A framework for design evaluation with hermeneutics and measurement science: Design evaluation through quantification
Hermenötik ve ölçme bilimi ile tasarım değerlendirme çerçevesi önerisi: Nicelleştirme yoluyla tasarım değerlendirmesi
- Tez No: 676757
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ETHEM GÜRER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilişim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarımda Bilişim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
'tasarım' kelimesi hem isim hem de fiil olarak kullanılmakta olup, son ürüne ya da sürece atıfta bulunabilir. Öte yandan tasarım süreci ve tasarım ürünü iç içedir. Tez, ölçülebilirliğini göz önünde bulundurarak 'tasarımı' değerlendirici özellikleri açısından incelemeyi amaçlamaktadır. Tasarım sürecinde yer alan bireyler tarafından verilen ve tasarım niteliğine ilişkin olan anlayışlar, yorumlar ve yargılar, tasarımın niteliğinin ölçülmesine temel sağlamak için kullanılabilir. Tez, bir karar problemini yapılandırmak, temsil etmek ve tasarım değerlendirme sürecini netleştirmek amacıyla, somut ve soyut unsurları birlikte göz önünde bulundurarak ölçmek için kapsamlı ve rasyonel bir çerçeve sunmaktadır. Mimari bir tasarımın niteliği farklı açılardan değerlendirilebileceğinden sistematik yaklaşımlar bulmak oldukça karmaşıktır. Tezin temel amacı, mimari tasarımın hem somut hem de soyut bileşenlerini göz önünde bulundurarak ve tasarım süreçlerini ile tasarım ürünlerini iyileştirme amacı güderek mimari tasarım için olası bir değerlendirme çerçevesini sunmaktır. Bu nedenle, değerlendiricilerin yargılarını kararlara dönüştürme yoluyla ve operasyonelleştirme ve nicelleştirme süreçleri aracılığıyla ortak bir dil geliştirerek tasarım ekibi içindeki belirsiz terimleri netleştirmek amaçlanmaktadır. Bu netleştirme yolunda, mimari değerlendirme sürecinde elde edilen verilerin yorumlanması için metrolojik kavramları anlamak ve sınırlarını tanımak ön koşuldur. Ayrıca tasarım değerlendirmesi, doğası gereği hem nesnel hem de öznel anlayışları içerdiğinden, ölçülebilirliği açısından en belirsiz tasarım süreçlerinden biri olarak kabul edilebilir. Ölçme aktivitesi, nesnel bir ölçüm olarak saha araştırması yapmak ve öznel bir ölçüm olarak anket yapmak gibi tasarımın farklı aşamalarında ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle tezin amacı, tasarım değerlendirme sürecini ölçüm biliminin teorileri ile genişletme yoluyla hermeneutik bir çerçeve sunmaktır. Böylelikle tasarım değerlendirmesinde hem nesnel hem de öznel anlayışlar, ikili doğası gereği hermenötik bir süreçle ele alınmaktadır. Böylelikle tasarım değerlendirmesinin, yalnızca nesnel veya öznel unsurlarına indirgenerek değil, hem nesnelliğin, hem öznelliğin, hem de bu ikisinin ötesinin varlığını kabul ederek çerçevelenmesi amaçlanmaktadır. Bu tartışmaların nasıl iç içe geçtiğini ve birbirlerinin açıklanmasına nasıl katkıda bulunduğunu düşünmeye başlamanın bir yolu, onlara hermenötik bir perspektiften bakmaktır. Öte yandan, tasarım süreci çözülmesi gereken iyi tanımlanmış problemlerle tanımlanamamaktadır, daha ziyade, bir tasarım durumu, başlangıç durumu muğlak tanımlı problemlerle, yani tasarımcının sonuca doğrudan ulaşmasını sağlayacak yeterli bilgiye sahip olmamak ile karakterize edilir. Günümüze kadar önerilmiş olan bazı tasarım yöntemleri üzerine kapsamlı bir literatür taramasının ardından, tasarım süreçlerinin, genel ve detay, form ve işlev, problem ve çözüm, amaçlar ve araçlar arasında sürekli geçiş yapmak olduğu görülmüştür. Aynı zamanda, önerilmiş olan tasarım süreçlerinin çokluğu, tasarım süreci için evrensel ve kabul görmüş tek bir tasarım süreci olmadığının göstergesidir. Bu durum, tasarım sürecinin bağlam-bağımlılığının, doğa bilimlerinin anlayışlarının doğrudan tasarım sürecine uyarlanmasına baskın geldiğini göstermektedir. Bu durum, hermenötik bir anlayışa dair ihtiyacı desteklemektedir. Bu anlayış, tasarım süreci için iyi tanımlanmış bir problem çözme etkinliği yerine, muğlak tanımlarla başlanan bir duruma yorumlayıcı bir yaklaşım uygulanmasını içermektedir. Her ne kadar tasarım değerlendirmeleri için farklı yaklaşımlar önerilmiş olsa da, tez kapsamında önerilen çerçeve, ön tasarımdan nihai tasarıma kadar tasarım süreçlerinin tüm aşamalarında kullanılmak üzere geliştirilmiştir. Tasarım sürecinde erken alınan kararların, nihai ürünün niteliğinin değerlendirilmesinde dikkate değer bir rolü olduğu genel olarak kabul edilmektedir. Ancak tasarım değerlendirmesi için ihtiyaç duyulan bilgilerin çoğu tasarım sürecinin sonraki aşamalarında elde edilir. Öte yandan hermenötik gösterir ki, parça ve bütün sürekli birbirleriyle karşılıklı bir ilişki içindedir ve birbirlerinden beslenme yoluyla anlam ortaya çıkar. Bu nedenle bir tasarımın yalnızca son ürüne dönüştükten sonra değerlendirilmesi, tasarım sürecinde ortaya çıkması muhtemel anlayışları elimine etmektedir. Bir tasarım, yalnızca son ürüne dönüştükten sonra değerlendirilmeye tabi tutulduğu taktirde, buradan elde edilecek bilgiler çoğunlukla olumlayıcı nitelikte olmaktadır, veya gelecekteki tasarım süreçlerine bilgi olarak dahil olabilmektedir. Aksine tasarımı, tasarım süreci içerisindeyken sürekli bir değerlendirmeye tabi tutmak, tasarımın yalnızca belirli aşamalarında görünür olabilecek durumların da tasarım sürecine dahil olmasını sağlayabilmektedir. Tasarım faaliyeti doğası gereği oldukça karmaşık bilgiler barındırdığından bu bilgilerin ne kadar doğru, anlamlı ve etkili bir şekilde iletildiğinin ve işlendiğinin farkında olmak çok önemlidir. Bu durum, epistemoloji (gerçek bilgiye ulaşma kuralları), metroloji (ölçüm teknikleri ve belirsizin bilimleri) ve metodoloji (yöntemlerin bilgisi) açılarından tasarım değerlendirme sürecinin nasıl ilerlediğini anlamak için yeniden ele alınımını gerektirmektedir. Tez kapsamında ölçme, değerlendirici yargısının kaçınılmaz varlığı göz önünde bulundurularak, ölçmenin öznel bileşenlerini de kabul eden yorumlayıcı bir şekilde anlamlı verilerin elde edilmesini içeren belirli bir değerlendirme biçimi olarak ele alınmaktadır. Bu nedenle önerilen çerçevenin yenilikçi özelliği, tasarım alanıyla benzer kaygıları paylaştıkları için ölçüm bilimi ve hermenötikten yardım alarak disiplinlerarası bir yaklaşımla tasarım değerlendirmesine ölçülebilirliği üzerinden odaklanmaya çalışmasıdır. Tez, toplanan verilere ve analizlere dayanarak hipotezini ve teorilerini oluşturan gömülü teori metodolojisine dayanmaktadır. Tez kapsamında, tasarım değerlendirmesi için bir çerçeve önermek adına hermenötik ve ölçüm bilimlerinin anlayışlarından yararlanılmaktadır. Ölçüm bilimlerinden yararlanmanın en büyük getirilerinden biri, genellikle soyut durumların ölçülmesi söz konusuyken ölçüm sonucunun gerçekten ölçülmek istenen unsura denkliğini değerlendirebilecek herhangi bir altlık bulunmamasıdır. Bu nedenle, ölçüm bilimlerinin kavramları ve anlayışlarının tasarım değerlendirme sürecine dahil edilmesiyle, bu denkliğin netleştirilmesi amaçlanmaktadır. Öte yandan, farklı yorumların yakınsaması ve farklılaşması, bu yorumların formüle edildiği ortak bir dili varsayar. Ortak bir dile olan bu ihtiyaç, ölçüm biliminden gelen terminolojilerle sağlanabilir. Mimari tasarımın hem somut hem de soyut bileşenlerden oluştuğu ve her bir bileşeni mümkün olduğunca ölçülebilir kılmak için hermenötik ve ölçüm biliminin kullandığı akıl yürütme sistemlerinin yol gösterebileceği görülmektedir. Bir 'tasarımı' ölçmek için kalibre edilmiş herhangi bir araç olmadığı için, bu araçların her bir tasarım sürecinin bağlam-bağımlılığı göz önünde bulundurularak her bir tasarım süreci için özel olarak inşa edilmesi ve geliştirilmesi gerekmektedir. Ayrıca, literatür taramasında muğlak problemlerin indirgemeci yöntemler gibi geleneksel analizlerle çözülemediği görülmüştür. Bu nedenle, muğlak kavramlarla başa çıkmak ve bulgularından yararlanabilmek için disiplinlerarası bir yaklaşıma ihtiyaç duyulmaktadır. Tez kapsamında önerilen çerçeve, mimari tasarımın somut olmayan bileşenlerini operasyonelleştirme yoluyla ölçmeyi amaçlamaktadır, çünkü tasarım değerlendirmesinde, sürdürülebilirlik gibi kriterlerin çoğu, tanımlanması için bir işlem yapılmadan önce belirli değildir. Bu nedenle tez, tasarım süreçlerindeki değerlendirme eylemlerinin, tasarım sürecinde nicel ve nitel değerlendirmelerin bütünleşik bir müzakeresini oluşturmak için ölçüm bilimi ve hermenötik teorilerinin anlayışıyla yeniden formüle edilebileceğini ve edilmesi gerektiğini göstermeyi amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
The term 'design' is mostly used as both a noun and a verb, and it may refer either to the end product or to the process. On the other hand, the design process and the design product are intertwined. The thesis aims to examine the 'design' in terms of its evaluative characteristics by considering its measurability. Experts participating in the design process can provide an understanding, interpretation, and judgment on design quality, which can help create a foundation for measuring design quality. The thesis provides a comprehensive and rational framework to structure a decision problem, represent it, and quantify its tangible and intangible elements to clarify the process of the design evaluation. Because the quality of architectural design may be appraised from various perspectives, finding systemic approaches is both crucial and challenging. The main objective of the thesis is to present a possible evaluation framework to architectural design for the improvement within the design process by considering tangible and intangible components of the architectural design. Hence, the thesis aims to translate the evaluators' judgments into decisions and clarify the unambiguous terms within the design team by developing a common language through the processes of operationalization and quantification. Therefore, understanding metrological concepts and recognizing their limitations are prerequisites for interpreting data obtained within the architectural evaluation process. Besides, the design evaluation can be regarded as one of the most ambiguous design processes in terms of its measurability since it inherently includes objective and subjective understandings. As a crucial process, measurement emerges in different design stages, such as doing site surveying as an objective measurement and making questionnaires as a subjective measurement. Hence, the thesis aims to clarify a hermeneutical framework to expand the design evaluation process with theories from measurement science. By doing so, both objective and subjective understandings in the design evaluation are addressed with a hermeneutical process due to the dual nature of hermeneutics. Therefore, the goal is to frame design evaluation not just by degrading into either objectivism or subjectivism but rather by accepting the existence of both objectivism, subjectivism, and beyond. One way to consider how these debates intertwine and contribute to the explanation of each other is to view them from a hermeneutical perspective. On the other hand, design problems are not well-defined problems to be solved, but rather the initial state of a design situation involves ill-defined problems, i.e., a lack of adequate knowledge to allow the designer to reach conclusions directly. After a comprehensive literature review on historically proposed design methodologies, the research concludes that what designers do is continuously shifting between general and detail, function and form, problem and solution, aims and means, and supports the existence of a hermeneutical event within the design process. Therefore, an interpretative approach to an ill-defined situation can support the design evaluation process instead of a well-defined problem-solving activity. Since design inherently involves highly complex information, it is critical to understand how it is transmitted and interpreted properly, meaningfully, and effectively. Such an endeavor necessitates a reconsideration of design byways of its epistemology (rules to reach the truth), metrology (measurement techniques and sciences of the uncertain), and a methodology (knowledge of the methods) in order to understand how the design evaluation process progresses. In the scope of the thesis, measurement is considered a specific form of evaluation, that is to say, acquiring meaningful data in an interpretative way that signifies subjective components of measurement as well, by considering the inevitable presence of the evaluator's judgment. The novelty of the proposed framework is hence its attempt to focus on design evaluation through its measurability with a cross-disciplinary approach by taking assistance from measurement science and hermeneutics since they share similar concerns within the field of design. The thesis dwells on grounded theory methodology, which constructs its hypothesis and theories depending on collected data and analysis. In the scope of the thesis, data are obtained from measurement science and hermeneutics to propose a framework for the design evaluation. The convergence and divergence of different interpretations presuppose a common language in which these interpretations are formulated and opposed. Terminologies from measurement science can support the need for that common language. The architectural design comprises both tangible and intangible components. The reasoning system that hermeneutics and measurement science use can guide to make each component measurable as much as possible. Since there is not a proper instrument that can be calibrated to measure a 'design,' these instruments have to be constructed and developed specifically for each design process itself by considering the context-dependency of each design process. Besides, ill-defined problems cannot be solved by traditional analyses, such as by reductionist methods. Thus, there is a need for a cross-disciplinary approach to deal with ill-defined concepts and benefit from their findings. Therefore, the proposed framework aims to quantify tangible and intangible components of the architectural design by way of operationalization, since in the design evaluation, most of the criteria, such as sustainability, are not definite before one makes an operation in order to define it. Hence, the thesis aims to demonstrate that the evaluative actions in the design processes can and must be re-formulated with the understanding of measurement science and hermeneutics theories to build up a holistic and integrated negotiation of quantitative and qualitative evaluations within the design process.
Benzer Tezler
- Tasarımda otantiklik: Özne-nesne-bağlam ilişkisinde otantikliğin açığa çıkışı
Authenticity in design: Disclosure of authenticity in subject-object-context relation
EMİNE VAGTBORG
Doktora
Türkçe
2022
Endüstri Ürünleri TasarımıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiEndüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ZEKİ TURAN
- Ronald Dworkin'in eşitlikçi liberalizminde Anayasal Demokrasi teorisi
The theory of Constitutional Democracy in Ronald Dworkin's egalitarian liberalism
ERTUĞRUL KAAN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ÖZLEM ÜSKÜL ENGİN
- Designing the past: Architectural projects in archaeological sites
Geçmişi tasarlamak: Arkeolojik alanlarda mimari yaklaşımlar
BENGİSU BİLEKLİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Arkeolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FUNDA UZ
- Tracing the contemporary critique in design: Mapping users' critical acts on social media
Tasarımda çağdaş eleştirinin izini sürme: Sosyal medyadaki kullanıcıların eleştirel eylemlerinin haritalandırılması
SELİN ARKAN
Doktora
İngilizce
2024
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEBNEM TİMUR
- Boğaziçi'nde insan etkileri ve çevrenin görsel yorumu
Visual effects of man-made developments on the rosphorus and the visual commentment of the Bosphorus present landscape
A.ŞEBNEM PİLGİR