Sermaye yapısının bankaların finansal performansına etkisi: Türk bankacılık sektöründe özel sermayeli mevduat bankalarına yönelik uygulama
The effect of capital structure on the financial performance of banks: An application for private deposit banks in the Turkish banking sector
- Tez No: 674415
- Danışmanlar: DOÇ. DR. OĞUZHAN BAHADIR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bankacılık, Ekonomi, İşletme, Banking, Economics, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Galatasaray Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Bankaların temel faaliyet konusu, birey ve kurumların finansal kaynak ihtiyacının kredi mekanizması aracılığıyla karşılanmasıdır. Bankalar söz konusu faaliyetlerin devamı amacıyla fon fazlası bulunan taraflardan finansal kaynak temin etmektedir. Dolayısıyla her ticari işletme gibi bankalar da yabancı kaynak ve öz kaynak finansmanı aracılığıyla faaliyetlerini sürdürmektedir. Yabancı kaynak finansmanı açısından, bankaları diğer ticari işletmelerden ayıran en önemli unsur bankaların mevduat toplama yetkilerinin bulunmasıdır. Mevduat, bankalar açısından en önemli finansman kaynağı olarak, kredi faaliyetlerinin yürütülmesinde önemli rol oynamaktadır. Türk bankacılık sektöründe 2020 yıl sonu itibarıyla mevduat hacminin bilançodaki payı %57 seviyesindedir. Dolayısıyla Türk bankacılık sektörünün sermaye yapısının çoğunluğu mevduat finansmanından oluşmaktadır. Mevduat finansmanına ilave olarak para piyasalarından sağlanan fonlar, bankalar ve finansal kurumlardan temin edilen krediler, sendikasyon ve seküritizasyon kredileri, ihraç edilen menkul kıymetler ve sermaye benzeri krediler, bankaların başlıca borçlanma unsurlarıdır. Türk bankacılık sektöründe 2020 yıl sonu itibarıyla mevduat dışında kalan borçlanma unsurlarının bilançodaki payı yaklaşık %20 düzeyindedir. Bankaların ikinci temel finansman kaynağı öz kaynak finansmanı olup, bu kapsamda en önemli fon kaynakları ödenmiş sermaye ve kâr yedekleridir. Türk bankacılık sektöründe 2020 yıl sonu itibarıyla öz kaynak hacminin bilançodaki payı %10 seviyesindedir. Dolayısıyla bankaların sermaye yapısını oluşturan temel unsurların yabancı kaynak ve öz kaynak finansmanı olduğu dikkate alındığında, bankaların borçlanma ağırlıklı bir sermaye yapısını tercih ettiği anlaşılmaktadır. Öz kaynak finansmanının sermaye yapısı içerisindeki payı ise sınırlı düzeydedir. Ticari işletmelere benzer şekilde bankaların da temel faaliyet amacı, kâr maksimizasyonunun sağlanmasıdır. Dolayısıyla sermaye yapısı tercihinde de bu amacın gözetilmesi bankaların kârlılık performansı açısından önem arz etmektedir. Özellikle borçlanma maliyetlerinin yükselmesi ve rekabet avantajının kaybedilmemesi amacıyla bu maliyetlerin kredi faizlerine yansıtılamaması, kârlılık üzerinde baskı yaratacaktır. Bu çerçevede bankaların sermaye yapısının kârlılık performansı üzerindeki etkisinin tespiti, araştırmanın temel amacını oluşturmaktadır. Ulusal literatürde, Türk bankacılık sektöründe sermaye yapısının kârlılık veya finansal performans üzerindeki etkisine yönelik çalışmaların sınırlı düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Birtakım sermaye yapısı unsurlarının kârlılık üzerindeki etkisi ise kârlılığın belirleyicilerine yönelik çalışmalarda ele alınmıştır. Söz konusu çalışmalarda ise sermaye yapısı bileşeni olarak yalnızca“Toplam Özsermaye / Toplam Aktifler”rasyosunun ele alındığı, sayıca az diğer çalışmalarda ise mevduat hacminin bilançodaki payının da analiz edildiği anlaşılmıştır. Ulusal literatürde Hacıevliyagil vd. (2020) ile Güngör ve Dilmaç (2020) tarafından gerçekleştirilen son döneme ait araştırmalarda ise söz konusu rasyolara ilave olarak finansal kaldıraç oranı ve mevduat dışı yabancı kaynaklar da ekonometrik modellere dahil edilmiştir. Sonuç olarak bu durum, bankaların sermaye yapısını oluşturan her bir unsurun kârlılık üzerindeki ayrı ayrı etkisini gösteren bir araştırmaya olan ihtiyacı ortaya koymaktadır. Bu çerçevede araştırmada mevduat ve öz kaynaklara ilave olarak, alınan krediler, para piyasalarından borçlanma, ihraç edilen menkul kıymetler ve sermaye benzeri borçlanma şeklindeki mevduat dışı finansman tercihinin, bankaların temel amacı olan kârlılık üzerindeki etkisi belirlenmiş olacaktır. Türk bankacılık sektörünün incelendiği araştırmanın kapsamını, özel sermayeli mevduat bankaları oluşturmaktadır. Bu durumun sebepleri ise; katılım bankalarının araştırma kütlesi için yeterli sayıda olmaması ve faizsiz bankacılık prensipleri çerçevesinde sermaye yapısı unsurlarının farklılaşması, kalkınma ve yatırım bankalarının mevduat kabul edememeleri, kamu sermayeli bankaların sermaye yapılarının, çalışma esaslarının, rekabet şartlarının ve fonksiyonlarının göreceli olarak özel sermayeli bankalardan ayrışmasıdır. Veri dönemi, 2011-2020 olarak belirlenen araştırmada söz konusu döneme ait verilerine ulaşılan banka sayısı ise 13'tür. Bu çerçevede 13 bankanın 2011-2020 dönemine ait sermaye yapısının, kârlılık performansına etkisi analiz edilmiştir. Araştırmada kârlılık performansının ölçümü bakımından dikkate alınan göstergeler, aktif kârlılığı (ROA), özkaynak kârlılığı (ROE) ve net faiz marjı rasyosudur. Sermaye yapısında ise her bir sermaye yapısı unsurunun bilanço içerisindeki payı dikkate alınmıştır. Bunlar; ➢ Toplam Mevduat Hacmi / Toplam Aktif Büyüklük (MEV), ➢ Alınan Krediler / Toplam Aktif Büyüklük (KRED), ➢ Para Piyasalarına Borçlar / Toplam Aktif Büyüklük (PP), ➢ İhraç Edilen Menkul Kıymetler / Toplam Aktif Büyüklük (IHR), ➢ Sermaye Benzeri Krediler / Toplam Aktif Büyüklük (SBB), ➢ Özkaynaklar / Toplam Aktif Büyüklük (OZK) rasyolarıdır. Araştırmanın amacı doğrultusunda her bir sermaye yapısı unsurunun kârlılık üzerindeki etkisi, birbirinden bağımsız analiz edilecek şekilde belirlenmiştir. Araştırmada kârlılık göstergesi olarak dikkate alınan her bir bağımlı değişken için ayrı bir ekonometrik model olmak üzere toplam 3 farklı model kurulmuştur. İzleyen kısımda araştırmada tahmin edilecek olan modeller verilmiştir. Model 1: ROAit= αi + β1MEVit + β2KREDit + β3PPit + β4IHRit + β5SBB + β6OZK + ɛ1it Model 2: ROEit= αi + β1MEVit + β2KREDit + β3PPit + β4IHRit + β5SBB + β6OZK + ɛ1it Model 3: NFMit = αi + β1MEVit + β2KREDit + β3PPit + β4IHRit + β5SBB + β6OZK + ɛ1it Araştırmada 13 bankaya ait birden fazla dönem (zaman serisi) üzerinden analiz yapılmıştır. Bu sebeple hem yatay kesit hem de zaman serisini bir arada barındıran ve bu tür veri setinde analiz yapmaya elverişli olan panel veri yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmada kurulan ekonometrik modellerin tahmininde ise sabit etkiler (fixed effect) ve rassal etkiler (random effect) yöntemi kullanılmıştır. Panel regresyon tahmininde sabit etki ve rassal etki yaklaşımlarından hangisinin modeller için uygun olduğunun tespitinde ise Hausman testinden (1978) faydalanılmıştır. Hausman testi sonuçları Model 1 için rassal etkiler yöntemine ait denklem çıktısının dikkate alınması gerektiğini ortaya koymaktadır. Buna göre bağımlı değişkenin ROA olduğu Model 1'de, IHR değişkeninin ROA üzerinde %5 anlamlılık düzeyinde etkili olduğu, OZK değişkeninin ise %1 anlamlılık düzeyinde etkili olduğu tespit edilmiştir. Diğer yandan katsayı değerleri dikkate alındığında, söz konusu değişkenlerin tamamının ROA'yı pozitif etkilediği belirlenmiştir. Buna karşılık MEV, KRED, PP ve SBB değişkenlerinin ROA üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin bulunmadığı görülmüştür. Hausman testi sonuçları Model 2 için sabit etkiler yönteminin geçerli olduğunu ortaya koymuştur. Buna göre bağımlı değişkenin ROE olduğu Model 2'de, MEV değişkeninin %10 anlamlılık düzeyinde, PP ve IHR değişkenlerinin %5 anlamlılık düzeyinde, OZK değişkeninin ise %1 anlamlılık düzeyinde ROE üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir. Diğer yandan katsayı değerleri dikkate alındığında, yabancı kaynak unsurlarının ROE'yi pozitif yönde, özkaynakların ise negatif yönde etkilediği anlaşılmaktadır. Buna karşılık KRED ve SBB değişkenlerinin ROE üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin bulunmadığı görülmüştür. Hausman testi sonuçları Model 3 için rassal etkiler yönteminin geçerli olduğunu ortaya koymuştur. Bağımlı değişkenin NFM olduğu Model 3'de, KRED ve IHR değişkeninin %10 anlamlılık düzeyinde, PP değişkeninin ise %5 anlamlılık düzeyinde, NFM üzerinde etkili olduğunu göstermektedir. Diğer yandan katsayı değerleri dikkate alındığında, söz konusu değişkenlerin tamamının NFM'yi negatif yönde etkilediği anlaşılmaktadır. Buna karşılık MEV, SBB ve OZK değişkenlerinin NFM üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin bulunmadığı görülmektedir. Araştırmada kurulan ekonometrik modellerde anlamlı olduğu tespit edilen değişkenlere ait sonuçlar bir bütün olarak değerlendirildiğinde, bankaların borçlanma yoluyla finansman ve öz sermaye finansmanının ROA üzerinde pozitif etki yaratması, söz konusu kaynakların etkin bir biçimde kullanıldığı şeklinde yorumlanmıştır. Borçlanma yoluyla finansmanın ROE üzerinde pozitif etki yaratmasına karşılık öz sermaye finansmanının ROE üzerinde olumsuz etkiye sahip olması, özkaynaklardaki artışın verimli kullanılmadığını ve kârlılığa yansıtılamadığını göstermektedir. Bu durum Türk bankacılık sektöründe incelenen bankalar açısından net gelir yaklaşımı ile ödünleşme (trade-off) teorisi varsayımlarının geçerli olduğunu ortaya koymaktadır. Zira borçlanma yoluyla elde edilen finansmanın vergi avantajı, ROE performansını olumlu etkilemiştir. Öz sermaye finansmanında ise vergi avantajı söz konusu değildir. Diğer yandan öz kaynak finansmanının ROE üzerinde negatif etkiye sahip olması, literatürde incelenen çalışmaların tamamına yakınında da geçerli bir durumdur. Mevduat dışı yabancı kaynakların ROA ve ROE üzerinde olumlu etkiye sahip olmasına karşın NFM üzerinde negatif etkiye sahip olması, bu kaynakların doğrudan faiz giderine neden olmasıyla ilişkilendirilmiştir. Zira ROA ve ROE, hesaplama yöntemi bakımından işletmenin tüm gelir ve giderlerini dikkate alırken NFM yalnızca faiz gelirleri ve faiz giderlerini dikkate almaktadır. Araştırmanın sonucunda, özkaynak hacmi ile ROA arasındaki pozitif ilişki ve özkaynak hacmi ile ROE arasındaki negatif korelasyon bakımından literatürdeki birçok çalışma ile benzer sonuçlara ulaşıldığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla farklı zaman dilimleri ve farklı banka grupları incelenmesine karşın benzer sonuçlara ulaşılması, bankaların öz kaynak finansmanını aktif kârlılığına olumlu yansıtabildiği ancak öz kaynak kârlılığı için aynı durumun geçerli olmadığı anlaşılmaktadır. Diğer yandan finansal kaldıraç ile ROE arasındaki pozitif ilişki ve mevduat dışı kaynaklar ile NFM arasındaki negatif ilişki bakımından da son dönemde ulusal literatürde gerçekleştirilen çalışmalarla benzer sonuçlara ulaşılmıştır. Bu durum borçlanma yoluyla finansmanın Türk bankacılık sektöründe öz kaynak kârlılığını olumlu etkilediğini ancak özellikle mevduat dışı kaynakların net faiz marjını olumsuz etkilediğini göstermektedir. Literatürde incelenen araştırmaların tamamına yakınında“Toplam Özkaynaklar / Toplam Aktifler”rasyosunun ekonometrik modellerde yer alması nedeniyle OZK değişkenine ait sonuçların daha fazla araştırma ile kıyaslanması mümkün olmuştur. Nitekim OZK değişkenine ait sonuçlar, literatürde yer alan sonuçlarla büyük ölçüde uyumludur. Buna karşılık özellikle mevduat dışı yabancı kaynakların oldukça sınırlı araştırmada dikkate alınması, bu değişkenlere ait sonuçların kıyaslama yapılmasını güçleştirmiştir. Dolayısıyla bu çalışma, her bir borçlanma unsurunun kârlılık performansı üzerindeki etkisini analiz etmesi bakımından literatüre katkı sağlamıştır. Araştırmada sermaye yapısı unsurlarına ilave olarak, makroekonomik faktörlerden faiz oranları ile enflasyon oranlarının da kârlılık üzerindeki etkisi analiz edilmiştir. Bu analizin gerekli görülmesinin nedeni, bankaların temel faaliyetlerinin mevduat ve kredi ekseninde oluşması ve bu sebeple faiz oranı ve enflasyondaki değişikliklerden doğrudan etkilenebilmeleridir. Yapılan analizde, enflasyon göstergesi olarak TÜFE verileri, faiz oranı göstergesi olarak ise TCMB tarafından politika faizi olarak kabul edilen haftalık repo faizi (REPO) dikkate alınmıştır. Bankaların kârlılık performansını göstermesi bakımından önemli bir referans olan NFM ise analizin kârlılık göstergesidir. Makroekonomik faktörler ile kârlılık performansı arasındaki ilişkinin analizinde, panel nedensellik yöntemi tercih edilmiştir. Böylece değişkenler arasında uzun dönemli veya kısa dönemli bir nedensellik ilişkisinin olup olmadığı test edilmiştir. Analiz sonucunda REPO ve TÜFE değişkenlerinin, kısa dönemde NFM üzerinde istatistiksel olarak etkili olduğu tespit edilmiştir. Diğer bir ifadeyle REPO → NFM ve TÜFE → NFM yönünde kısa dönemli bir nedensellik ilişkisi mevcuttur.
Özet (Çeviri)
The main activity of banks is to meet the financial resource needs of individuals and institutions through the credit mechanism. Banks obtain financial resources from parties with excess funds in order to continue their activities. Therefore, like every commercial enterprise, banks continue their activities through foreign resources and equity financing. In terms of foreign resource financing, the most important factor that distinguishes banks from other commercial enterprises is that banks have the authority to collect deposits. As the most important source of financing for banks, deposits play an important role in the execution of loan activities. The share of deposit volume in the balance sheet in the Turkish banking sector as of the end of 2020 is at the level of 57%. Therefore, the majority of the capital structure of the Turkish banking sector consists of deposit financing. In addition to deposit financing, funds obtained from money markets, loans obtained from banks and financial institutions, syndication and securitization loans, securities issued and subordinated loans are the main borrowing elements of banks. As of the end of 2020, the share of debt items excluding deposits in the balance sheet in the Turkish banking sector is approximately 20%. The second main financing source of banks is equity financing, in this context, the most important fund sources are paid-in capital and profit reserves. The share of equity volume in the balance sheet in the Turkish banking sector by the end of 2020 is around 10%. Therefore, considering that the basic elements that make up the capital structure of banks are foreign resources and equity financing, it is understood that banks prefer a borrowing-weighted capital structure. The share of equity financing in the capital structure is limited. Similar to commercial enterprises, the main activity purpose of banks is to maximize profit. Therefore, observing this goal in the choice of capital structure is important in terms of the profitability performance of banks. Especially in order to increase borrowing costs and not to lose competitive advantage, failure to reflect these costs on loan interests will create pressure on profitability. In this context, determining the effect of banks' capital structure on profitability performance constitutes the main purpose of the research. In the national literature, it has been determined that there are limited studies on the effect of capital structure on profitability or financial performance in the Turkish banking sector. The effects of certain capital structure factors on profitability are discussed in studies on determinants of profitability. In these studies, it was understood that only the“Total Equity / Total Assets”ratio was considered as the capital structure component, while the share of the deposit volume in the balance sheet was also analyzed in a few other studies. In the national literature, Hacıevliyagil et al. (2020) and Güngör and Dilmaç (2020), in addition to these ratios, financial leverage ratio and non-deposit liabilities are also included in econometric models. As a result, this situation reveals the need for a research that shows the individual effects of each element forming the capital structure of banks on profitability. In this context, in addition to deposits and equities, the effect of non-deposit financing in the form of loans taken, borrowing from money markets, securities issued and subordinated borrowing on profitability, which is the main objective of banks, will be determined in the research. The scope of the study, in which the Turkish banking sector is analyzed, consists of private deposit banks. The reasons for this situation are; There are insufficient numbers of participation banks for the research body and the differentiation of capital structure elements within the framework of interest-free banking principles, the inability of development and investment banks to accept deposits, the separation of the capital structures, working principles, competition conditions and functions of public banks from private banks. The data period was determined as 2011-2020, and the number of banks whose data for the period in question were reached, was 13. Within this framework, the effect of the capital structure of 13 banks for the period 2011-2020 on their profitability performance was analyzed. The indicators considered in terms of measuring profitability performance in the research are return on assets (ROA), return on equity (ROE) and net interest margin ratio. In the capital structure, the share of each capital structure element in the balance sheet has been taken into account. These; ➢ Total Deposit Volume / Total Asset Size (MEV), ➢ Loans Obtained / Total Asset Size (CRED), ➢ Debts to Money Markets / Total Asset Size (PP), ➢ Securities Issued / Total Asset Size (IHR), ➢ Subordinated Loans / Total Asset Size (SBB), ➢ Equity / Total Asset Size (OZK) ratios. In line with the purpose of the research, the effect of each capital structure element on profitability has been determined to be analyzed independently from each other. A total of 3 different models have been established as a separate econometric model for each dependent variable that is considered as a profitability indicator in the research. In the following section, the models to be predicted in the research are given. Model 1: ROAit = αi + β1MEVit + β2KREDit + β3PPit + β4IHRit + β5SBB + β6OZK + ɛ1it Model 2: ROEit = αi + β1MEVit + β2KREDit + β3PPit + β4IHRit + β5SBB + β6OZK + ɛ1it Model 3: NFMit = αi + β1MEVit + β2KREDit + β3PPit + β4IHRit + β5SBB + β6OZK + ɛ1it In the research, analysis was made over more than one period (time series) belonging to 13 banks. For this reason, panel data method, which includes both crosssection and time series and is convenient to analyze in this type of data set, was preferred. In the estimation of the econometric models established in the study, fixed effect and random effect methods were used. In the panel regression estimation, Hausman test (1978) was used to determine which of the fixed effect and random effect approaches are suitable for the models. Hausman test results reveal that for Model 1, the equation output of the random effects method should be taken into account. Accordingly, in Model 1, where the dependent variable is ROA, it has been determined that the IHR variable is effective at the 5% significance level and the OZK variable is effective at the 1% significance level. On the other hand, considering the coefficient values, it was determined that all of the variables in question positively affect the ROA. On the other hand, it was observed that MEV, KRED, PP and SBB variables did not have a statistically significant effect on ROA. Hausman test results revealed that the fixed effects method is valid for Model 2. Accordingly, in Model 2, where the dependent variable is ROE, it was determined that MEV variable was effective on ROE at 10% significance level, PP and IHR variables at 5% significance level, and OZK variable at 1% significance level. On the other hand, when the coefficient values are taken into account, it is understood that the foreign resource elements affect the ROE positively and the equities negatively. On the other hand, it was observed that CRED and SBB variables did not have a statistically significant effect on ROE. Hausman test results revealed that the random effects method is valid for Model 3. In Model 3, where the dependent variable is NFM, it shows that the CRED and IHR variables are effective at the 10% significance level and the PP variable at the 5% significance level, on NFM. On the other hand, when the coefficient values are taken into account, it is understood that all of the variables in question affect NFM negatively. On the other hand, it is seen that MEV, SBB and OZK variables do not have a statistically significant effect on NFM. When the results of the variables determined to be significant in the econometric models established in the study are evaluated as a whole, the positive effect of banks' financing through borrowing and equity financing on ROA is interpreted as the effective use of these resources. Although financing through borrowing has a positive effect on ROE, equity financing has a negative effect on ROE, indicating that the increase in equity is not used efficiently and cannot be reflected in profitability. This situation reveals that the net income approach and the trade-off theory assumptions are valid for the banks in the Turkish banking sector. Because the tax advantage of the financing obtained through borrowing positively affected the ROE performance. There is no tax advantage in equity financing. On the other hand, the negative effect of equity financing on ROE is valid in almost all studies examined in the literature. Although non-deposit liabilities have a positive effect on ROA and ROE, their negative effect on NFM is associated with direct interest expense from these resources. Because ROA and ROE takes into account all income and expenses of the enterprise in terms of calculation method, while NFM only takes into account interest income and interest expenses. As a result of the study, it is understood that similar results have been reached with many studies in the literature in terms of positive relationship between equity volume and ROA and negative correlation between equity volume and ROE. Therefore, it is understood that reaching similar results despite different time periods and different bank groups can reflect positively the banks' equity financing on their return on assets, but the same is not true for return on equity. On the other hand, in terms of the positive relationship between financial leverage and ROE and the negative relationship between non-deposit resources and NFM, similar results have been reached with the studies conducted in the national literature recently. This situation shows that financing through borrowing positively affects the return on equity in the Turkish banking sector, but especially non-deposit resources negatively affect the net interest margin. Since“Total Equity / Total Assets”ratio is included in econometric models in almost all of the studies examined in the literature, it has been possible to compare the results of the OZK variable with more studies. As a matter of fact, the results of the OZK variable are mostly compatible with the results in the literature. On the other hand, the fact that non-deposit liabilities are taken into account in a very limited study made it difficult to compare the results of these variables. Therefore, this study contributed to the literature in terms of analyzing the effect of each debt element on profitability performance. In the research, in addition to the capital structure elements, the effects of macroeconomic factors such as interest rates and inflation rates on profitability were analyzed. The reason why this analysis is deemed necessary is that the main activities of banks are formed on the axis of deposits and loans, and therefore they can be directly affected by changes in interest rates and inflation. In the analysis, TUFE data were taken into consideration as the inflation indicator, and the weekly repo rate (REPO), which is accepted as the policy rate by the CBRT, as the interest rate indicator. NFM, which is an important reference in terms of showing the profitability performance of banks, is the profitability indicator of the analysis. In the analysis of the relationship between macroeconomic factors and profitability performance, the panel causality method was preferred. Thus, it was tested whether there is a long-term or short-term causality relationship between variables. As a result of the analysis, it was determined that REPO and TUFE variables were statistically effective on NFM in the short run. In other words, there is a short-term causality relationship in the direction of REPO → NFM and TUFE → NFM. L'activité principale des banques est de répondre aux besoins en ressources financières des particuliers et des institutions par le biais du mécanisme de crédit. Les banques obtiennent des ressources financières des parties disposant de fonds excédentaires afin de poursuivre leurs activités. Par conséquent, comme toute entreprise commerciale, les banques poursuivent leurs activités grâce aux ressources étrangères et au financement par capitaux propres. En termes de financement des ressources étrangères, le facteur le plus important qui distingue les banques des autres entreprises commerciales est que les banques ont le pouvoir de collecter les dépôts. En tant que source de financement la plus importante pour les banques, les dépôts jouent un rôle important dans l'exécution des activités de prêt. La part du volume des dépôts dans le bilan du secteur bancaire turc à la fin de 2020 est de 57%. Par conséquent, la majeure partie de la structure du capital du secteur bancaire turc consiste en un financement par dépôts. Outre le financement des dépôts, les fonds obtenus sur les marchés monétaires, les prêts obtenus auprès des banques et des institutions financières, les syndications de prêts et de titrisation, les titres émis et les prêts subordonnés sont les principales sources d'emprunt des banques. A la fin de l'année 2020, la part des dettes hors dépôts dans le bilan du secteur bancaire turc est d'environ 20% La deuxième principale source de financement des banques est le financement par actions, dans ce contexte, les sources de fonds les plus importantes sont le capital versé et les réserves de bénéfices. La part du volume des capitaux propres dans le bilan du secteur bancaire turc à la fin de 2020 est d'environ 10%. Par conséquent, étant donné que les éléments de base qui composent la structure du capital des banques sont les ressources étrangères et le financement par actions, il semblerait que les banques ont une préférence pour une structure de capital pondérée par les emprunts. La part du financement par actions dans la structure du capital est limitée. À l'instar des entreprises commerciales, le principal objectif de l'activité des banques est de maximiser les profits. Par conséquent, le respect de cet objectif dans le choix de la structure du capital est important en termes de performance de rentabilité des banques. En particulier, pour augmenter les coûts d'emprunt et ne pas perdre l'avantage concurrentiel, le fait de ne pas refléter ces coûts sur les intérêts des prêts créera une pression sur la rentabilité. Dans ce contexte, la détermination de l'effet de la structure du capital des banques sur les performances de rentabilité constitue l'objectif principal de la recherche. Dans la littérature nationale, il a été déterminé qu'il existe peu d'études sur l'effet de la structure du capital sur la rentabilité ou la performance financière dans le secteur bancaire turc. Les effets de certains facteurs de structure du capital sur la rentabilité sont examinés dans des études sur les déterminants de la rentabilité. Dans ces études, il était entendu que seul le ratio « Capitaux propres / Actif total » était considéré comme la composante de la structure du capital, tandis que la part du volume des dépôts dans le bilan était également analysée dans quelques autres études. Dans la littérature nationale, en plus des ratios susmentionnés, Hacıevliyagil et al. (2020) et Güngör et Dilmaç (2020) ont inclus le ratio de levier financier, et les passifs autres que les dépôts dans les modèles économétriques. En conséquence, cette situation révèle la nécessité d'une recherche qui montre les effets individuels de chaque élément constituant la structure du capital des banques sur la rentabilité. Dans ce contexte, outre les dépôts et les actions, l'effet du financement sans dépôt sous forme de prêts contractés, d'emprunts sur les marchés monétaires, de titres émis et d'emprunts subordonnés sur la rentabilité, qui est l'objectif principal des banques, sera déterminé dans cette recherche. Le champ d''étude, dans lequel le secteur bancaire turc est analysé, comprend les banques de dépôt privées. Les raisons de cette situation sont ; Le nombre de banques participatives est insuffisant pour l'organisme de recherche et la différenciation des éléments de la structure du capital dans le cadre des principes bancaires sans intérêt, l'incapacité des banques de développement et d'investissement à accepter des dépôts, la séparation des structures du capital, les principes de fonctionnement, la concurrence conditions et fonctions des banques publiques des banques privées. La période de données a été déterminée comme 2011-2020, et le nombre de banques dont les données, pour la période en question, ont été atteintes était de 13. Dans ce cadre, l'effet de la structure du capital de 13 banques pour la période 2011-2020 sur leur rentabilité la performance a été analysée. Les indicateurs considérés en termes de mesure de la performance de rentabilité dans la recherche sont le rendement des actifs (ROA), le rendement des capitaux propres (ROE) et le ratio de marge nette d'intérêt. Dans la structure du capital, la part de chaque élément de la structure du capital dans le bilan a été prise en compte. Ces éléments sont les ratios suivants; ➢ Volume total des dépôts / Taille totale des actifs (MEV), ➢ Prêts obtenus / Taille totale de l'actif (CRED), ➢ Dettes envers les marchés monétaires / Taille totale des actifs (PP), ➢ Titres émis / Taille totale de l'actif (RSI), ➢ Prêts subordonnés / Taille totale de l'actif (CFF), ➢ Capitaux propres / Taille totale de l'actif (OZK) Conformément à l'objectif de la recherche, l'effet de chaque élément de la structure du capital sur la rentabilité a été déterminé pour être analysé indépendamment les uns des autres. Au total, 3 modèles différents ont été établis en tant que modèle économétrique distinct pour chaque variable dépendante considérée comme un indicateur de rentabilité dans la recherche. Dans la section suivante, les modèles à prédire dans la recherche sont donnés. Modèle 1: ROAit = αi + β1MEVit + β2KREDit + β3PPit + β4IHRit + β5SBB + β6OZK + ɛ1it Modèle 2: ROEit = αi + β1MEVit + β2KREDit + β3PPit + β4IHRit + β5SBB + β6OZK + ɛ1it Modèle 3: NFMit = αi + β1MEVit + β2KREDit + β3PPit + β4IHRit + β5SBB + β6OZK + ɛ1it Dans la recherche, l'analyse a été effectuée sur plus d'une période (séries chronologiques) appartenant à 13 banques. Pour cette raison, la méthode des données de panel, qui comprend à la fois des sections transversales et des séries chronologiques et qui est pratique à analyser dans ce type d'ensemble de données, a été préférée. Dans l'estimation des modèles économétriques établis dans l'étude, des méthodes à effet fixe et à effet aléatoire ont été utilisées. Dans l'estimation de régression par panel, le test de Hausman (1978) a été utilisé pour déterminer laquelle des approches à effet fixe et à effet aléatoire convenait pour les modèles. Les résultats des tests de Hausman révèlent que pour le modèle 1, la sortie de l'équation de la méthode des effets aléatoires doit être prise en compte. Par conséquent, dans le modèle 1, où la variable dépendante est le ROA, il a été déterminé que la variable RSI est efficace au niveau de signification de 5%, et la variable OZK est efficace au niveau de signification de 1%. En revanche, compte tenu des valeurs des coefficients, il a été déterminé que toutes les variables en question affectent positivement le ROA. En revanche, il a été observé que les variables MEV, KRED, PP et SBB n'avaient pas d'effet statistiquement significatif sur le ROA. Les résultats du test de Hausman ont révélé que la méthode des effets fixes est valide pour le modèle 2. Par conséquent, dans le modèle 2, où la variable dépendante est le ROE, il a été déterminé que la variable MEV était efficace sur le ROE à un niveau de signification de 10%, les variables PP et RSI à un niveau de signification de 5%, et la variable OZK à un niveau de signification de 1%. En revanche, lorsque les valeurs des coefficients sont prises en compte, il apparaît que les éléments de ressources étrangères affectent positivement le ROE et les actions négativement. En revanche, il a été observé que les variables CRED et CFF n'avaient pas d'effet statistiquement significatif sur le ROE. Les résultats des tests de Hausman ont révélé que la méthode des effets aléatoires est valide pour le modèle 3. Dans le modèle 3, où la variable dépendante est NFM, elle montre que les variables CRED et IHR sont efficaces au niveau de signification de 10% et la variable PP au niveau de signification de 5%, sur NFM. En revanche, lorsque les valeurs des coefficients sont prises en compte, il apparaît que toutes les variables en question affectent négativement la NFM. En revanche, on constate que les variables MEV, SBB et OZK n'ont pas d'effet statistiquement significatif sur NFM. Lorsque les résultats des variables jugées significatives dans les modèles économétriques établis dans l'étude sont évalués dans leur ensemble, l'effet positif du financement des banques par emprunt et financement en fonds propres sur le ROA est interprété comme l'utilisation effective de ces ressources. Bien que le financement par emprunt ait un effet positif sur le ROE, le financement par actions a un effet négatif sur le ROE, indiquant que l'augmentation des fonds propres n'est pas utilisée efficacement et ne peut pas être reflétée dans la rentabilité. Cette situation révèle que l'approche du revenu net et les hypothèses de la théorie des arbitrages sont valables pour les banques du secteur bancaire turc. Parce que l'avantage fiscal du financement obtenu par l'emprunt a eu un impact positif sur la performance du ROE. Il n'y a pas d'avantage fiscal dans le financement par actions. En revanche, l'effet négatif du financement par actions sur le ROE est valable dans presque toutes les études examinées dans la littérature. Bien que les passifs, autres que les dépôts, aient un effet positif sur le ROA et le ROE, leur effet négatif sur la NFM est associé aux intérêts débiteurs directs de ces ressources. Parce que le ROA et le ROE prennent en compte tous les revenus et dépenses de l'entreprise en termes de méthode et de calcul, alors que NFM ne prend en compte que les revenus d'intérêts et les charges d'intérêts. À la suite de l'étude, il apparaît que des résultats similaires ont été atteints avec de nombreuses études dans la littérature en termes de relation positive entre le volume des fonds propres et le ROA, et la corrélation négative entre le volume des fonds propres et le ROE. Par conséquent, il est entendu que l'obtention de résultats similaires malgré des périodes différentes et des groupes bancaires différents peut refléter positivement le financement par actions des banques sur leur rendement des actifs, mais il n'en va pas de même pour le rendement des capitaux propres. En revanche, en ce qui concerne la relation positive entre le levier financier et le ROE, et la relation négative entre les ressources autres que les dépôts et la NFM, des résultats similaires ont été obtenus avec les études menées récemment dans la littérature nationale. Cette situation montre que le financement par emprunt affecte positivement le rendement des capitaux propres dans le secteur bancaire turc, mais surtout que les ressources hors dépôts affectent négativement la marge nette d'intérêt. Le ratio « Capitaux propres / Actifs totaux » étant inclus dans les modèles économétriques dans presque toutes les études examinées dans la littérature, il a été possible de comparer les résultats de la variable OZK avec d'autres études. En fait, les résultats de la variable OZK sont pour la plupart compatibles avec les résultats de la littérature. En revanche, la prise en compte des engagements autres que les dépôts dans une étude très limitée a rendu difficile la comparaison des résultats de ces variables. Par conséquent, cette étude a contribué à la littérature en termes d'analyse de l'effet de chaque élément de dette sur la performance de rentabilité. Dans la recherche, en plus des éléments de structure du capital, les effets de facteurs macroéconomiques tels que les taux d'intérêt et les taux d'inflation sur la rentabilité ont été analysés. La raison pour laquelle cette analyse est jugée nécessaire est que les principales activités des banques se forment sur l'axe des dépôts et des prêts et peuvent donc être directement affectées par les variations des taux d'intérêt et de l'inflation. Dans l'analyse, les données TUFE ont été prises en compte comme indicateur d'inflation et le taux hebdomadaire repo (REPO), qui est accepté comme taux directeur par la CBRT, comme indicateur de taux d'intérêt. NFM, qui est une référence importante pour montrer la performance de rentabilité des banques, est l'indicateur de rentabilité de l'analyse. Dans l'analyse de la relation entre les facteurs macroéconomiques et les performances de rentabilité, la méthode de causalité par panel a été privilégiée. Ainsi, il a été testé s'il existe une relation de causalité à long terme ou à court terme entre les variables. À la suite de l'analyse, il a été déterminé que les variables REPO et TUFE étaient statistiquement efficaces sur le NFM à court terme. En d'autres termes, il existe une relation de causalité à court terme dans le sens REPO → NFM et TUFE → NFM.
Benzer Tezler
- Bankaların finansal yapısı çerçevesinde bağımsız denetçi görüşünün hisse senedi performansı üzerine etkisi
The effect of independent auditor's opinion on share performance in the framework of the financial structure of banks
CENK AYDOĞAN
Doktora
Türkçe
2021
İşletmeManisa Celal Bayar Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE NECEF YERELİ
- Basel II kapsamında kredi riski kavramı ve Türkiye'de krizlerin kredi riskine etkileri
Effects of crıses on credıt risk in Turkey, meanıng of basel II
SİBEL ATLI
- Factors affecting the profitability of Turkish deposit banks
Türk mevduat bankalarının kârlılığını etkileyen faktörler
MÜJGAN KILAVUZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
EkonomiÇankaya ÜniversitesiEkonomi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET METE DOĞANAY
- Krizden (2001) krize (2008) bankacılık sektöründe yeniden yapılandırma sürecinin analizi
Analysis of restructuring process in banking sector since 2001 crisis to 2008 crisis
EMİNE YALAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
BankacılıkÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA TORUN
- Ticaret bankalarında etkinlik ve verimlilik analizi (1980-1998)
Başlık çevirisi yok
LALE YIĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
BankacılıkKaradeniz Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA EMİR