Türkiye'de denizcilik işletmelerinin kurumsallaşma süreci (1923-1952)
Institutionalization process of maritime businesses in Turkey (1923-1952)
- Tez No: 678309
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL EYYUPOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Denizcilik, Tarih, Türk İnkılap Tarihi, Marine, History, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Deniz taşımacılığı tarihin her döneminde önemini korumuştur. 1839'da Osmanlı Devleti uluslararası kurallara uygun bir şekilde ticari olarak kâr elde edebilmek için bazı önlemler almıştı. Bunlardan birisi İstanbul ve İzmir arası sefer yapan Türk vapurlarının yeteri kadar yük ve yolcu almadan yabancı vapurlara yük ve yolcu verilmemesiydi. Denizcilik alanındaki reformları sistematik biçimde gerçekleştirmek amacıyla 1840'da geçici; 1845'de ise kalıcı çalışan Bahriye Meclisi kuruldu. 1844'de kurulan“Fevaid-i Osmaniye”Türkiye Seyr-i Sefâin İdaresi'nin de temelini oluşturdu. Millî Mücadele Dönemi'nde Anadolu'nun kara ulaştırması hem yetersiz hem de güvensizdir. İstanbul-Eskişehir-Ankara tren yolunda ise tam bir egemenlik mevcut değildir. Özellikle İstanbul-İzmit arası İtilaf Devletleri'nin kontrolü altındadır. Bu nedenle deniz nakliyatı büyük önem taşımaktadır. Kurtuluş Savaşı başarı ile sonlanınca sıra ekonomik kalkınmaya gelmişti. Denizcilik sektörü de yeniden yapılandırılmalıydı. Fakat yeni ekonomik modelin ne olacağı ile ilgili bir politika henüz yoktu. Dönemin şartları liberalizmi ön plana çıkarıyordu. Yeni devleti kuran kadro, Ziya Gökalp'in işaret ettiği gibi“Müslüman-Türk girişimci modeli”oluşturmak istiyordu. Bu sınıf milli ekonomiyi geliştirecek temel unsur olarak görülmekteydi. Seyr-i Sefâin İdaresi için düzenlemeler 1923'ün ilk aylarından itibaren yapılmaya başlandı. Bunların ilki 23 Ocak 1923'de 2195 sayılı talimatnamedir. Bu talimatnameye göre; kurum Türkiye Seyr-i Sefâin İdaresi adını almıştır. Türkiye Seyr-i Sefâin İdaresi'nin, mali konularda sıkıntıları bulunmakta idi. Bundan dolayı kurumun büyük reformlardan geçmesi gerekiyordu. 2239 sayılı Denizyolları İşletme Kanunu'nu tamamlayan bir ikinci kanun çıkarılarak Türkiye Seyr-i Sefâin İdaresi'nin faaliyetlerine son verildi. 1937'de Denizyolları, Anadolu, Kadıköy, Adalar, Yalova Hattı (AKAY), Fabrika ve Havuzlar Müdürlükleri, 3295 sayılı kanunla, Denizbank'a bağlanmıştır. 1939'da 3633 sayılı kanun ile kaldırılarak yerine iki yeni kurum oluşturulmuştur. Bu kurumlar; Devlet Limanları İşletme Umûm Müdürlüğü ile Devlet Denizyolları ve İşletmeleri Umûm Müdürlüğü'dür. Devlet Limanları İşletme Umûm Müdürlüğü, 1944 yılında 4571 sayılı kanunla, kaldırılarak bütün yetkileri Devlet Denizyolları ve Limanları İşletme Umûm Müdürlüğü'ne verilmiştir. 16 Ağustos 1952'de yayınlanan 5842 sayılı Denizcilik Bankası Türk Anonim Ortaklığı adını almıştır.
Özet (Çeviri)
The sea freight has maintained its importance in every periods of history. In 1839, the Ottoman State took some precautions to make a profit in accordance with international rules. One of these was that Turkish ferries operating between İstanbul and İzmir were not given Cargo and passengers to foreign ferries without having enough cargo and passengers. A provisional naval assembly was established in 1840 to systematically carry out maritime reforms. In 1845, a permanent naval assembly was established. In 1844, Fevaid-i Osmaniye formed also the basis of Turkey Seyr-i Sefâin Administration. During the period national struggle, the road transportation of Anotolia was both insufficient and insecure. There is no full sovereignty on İstanbul-Eskişehir-Ankara railway. Especially the road between İstanbul and İzmir is under the control of Allied Powers. For this reason , sea transportation is of great importance. After the War of Indepence ended with succes, it was time for economic development. The maritime indusrty also had to be restructured. But there was no policy yet on what the new economic model would be. The conditions of the period brought capitalism to the fore. The staff who founded the new state wanted to create "Muslim-Turkish entrepreneur model'' as Ziya Gökalp points out. This class was seen as the basic element that would develop the national economy. Arrangements fort the Seyr-i Sefâin Administration began from the first months of 1923. The first of these arrangements was the regulation numbered 2195 on January 23, 1923. According to this regulations, the administration has anymore taken the name of Turkey Seyr-i Sefâin Administration. Turkey Seyr-i Sefâin Administration had difficulties in financial matters. Therefore, the institution had undergo major reforms. No 2239 by enacting a second law complementing The Maritime Business Law has been ceased the activities of Turkey Seyr-i Sefâin Administration. Maritime Lines,Anatolia, Kadıköy, Adalar, Yalova Line, Factory and Pools Directors were attached to Denizbank in 1937 with the law numbered 3295. In 1939, it was abolished with Law No,3633 and two new institutions were established instead. These institutions; It is the General Directorate of State Ports Operation and the General Directorate of State Maritime Lines and Operation.The Genaral Directorate of State Ports Management was abolished in 1944 with the law numbered 4571 and all its powers were given to the General Directorate of State Maritime Lines and Ports Managements. This institution was named Maritime Bank Turkish Joint Stock Company, numbered 5842, published on August 16, 1952.
Benzer Tezler
- Türk gemi işletmeciliğinin örgüt kuramı açısından analizi
Analysis of Turkish ship management companies in accordance to institutional theory
KADRİYE OYA TURHANER
Doktora
Türkçe
2018
DenizcilikDokuz Eylül ÜniversitesiDenizcilik İşletmeleri Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELÇUK NAS
- Denizcilik aile işletmelerinde kurumsallaşma
Institutionalization in maritime family-owned businesses
BARIŞ DEMİR
Doktora
Türkçe
2022
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEYLA TAVACIOĞLU
- Denizcilik sektöründe kümelenme modelleri: İstanbul denizcilik kümelenmesi örneği
Clustering models in maritime sector: case of Istanbul maritime cluster
CENGİZ BAHADIR KARAHAN
Doktora
Türkçe
2019
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEVENT KIRVAL
- Denizcilik işletmelerinde muhasebe organizasyonu
Accounting organization in maritime enterprises
BÜLENT KESER
- Comparable approach to 'The Theory of Efficient Market' a modified capital asset pricing model for maritime firms
Başlık çevirisi yok
ORAL ERDOĞAN
