Atatürk Kitaplığı BEL_YZ_K_0048 numaralı cönk üzerine inceleme
A study on the cönk numbered BEL_YZ_K_0048 in Ataturk Library
- Tez No: 677621
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERDAL ADAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Cönk, El yazması, Atatürk Kitaplığı, Türk edebiyatı, Cönk, Manuscript, Atatürk Library, Turkish Literature
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 426
Özet
Halk tarafından sığırdili olarak adlandırılan cönkler içerik bakımından geniş bir yelpazeye sahiptir. Türk edebiyatına önemli derecede kaynaklık eden bu yazılı metinler aynı zamanda geçmişten geleceğe kültürün taşıyıcıları ve aktarıcılarıdır. Bu bakımdan önemli bir yere sahip olan cönklerin tozlu raflardan gün yüzüne çıkarılarak araştırmalara konu olması gerekmektedir. Bu çalışma, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığına kayıtlı Bel_Yz_K_0048 numaralı yüz yirmi beş varaktan oluşan cönkün incelenmesi, transkripsiyonlu ve karşılaştırmalı metninden oluşmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde; cönklerin kökeni, tanımı, önemi gibi genel özelliklerine değindikten sonra cönkler hakkında yapılan çalışmalar dört başlık içerisinde okuyucuya sunulmuştur. Daha sonra üzerinde çalışılmış olan cönkün şekil, muhteva ve dil özellikleri hakkında bilgi verilmiştir. Ardından eserde yer alan şairlerin/âşıkların biyografileri açıklanmıştır. İkinci bölümde, ele alınan metin şairi belli olan şiirler ve şairi belli olmayan şiirler olmak üzere ikiye ayrılarak transkripsiyonlu hâli verilmiştir. Metin, başta divanlar olmak üzere yapılan çalışmalarla karşılaştırılıp tespit edilen farklılıklar dipnotta gösterilmiştir. Ayrıca cönk içerisindeki metinlerden hareketle bir sözlük ve fihrist oluşturulmuştur. Çalışmada üç adet tablo ve üç adet grafik bulunmaktadır. İlk tabloda şair isimleri, nazım şekilleri ve sayısı, şiirlerin başlarında kullanılmış olan açıklamalar; ikinci tabloda ise şairi belli olmayan şiirlerin nazım şekli ve sayısı, üçüncü tabloda ise transkripsiyon harfleri bulunmaktadır. Ardından şiirlerin başlarında kullanılan açıklamalar gösterilmiştir. İlk grafik mahlası belli olan ve olmayan şiirleri, ikinci grafik cönk içerisinde kullanılan nazım şekillerini, üçüncü grafik ise cönk içerisinde kullanılan aruz ve hece vezinleri üzerine oluşturulmuştur. Sonuç bölümünde; ele alınan konu, kullanılan yöntem, ulaşılan sonuçlar ve temenniler bulunmaktadır. Ekler bölümünde, tablo ve grafikler ile cönk metnine yer verilerek çalışma sonlandırılmıştır.
Özet (Çeviri)
Cönks, which are popularly called sığırdili (ox tongue), have a wide range of content. These written texts, which are an important source of Turkish literature, are also the carriers and transmitters of culture from the past to the future. In this respect, cönks, which have an important place, should be brought to light from dusty shelves and be the subject of research. This study consists of the examination, transcripted and comparative text of the one hundred and twenty-five leaf cönk registered to the Istanbul Metropolitan Municipality Atatürk Library with the number Bel_Yz_K_0048. In the first part of the study, after mentioning the general characteristics of cönks such as origin, definition and importance, studies on cönks are presented to the reader under four headings. Afterwards, information was given about the shape, content and language features of the cönk that was worked on. Then, the biographies of the poets/minstrels in the work are explained. The text discussed in the second part is divided into two as poems with a certain poet and poems with an unknown poet, and the transcription of these poems is given. The text, first of all, the divans and the differences detected by comparing the studies are shown in the footnote. In addition, a dictionary and index were created based on the texts in the cönk. There are three tables and three graphs in the study. In the first table, the names of the poets, verse forms and numbers, the explanations used at the beginning of the poems are shown, and in the second table, the verse form and number of the poems whose poet is not known, followed by the explanations used at the beginning of the poems. The first graphic includes poems with or without a pseudonym, the second graphic includes verse forms used in conk, and the third graphic includes prosody and syllable meters used in cönk. In the conclusion part, there is the subject discussed, the method used, the results, and wishes. The study was concluded by including tables and graphics and sample pages from the cönk text in the appendices.
Benzer Tezler
- Atatürk kitaplığı bel_yz_k.1589 numarada kayıtlı şiir mecmuasının MESTAP'a göre tasnifi
Classification of poem collection's numbered bel_yz_k.1589 in the Ataturk library of Turkey according to MESTAP
ABDULLAH UÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıAksaray ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BÜNYAMİN TAŞ
- Atatürk Kitaplığı Bel YZ K 0340 ve Millî Kütüphane 06 HK 3661 numaralı mecmuaların transkripsiyonlu metni ve MESAP'a göre tasnifi
Transcription and MESAP of Ataturk Library Bel YZ K 0340 and National Library 06 HK 3661 numbered journals
HÜSEYİN ODABAŞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET DOĞAN
- Atatürk kitaplığı bel_yz_k.0700 numarada kayıtlı bir şiir mecmuası: Transkripsiyonlu metin-inceleme (I. bölüm 1a-60a)
A poetry mecmua in atatürk library registered as bel_yz_k.0700: Transliteration-analysis (section 1-60a)
NURETTİN FIRAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıÇankırı Karatekin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH SONA
- İBB Atatürk kitaplığı BEL YZ K 0773 numarada kayıtlı şiir mecmuasının transkripsiyonlu metni ve mecmuaların sistematik tasnifi projesi'ne (Mestap) göre tasnifi
IBB Atatürk library classificati̇on of the poem journal registered in BEL YZ K 0773 in reference to the text with transcription and according to systematic classification of poem journals project (Mestap)
RABİA ALPARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET DOĞAN
- İBB Atatürk Kitaplığı BEL.YZ.K.0336 numaralı şiir mecmûası (İnceleme -metin)
Poetry collecti̇on registered as BEL.YZ.K.0336 at IMM Atatürk Library (Analysis-text)
TURGUT ÖZYURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ EMRE ÖZYILDIRIM