Geri Dön

İslam felsefesinde ahlâki görecelik: İbnü'l-Arabī örneği

Moral relativism in Islamic philosophy: İbnü'l-Arabi example

  1. Tez No: 677829
  2. Yazar: ÖMER CERAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MÜFİT SELİM SARUHAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Felsefesi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 256

Özet

İbnü'l-ʿArabī düşünce tarihinde en üretken ve en etkili yazarlardan biri olarak 12. asrın sonu ile 13. asrın başlarında yaşamış mutasavvıf bir düşünürdür. Onun adıyla özdeşleşmiş olan vahdetü'l-vücud (varlığın birliği) düşüncesi hemen her dönem eleştirilere maruz kalmıştır. Bu düşünce çerçevesinde ona yöneltilen eleştirilerin odak noktalarından biri onun ahlâkla ilgili görüşleridir. Bu minvalde vehdetü'l-vücud düşüncesinin ahlâki anlamda iyi ve kötü ayrımını ve insandan sorumluluğu kaldıracağını ileri sürenler olmuştur. Her ne kadar İbnü'l-ʿArabī, metinlerinde ileri sürülen sonuçları açıkça zikretmemiş olsa da onun düşünce sistemindeki özellikle zahir ve bâtın ayrımı ve bu iki bakış açısı muvacehesinde ileri sürdüğü görüşler bizi onun metinlerinin ahlâki görecelik çerçevesinde yorumlanabileceği sonucuna çıkarmaktadır. Ahlâki görecelik ahlâki değer yargılarının kişilere, gruplara, toplumlara ve zamana göre farklı olabileceğini ve değişebileceğini kabul esasına dayanır. Birçok farklı yorumları bulunmasının yanında ahlâki göreceliğin temelde bazı değerlerin evrenselliğini kabul ettiği de söylenebilir. Biz İbnü'l-ʿArabī'nin değerlendirdiği farklı manevi yetkinliklerde ve sosyal statülerdeki insanların hepsini aynı ahlâki değer yargılarıyla değerlendirmediğini görmekteyiz. Bunun bizim ulaştığımız sonuçları destekleyen önemli bir kriterden biri olduğu kanaatindeyiz.

Özet (Çeviri)

As one of the most productive and influential writers in the history of thought, Ibn al-ʿArabī is a sufi thinker who lived at the end of the 12th century and the beginning of the 13th century. The idea of unity of existence, which is identified with his name, has been criticized in almost every period. In this way, there have been those who claimed that the idea of unity of existence would remove the distinction between good and bad and moral responsibility from human beings in moral sense. Although Ibn al-ʿArabī clearly stated the results put forward in his own texts, especially the distinction between apparent and secret in his system of thought and the views he put forward within the framework of these two perspectives lead us to the conclusion that his texts can be interpreted within the framework of moral relativism. Moral relativism is based on the acceptance that moral value judgments can be different and change according to individuals, groups, societies and time. In addition to having many different interpretations, it can be said that moral relativism basically accepts the universality of some values. We see that Ibn Arabi does not evaluate all people with different moral competencies and social statuses with the same moral value judgments. We believe that this is an important criterion that supports our results.

Benzer Tezler

  1. Metaetik bağlamında ahlâkî görecelik sorunu

    The problem of moral relativism in metaethics context

    MEHMET AKİF ALTUNIŞIK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    DinOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CAFER SADIK YARAN

  2. İslâm felsefesinde ahlâk ve kategoriler

    Ethics and categories in Islamic philosophy

    AYŞE GÖĞSU UĞUZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinAnkara Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MÜFİT SELİM SARUHAN

  3. Ortadoğu dinleri açısından homo economicus'un analizi

    Analysis of homo economicus according to Middle Eastern religions

    İPEK MADİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    DinMarmara Üniversitesi

    Ortadoğu Ekonomi Politiği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET TABAKOĞLU

  4. Muhammed İkbal'de benlik felsefesinin unsurları

    The elements of the philosophy of self according to Muhammed İqbal

    HASAN HÜSEYİN KARGIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Dinİnönü Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HAMDİ ONAY

  5. İslam kelamında araz teorisi (Şemsüddin es-Semerkandî örneği)

    Accident in Islamic speech in Şemsüddin as-Samarkandi

    TARIK TANRIBİLİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DinÇukurova Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. İSMAİL YÜRÜK