Türkiye Türkçesindeki hal ekleri ile Koçi Bey Risalesi'ndeki hal eklerinin mana açısından mukayeseli incelemesi
A comparative semantic analysis of case endings in modern Turkish and in Koçi Bey Risalesi
- Tez No: 677074
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET ŞEFİK ŞENLİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Bu çalışma Türkiye Türkçesinde ve Koçi Bey Risalesi'nde kullanılan hal ekleri arasında mana açısından farklılık olup olmadığını tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın ilk bölümünde Koçi Bey'in hayatı, eserleri ve IV. Murad dönemi hakkında bilgi verilmiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde ise muhtelif dil tipolojilerine ve gramer anlayışlarına göre hal ekleri incelenmiştir. Müyessiretü'l-Ulûm'dan itibaren günümüze kadar muhtelif eserlerde hal eki olarak tasnif edilen eklerin sayısı ve adlandırılması bakımından değerlendirilmiştir. Söz konusu eserlerde araştırmacıların, hal eklerinin sayısı ve adlandırılması hususunda çeşitli görüşler beyan ettikleri görülmektedir. Elimizdeki bu çalışmada yedi hal eki incelenmiştir. Bunlar, +DA, +DAn, +A, +(n)In, +(y)lA, +I ve +CA ekleridir. Adlandırma, eklerin şekli esas alınmak suretiyle yapılmıştır. Türkiye Türkçesindeki ve Koçi Bey Risalesi'ndeki hal ekleri hem mana hem de şekil bakımından değerlendirilmişlerdir. Araştırmamız, hal eklerinin günümüzde ve 17. yüzyıldaki kullanımları arasında küçük de olsa birtakım farklılıkların mevcut olduğunu ortaya koymuştur. Araştırmanın son bölümünde Koçi Bey Risalesi'nin çeviriyazımı verilmiştir. Bu eserin çeviri yazımı büyük ölçüde Meninski'nin Thesaurus'dan yararlanılarak yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study is intended to determine whether there exist semantic differences between the case endings used in modern Turkish and those used in Koçi Bey Risalesi. The first chapter provides information about the life and works of Koçi bey as well as the reign of Murad IV. The second chapter presents an analysis of case endings according to different language typologies and grammatical perspectives. To this end, with respect to number and denomination, it analyzes the suffixes categorized as case endings in various works from Müyessiretü'l-Ulûm up to the present day. The works in question express different views as to the number and classification of case endings. The present study analyzes seven endings, i.e. +DA, +DAn, +A, +(n)In, +(y)lA, +I and +CA. Such designation was performed on a morphological basis. With this perspective in mind, the study compares case endings used in Modern Turkish and Koçi Bey Risalesi both from a semantic and morphological point of view. It demonstrates that, albeit small, there exist certain differences between the modern and 17th-century uses of case endings. The last section of the study presents a transcription of Koçi Bey Risalesi, which was prepared largely under the guidance of Meninski's Thesaurus.
Benzer Tezler
- Özbek ve Türkiye Türkçesinde iyelik ve hal ekleri
Possessive and annexes in the Uzbek -Turkish and Turkish languages
KISMET KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıOrdu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL DOĞAN
- Türkçede zaman
The Tenses in Turkish
SALİH KÜRŞAD DOLUNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN ÖZBAY
- Yunus Emre Divanı'nda edatlar
The postpositions in the Divan of Yunus Emre
SENA YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEDİHA MANGIR
- Kazak Türkçesinde zarf-fiiller -Muhtar Evezov'un Tandamalı Engimeler adlı eseri üzerinde bir çalışma- (Şekil-anlam-işlev ve Türkiye Türkçesindeki karşılıkları)
Gerundium in Kazakh Turkish -A study on Muhtar Evezov's Tandamalı Enginmeler - (morphology, meaning, function and its equivalents in Turkey Turkish)
MUSTAFA TANÇ
Doktora
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. Ş. HALUK AKALIN
- Uzun Kervan romanı (Dionis Tanasoglu) metin-tercüme ve Gagavuz Türkçesinde fiil istemleri
Long Train novel (Dionis Tanasoglu) text-translation and Gagauz Turkish subjunctive verbs
ALPER KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OKTAY SELİM KARACA