Study on the Life and Poets Halil Rıza Ulutürk”consists of three chapters: In the“First Chapter”, Halil Rıza Ulutürk's life, childhood and youth years, his education, works, works in the field of literary criticism and literature, as well as translation activities have been discussed. In the“Second Chapter”, the individual themes that Halil Rıza deals with in his poems have been discussed. These themes were examined under the titles of universality and human love, love, family and ethical values, love of nature, literature, poetry, art and artist, etc. In the“Third Chapter”, social themes of Halil Rıza's poems have been studied. In this context, patriotism and love of country; rebellion, freedom, independence; being Turk and mother tongue, South Azerbaijan, justice, honesty and personality issues, as well as children's poems have been studied and examined. In the“Fourth Chapter”, Halil Rıza Ulutürk's language and style have been discussed in general terms. In the chapter of“Conclusion”conclusions and determinations on Halil Rıza Ulutürk's life, activities and creativity have been discussed and examined. In the Section of“Bibliography”the sources published in Azerbaijani Turkish, Turkey Turkish and Russian used during the research and evaluation have been listed in alphabetical order. Important dates (chronology) about Halil Rıza's life, the books he published, as well as a list of translation books, a bibliography of criticism and literary reviews, songs composed for his poems, and additionally a list of books published about Halil Rıza have been provided in the section of“Appendix”.
Benzer Tezler
- Halil Rıza Ulutürk'ün şiirleri (Metin-fiil-sözlük)
Poems of Halil Rıza Ulutürk (Text-verb-dictionary)
OSMAN ALBAYRAK
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHADIR GÜNEŞ
- Halil Rıza Ulutürk-hayatı, sanatı ve şiirleri
Halil Rıza Ulutürk-life, art and poems
EMİNE SONSUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dünyası Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ EROL
- Halil Rıza Ulutürk ve Arif Nihat Asya'nın şiirlerinde millî duygular
National feeling in the poems of Halil Rza Uluturk and Arif Nihat Asya
AYSEL RUSTAMOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RAMAZAN TOPDEMİR
- Azerbaycan şairi Halil Rıza ve Men Şergem adlı eseri (eserdeki şiirler üzerinde dil inceleme)
Azerbaijani poet Halil Rıza and Men Şergem (language study on poems in his work)
DİLEK ERENOĞLU
Doktora
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiYeni Türk Dili Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ AKPINAR
- Yayık altı suyu kullanımının düşük yağlı kaşar peynirlerinin fonksiyonel ve teknolojik özelliklerine etkisinin araştırılması
Investigation of the effect of buttermilk on the functional and technological properties of low-fat kashar cheeses
HALİL RIZA AVCI
Doktora
Türkçe
2022
Gıda MühendisliğiBursa Uludağ ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLAY ÖZCAN