Madde kullanımı nedeniyle denetimli serbestlik tedbiri altında bulunan bireylerin şema terapi modeli çerçevesinde değerlendirilmesi
Assessment of individuals under probation due to substance abuse within the scope of schema therapy model
- Tez No: 673772
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÖRKEM YARARBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Psikoloji, Uyuşturucu Alışkanlığı ve Alkolizm, Law, Psychology, Drug Addiction and Alcoholism
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Madde Bağımlılığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 295
Özet
Bu araştırmanın amacı, madde kullanımı nedeniyle denetimli serbestlik tedbiri altında bulunan bireylerin erken dönem uyumsuz şemaları ile aşırı telafi ve kaçınma davranışlarının tespit edilmesidir. Analitik-kesitsel tipte tasarlanan bu araştırma, Karşıyaka Denetimli Serbestlik Müdürlüğü'nde denetim altında bulunan, 18 yaşından büyük, okuma yazma bilen 300 erkek yükümlü ile gerçekleştirilmiştir. Yükümlülerin şemalarının tespitinde Young Şema Ölçeği Kısa Form-3, telafi davranışları için Young Telafi Ölçeği, kaçınma davranışları için Young-Rygh Kaçınma Ölçeği ve sosyodemografik değişkenlerin ölçülmesi için araştırmacı tarafından oluşturulmuş Kişisel Bilgi Formu uygulanmıştır. Toplanan veriler IBM SPSS-22 programında analiz edilmiştir. Analizlerde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız kategorik değişkenlerin analizinde Pearson Ki-kare veya Fisher's Exact Test; iki bağımsız grup karşılaştırmalarında Bağımsız Örneklem T-testi veya Mann Whitney-U; ikiden fazla bağımsız gruba sahip değişkenlerin karşılaştırmalarında Anova veya Kruskal-Wallis; fark yaratan grubun tespitinde Bonferroni Post-Hoc testi uygulanmıştır. Örneklemin sosyodemografik özelliklerine bakıldığında çoğunluğun 26-35 yaş aralığında bulunduğu (ortalama 27,96; ±6,40), ortaokul mezunu, bekar, yarıdan fazlasının işçi kökenli olduğu, gelir düzeyinin dönemin asgari ücret tarifesinin üzerinde bulunduğu görülmektedir. Yükümlülerin yarıdan fazlası günlük 11-20 adet sigara içmektedir. İlk madde kullanımının deneyimlendiği yaş ortalaması 19,95 (±5,92) olmakla birlikte grubun yaklaşık yarısının 18 yaşından önce ilk denemesini yaptığı saptanmıştır. Yaşam boyu madde kullanım prevalansında, grubun %92,7'si esrar kullanmaktadır. Esrardan sonra en çok kullanılan maddeler ekstazi, kokain ve sentetik kannabinoidlerdir. En çok yakalanan madde %79,3 oranıyla esrardır. Yükümlülerin büyük çoğunluğu ilk kez denetimli serbestlik tedbirine tabi tutulmakta olup cezaevinde hükümlü olarak bulunmamıştır. Yükümlülerin en yüksek erken dönem uyumsuz şemaları sırasıyla Cezalandırılma, Ayrıcalıklılık/Yetersiz Özdenetim, Onay Arayıcılık, Kendini Feda, Sosyal İzolasyon/Güvensizlik ve İç İçe Geçme/Bağımlılık şemalarıdır. Sentetik kannabinoid veya ekstazi kullananlar 12 şema boyutunda daha yüksek puan almış olup diğer maddelerin kullanıcılarına göre en çok şemaya sahip kitledir. Daha sık madde kullananlar, daha nadir madde kullananlara göre 10 şema boyutunda daha yüksek puan almıştır. Çocukluk döneminde şiddete uğrayanlar, Yüksek Standartlar hariç, tüm şema boyutlarında daha yüksek puanlı şemalara sahip bulunmuştur. Yükümlülerin şemalarla başa çıkabilmek amacıyla kullandıkları aşırı telafi tepkilerinin sırasıyla Kontrol, Aşırı Bağımsızlık, Statü Düşkünlüğü, Manipülatif Olma, Asilik, Eleştiriye Tahammülsüzlük ve Kendi Yönelimlilik olduğu; kaçınma tepkilerinin ise yine sırasıyla Duygu Kontrolü, Sıkıntıyı Yok Sayma, Psikosomatizm, Sosyal Çekilme, Aktiviteyle Zihinden Uzaklaştırma ve Hissizlik/Duyguları Bastırma olduğu tespit edilmiştir. Uçucu madde kullananların 5, sentetik kannabinoid veya ekstazi kullananların ise 4 telafi boyutunda en fazla telafi davranışı sergilediği anlaşılmaktadır. Yükümlülerin günlük tükettikleri sigara miktarı çoğaldıkça, gösterdikleri kaçınma davranışları da artmaktadır. 18 yaşından önce ilk madde kullanımını deneyimleyenlerin kaçınma türleri, ileriki yaşlarda deneyimleyenlerden daha fazladır. Sentetik kannabinoid, eroin veya uçucu madde kullanıcılarının 5, ekstazi kullanıcılarının 4, kokain kullanıcılarının da 3 alt boyutta daha fazla kaçınma davranışı sergilediği tespit edilmiştir. Daha sık madde kullananların kaçınma davranışları da daha yüksek seviyede raporlanmıştır. Ülkemizde ve dünyada giderek yaygınlık kazanan Şema Terapi kuramı, pek çok psikolojik bozukluğun tedavisinin yanı sıra madde kullanımına yaklaşım konusunda da ilgi odağı olmaktadır. Bilindiği kadarıyla denetimli serbestlik popülasyonunda şimdiye dek şema terapiyi merkezine alan bir araştırma yapılmamıştır. Mevcut araştırma bu eksiği gidermek amacını taşımaktadır. Madde kullanımının çok boyutlu doğası gereği, aile, eğitim, sağlık, toplum ve siyasi otoritenin bütüncül bir perspektifle hareket etmesi etkili sonuçlar doğuracaktır. Anahtar Kelimeler; madde kullanımı, denetimli serbestlik, şema terapi, erken dönem uyumsuz şemalar, aşırı telafi, kaçınma.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine the early maladaptive schemes and overcompensation and avoidance behaviors of individuals who are under probation due to substance abuse. This research, designed in an analytical-cross-sectional type, was carried out with 300 male probationers over the age of 18 who are literate, under the probation of Karşıyaka Probation Directorate. The Young Schema Scale Short Form-3 to determine the probationers' schemas, the Young Compensation Scale to determine compensatory behaviors, the Young-Rygh Avoidance Scale to determine avoidance behaviors, and the Personal Information Form created by the researcher to measure sociodemographic variables were used. Collected data were analyzed in IBM SPSS-22 program. Descriptive statistics, Pearson Chi-square or Fisher's Exact Test in the analysis of independent categorical variables, Independent Sample T-test or Mann Whitney-U for comparisons of two independent groups, Anova or Kruskal-Wallis for comparisons of variables with more than two independent groups, Bonferroni Post-Hoc test to identify the group that made a difference were applied in the analyzes. When the sociodemographic characteristics of the sample are examined, it is seen that the majority is in the 26-35 age range (mean 27.96; ± 6.40), secondary school graduates, single, more than half of them are workers, and their income level is above the minimum wage tariff of the period. More than half of the probationers smoke 11-20 cigarettes per day. The average age at which first substance use was experienced was 19.95 (± 5.92). It was determined that approximately half of them made their first attempt before the age of 18. In the lifetime prevalence of substance use, 92.7% of the group uses cannabis. The most commonly used substances after cannabis are ecstasy, cocaine and synthetic cannabinoids. The most seized substance is cannabis with a rate of 79.3%. The majority of the probationers are subjected to a probation measure for the first time and they have not been found convicted in prison. The highest early maladaptive schemes of the liable are Punishment, Privilege / Insufficient Self-control, Approval Seeking, Self-Sacrifice, Social Isolation / Mistrust, and Enmeshment / Dependency schemes, respectively. Those who used synthetic cannabinoids or ecstasy scored higher on 12 schema dimensions and were the group with the most schemes compared to users of other substances. More frequent substance users scored higher on the 10 schema dimension than those using less frequent substances. Those subjected to childhood violence had higher scoring schemes in all chart dimensions, except for Unrelenting Standards. The overcompensating reactions used by the probationers in order to cope with the schemas are, respectively, Control, Counterdependency, Status Seeking, Manipulation, Rebellion, Intolerance to Criticism and Egocentrism. It has been determined that the avoidance reactions used by probationers in order to cope with the schemas are Emotion Control, Ignoring Trouble, Psychosomatism, Social Withdrawal, Distancing from the Mind with Activity and Insensitiveness/ Suppression of Emotions, respectively. It is understood that those who use volatile substances exhibit the most compensatory behavior in 5, and those using synthetic cannabinoid or ecstasy in 4 compensation dimensions. As the daily amount of cigarettes consumed by probationers increases, their avoidance behaviors also increase. Those who experienced the first substance use before the age of 18 had more avoidance types than those who experienced it later in life. It was determined that synthetic cannabinoid, heroin or volatile substance users displayed more avoidance behavior in 5 sub-dimensions, ecstasy users in 4 and cocaine users in 3 sub-dimensions. Avoidance behaviors of more frequent substance users were also reported at a higher level. The Schema Therapy theory, which has become widespread in our country and in the world, is the center of attention in the treatment of many psychological disorders as well as the approach to substance use. As far as is known, there has not been any research focusing on schema therapy in the probation population. Current research aims to remedy this deficiency. Due to the multidimensional nature of substance use, the family, education, health, society and political authority acting with a holistic perspective will have effective results. Keywords; substance use, probation, schema therapy, early maladaptive schemas, overcompensation, avoidance.
Benzer Tezler
- Gerçeklik terapisine dayalı bireysel müdahalenin madde kullanımı nedeniyle denetimli serbestliğe tabi bireylerin psikolojik ihtiyaç, kontrol odağı ve sorumluluk düzeyleri üzerine etkisi
The effect of individual intervention based on reality therapy on the levels of psychological needs, locus of control and responsibilities of individuals released on probation due to substance use
ÖZGE GAMSIZ TUNÇ
Doktora
Türkçe
2022
PsikolojiAnadolu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDOĞAN AYKUT CEYHAN
- Madde kullanımı nedeniyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanan bireylerin sosyodemografik ve klinik özellikleri ile suç - ceza ilişkilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationships between crime and punishment with sociodemographic and clinical features of individuals on probation due to substance use
KEREM SEHLİKOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Adli TıpAdıyaman ÜniversitesiAdli Tıp Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN KAFADAR
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER LÜTFİ ÖZKAN
- Madde kullanımı nedeniyle denetimli serbestlik birimine başvuran kişilerin çocukluk çağı travmaları ve benlik saygılarının incelenmesi
Examination of childhood trauma and self-esteem of individuals WHO applied to the probation office due to substance use
ŞEYMA SEHLİKOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
PsikiyatriAdıyaman ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZHAN BEKİR EGİLMEZ
- Yasa dışı madde kullanımı nedeniyle denetimli serbestlik tedbirine tabi kişilerde madde kullanımına eşlik eden sigara, alkol ve patolojik kumar bağımlılığının araştırılması
Research on cigarette, alcohol and pathological gambling addiction comorbid with illicit drug use within people subject to probation order due to illicit drug use
MİNE PAZARCIKCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Uyuşturucu Alışkanlığı ve AlkolizmEge ÜniversitesiMadde Bağımlılığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ENDER ALTINTOPRAK
- Türk ceza hukukunda koşullu salıverilme
La libération conditionnelle en Droit Pénal Turc
FURKAN ALİ ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE EYLEM AKSOY RETORNAZ