Çeviri göstergebilimi bağlamında özde çeviri: Halide Edib'in The Clown and His Daughter başlıklı eserinin ve çevirilerinin yeni kavramlar ışığında incelenmesi
Watermark translation in the context of semiotics of translation: Analysis of Halide Edib's The Clown and His Daughter and its translations in the light of new concepts
- Tez No: 680942
- Danışmanlar: PROF. DR. SÜNDÜZ KASAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Mütercim-Tercümanlık, Western Linguistics and Literature, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Diller ve Kültürlerarası Çeviribilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 336
Özet
Çeviri göstergebilimi ışığında kaleme alınan bu çalışmanın amacı, aynı anlatının örneklendiği üç farklı eser üzerine kavramsal tartışma yürütmek ve bu eserlerdeki çevirmen kararlarına odaklanmaktır. Halide Edib Adıvar, İngiltere'de gönüllü sürgünde olduğu yıllarda The Clown and His Daughter başlıklı eserini kaleme alır. Oluşturulduğu dil bağlamı ile yansıttığı dil bağlamı birbirinden farklı olan The Clown and His Daughter, İngiliz yazın dizgesinde özgün eser olarak sunulmuş olsa da eserde Türk kültürü İngiliz okura aktarılırken göstergelerin zihinsel çeviriden geçirildiği varsayımı ile bu çalışmada söz konusu eser bir çeviri ürün olarak ele alınmış ve Sündüz Öztürk Kasar'ın özde çeviri kavramı doğrultusunda irdelenmiştir. 60 örnek üzerinde gerçekleştirilen inceleme sonucunda bir özde çeviri olduğu varsayımı doğrulanan eserin Türkçe çevirisi olan ve Edib tarafından dilimize kazandırılan Sinekli Bakkal, Öztürk Kasar'ın aslına çeviri kavramı ile Grutman'ın öz çeviri kavramları doğrultusunda incelenmiş ve eser aslına öz çeviri olarak kavramsallaştırılmıştır. 2012 yılında, W.D. Halsey isimli bir çevirmen eserin Türkçe çevirisi olan Sinekli Bakkal'ı İngilizceye çevirir. Halsey'nin çevirisinde, çeviri eylemi kaynak dilden erek dile doğru gerçekleştiğinden özel bir durumu örnekleyen bu eser araştırma nesnesi olarak seçilmiştir. Aynı anlatının örneklendiği üç çeviri ürün, Öztürk Kasar'ın derlediği göstergebilimsel çözümleme yöntemi doğrultusunda belirlenen 90 örnek üzerinden betimleyici bir yaklaşımla karşılaştırmalı olarak okunmuş, anlatılardaki dönüşümler saptanmış ve çevirmen kararları Öztürk Kasar'ın ortaya koyduğu Çeviride Anlam Evrilmesi Dizgeselliği odağında incelenmiştir. Okur farklılıklarının Edib'in çeviri kararlarını ciddi boyutta yönlendirdiği, Edib'in aslına öz çeviriye müdahaleleri dolayısıyla eserin bir dönem kitabı olarak okunamayacağı gözlemlenmiştir. Halsey'nin çevirisinde saptanan anlam evirici eğilimlerin büyük ölçüde dil yetersizliğinden kaynaklandığı sonucuna ulaşılmıştır. Çeviribilim ve göstergebilimin birbirinden beslenebileceği, bu birlikteliğin iki alanda da zenginleşmeyi beraberinde getireceği açıktır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study, written in the light of semiotics of translation, is to carry out a conceptual discussion on three different works in which the same narrative is exemplified and to focus on the translator's decisions in these works. Halide Edib Adıvar wrote her book titled The Clown and His Daughter while she was self-exiled in England. The language and culture in which the book was created are different from the language and culture it reflects. Although the book was presented as an original work in the English literary system, it is assumed that the signs are mentally translated while Edib was transferring the Turkish cultural signs for the English reader. In this study, The Clown and His Daughter is considered within Öztürk Kasar's concept of watermark translation and its Turkish translation Sinekli Bakkal was analyzed in line with Öztürk Kasar's concept of retro translation and Grutman's concept of self-translation. In this regard, Sinekli Bakkal was conceptualized as retro-self translation. In 2012, an American, W.D. Halsey, translated Sinekli Bakkal into English. Halsey's translation exemplifies a special case; the back translation process takes place from the source language to the target language. Three translation products, in which the same narrative is exemplified, were read comparatively with a descriptive approach and 90 examples were determined in accordance with the semiological analysis method compiled by Öztürk Kasar. The transformations in the narratives were analyzed, and the translator's decisions were examined in the focus of Öztürk Kasar's Systematics of Designificative Tendencies. It was observed that the differences between Turkish and English readers guided Edib's translational decisions and Sinekli Bakkal cannot be seen as a fictional history book because of Edib's decisions. It has been concluded that the designificative tendencies identified in Halsey's translation are largely due to his language inadequacy. It is clear that translation studies and semiotics can benefit from each other and that such cooperation can bring enrichment to both fields.
Benzer Tezler
- Les traces de la traduction et de la ville dans Aziyadé de Pierre Loti: Un exemple de 'traduction en filigrane' dans le cadre de la sémiotique de la traduction et de la sémiotique de la ville
Pierre Loti'nin Aziyade'sinde çevirinin ve kentin izleri: Çeviri göstergebilimi ve kent göstergebilimi çerçevesinde bir özde çeviri örneği
HESNA BEGÜM GÖBEL
Yüksek Lisans
Fransızca
2024
Fransız Dili ve EdebiyatıGalatasaray ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜNDÜZ ÖZTÜRK KASAR
- Ayşe Kulin'in Nefes Nefese adlı romanının ve İngilizce çevirilerinin kent göstergebilimi ve çeviri göstergebilimi bağlamında çözümlenmesi
The semiotic analysis of Ayşe Kulin's novel titled 'Nefes Nefese' and its translations within the context of urban semiotics
OZAN ERDEM GÜZEL
Doktora
Türkçe
2022
Batı Dilleri ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜNDÜZ ÖZTÜRK KASAR
- Examining themes of trauma and discrimination in Roald Dahl's works from the viewpoint of semiotics of translation
Roald Dahl'ın eserlerindeki travma ve ayrımcılık temalarını çeviri göstergebilimi bakış açısıyla incelemek
SEMA DİLARA YANYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
İngiliz Dili ve Edebiyatıİstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİDEM TUNA
- Göstergebilimsel Bir Serüven: Üç öyküsüyle Türkçe'de Oscar Wilde
A semiotic adventure: Oscar wilde in the Turkish language through his three stories
ELİF BATU
Doktora
Türkçe
2018
Mütercim-TercümanlıkYıldız Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜNDÜZ KASAR
- An analysis of ideological discourse in an ambivalent text from the perspective of semiotics of translation: The case of Just So Stories by Rudyard Kipling
Muğlak bir metindeki ideolojik söylemlerin çeviri göstergebilimi açısından incelenmesi: Rudyard Kıplıng'in Just So Storıes örneği
YASEMİN ÇETİN UYSAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul Okan ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MESUT KULELİ