Çeviri göstergebilimi ve kent göstergebilimi bağlamında Lady Hornby'nin Constantinople During The Crimean War adlı eserinin ve Türkçe çevirisinin özde çeviri ve aslına çeviri kavramlarıyla incelenmesi
Reading Lady Horby's Constantinople During Crimean War through the concepts of watermark translation and retro translation in the context of semiotics of translation and urban semiotics
- Tez No: 948547
- Danışmanlar: PROF. DR. SÜNDÜZ ÖZTÜRK KASAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Diller ve Kültürlerarası Çeviribilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 304
Özet
Bu çalışmanın amacı İngiliz yazar Emelia Bthyna Hornby'nin mektuplarından oluşan Constantinople During Crimean War (1863) adlı eseri ile Kırım Savaşı Sırasında İstanbul (2007) başlıklı Türkçe çevirisinde yer alan Osmanlı topraklarına ait göstergelerin geçirdiği dönüşümlerin incelenmesidir. Disiplinlerarası bir yaklaşımın benimsendiği çalışmanın kuramsal çerçevesini kent göstergebilimi ve çeviri göstergebilimi oluşturmaktadır. Çalışmada, Roland Barthes'ın (1985) kente ait göstergelerin çözümlenmesine yönelik geliştirdiği kent göstergebilimi anlayışı temel alınmıştır. Çeviri göstergebilimi kapsamında Constantinople During Crimean War (1863), Sündüz Öztürk Kasar'ın (2012; 2020b) geliştirdiği“özde çeviri”kavramıyla, eserin Kırım Savaşı Sırasında İstanbul (2007) Türkçe çevirisi ise yine Öztürk Kasar'ın (2012; 2020) geliştirdiği“aslına çeviri”kavramıyla değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda, öncelikle Öztürk Kasar'ın özde çeviriler için geliştirdiği tipolojiden (2024) yararlanarak Emelia B. Hornby'nin Constantinople During Crimean War adlı eserinin özde çeviri nitelikleri saptanmıştır. Metindeki kent göstergeleri belirlenirken Sündüz Öztürk Kasar'ın (2012; 2020) geliştirdiği sınıflandırmadan yararlanılmıştır. Bu sınıflandırma incelenecek eserin anlam bakımından çok katmanlı, zengin bir gösterge evreni sunduğunu göstermiş, böyle bir metnin aslına çevirisinde yaşanabilecek güçlükleri öngörme imkânı vermiştir. Kent göstergelerinin dilden dile aktarımındaki farklı uygulamaları belirlemek ve çevirmen tutumlarını analiz etmek için Eirlys Davies'in (2003) kültürel öğelerin çevirisi için sunduğu çeviri stratejilerine başvurulmuştur. Özde çeviri ve aslına çeviri metinlerin karşılaştırmalı ve betimlemeli bir şekilde okunduğu çalışmada kente ait göstergelerin geçirdiği dönüşümlerin incelenmesiyle, bu birimlerin farklı bağlam ve hedef okur doğrultusundaki aktarımında ne gibi çeviri zorluklarıyla karşılaşılabileceği ve bu zorluklara getirilebilecek çözümler ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine the transformations of signs related to Ottoman territories in the work Constantinople During the Crimean War (1863), which consists of letters by the English writer Emelia Bthyna Hornby, and its Turkish translation, Kırım Savaşı Sırasında İstanbul (2007). The theoretical framework of the study is based on urban semiotics and translation semiotics, adopting an interdisciplinary approach. The study is grounded in Roland Barthes' (1985) concept of urban semiotics, which he developed to analyze signs related to the city. Within the scope of translation semiotics, Constantinople During the Crimean War (1863) is analyzed using the concept of“watermark translation,”developed by Sündüz Öztürk Kasar (2012; 2020b), while its Turkish translation, Kırım Savaşı Sırasında İstanbul (2007), is evaluated using Kasar's concept of“retro- translation.”Accordingly, characteristics of Emelia B. Hornby's work are identified using the typology developed by Öztürk Kasar (2024). While identifying the urban signs in the text, the classification developed by Sündüz Öztürk Kasar (2012; 2020b) was employed. This classification revealed that the text presents a multi-layered and rich semiotic universe in terms of meaning, allowing for the anticipation of potential difficulties in its translation. To determine the different applications of urban signs in interlingual transfer and to analyze translator attitudes, Eirlys Davies' (2003) translation strategies for cultural elements were applied. By conducting a comparative and descriptive reading of the watermark translation and the retro-translation, the study explores the transformations of urban signs and identifies potential translation challenges, as well as possible solutions, in conveying these units in different contexts and to target readers.
Benzer Tezler
- Les traces de la traduction et de la ville dans Aziyadé de Pierre Loti: Un exemple de 'traduction en filigrane' dans le cadre de la sémiotique de la traduction et de la sémiotique de la ville
Pierre Loti'nin Aziyade'sinde çevirinin ve kentin izleri: Çeviri göstergebilimi ve kent göstergebilimi çerçevesinde bir özde çeviri örneği
HESNA BEGÜM GÖBEL
Yüksek Lisans
Fransızca
2024
Fransız Dili ve EdebiyatıGalatasaray ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜNDÜZ ÖZTÜRK KASAR
- Ayşe Kulin'in Nefes Nefese adlı romanının ve İngilizce çevirilerinin kent göstergebilimi ve çeviri göstergebilimi bağlamında çözümlenmesi
The semiotic analysis of Ayşe Kulin's novel titled 'Nefes Nefese' and its translations within the context of urban semiotics
OZAN ERDEM GÜZEL
Doktora
Türkçe
2022
Batı Dilleri ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜNDÜZ ÖZTÜRK KASAR
- Çeviri göstergebilimi ve kent göstergebilimi bakış açısıyla Bulgar Gözüyle İstanbul adlı eserin özde çeviri bağlamında incelenmesi
Analysis of Istanbul Through Bulgarian Eyes and its translation in the context of watermark translation within the perspective of semiotics of translation and urban semiotics
MEHMET SARI
Doktora
Türkçe
2025
Batı Dilleri ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜNDÜZ KASAR
DOÇ. DR. SADRİYE GÜNEŞ
- 19. yüzyıl İstanbul'unun Julia Pardoe'nun gözünden özde çeviri kavramıyla okunması ve aslına çevirilerinin değerlendirilmesi
Reading the 19th century's Istanbul through the eyes of Julia Pardoe via the concept of watermark translation and evaluation of its retro translations
KÜBRA ÇELİK
Doktora
Türkçe
2021
Batı Dilleri ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜNDÜZ ÖZTÜRK KASAR
- Göstergebilimsel Bir Serüven: Üç öyküsüyle Türkçe'de Oscar Wilde
A semiotic adventure: Oscar wilde in the Turkish language through his three stories
ELİF BATU
Doktora
Türkçe
2018
Mütercim-TercümanlıkYıldız Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜNDÜZ KASAR