Baş-boyun radyoterapisi almış hastaların çene kemiklerinde geç yan etki gelişim riskinin değerlendirmesi
Assessment of late side effect development risk in jawbones of patients receiving head and neck radiotherapy
- Tez No: 682825
- Danışmanlar: PROF. DR. FADİME AKMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Fizik ve Fizik Mühendisliği, Radyasyon Onkolojisi, Physics and Physics Engineering, Radiation Oncology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Medikal Fizik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Medikal Fizik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Bu tez çalışmasında baş-boyun radyoterapisi almış hastaların alt çene kemiklerinde, iyonlaştırıcı radyasyonun kemik doku üzerindeki geç yan etkilerinden osteopeni, osteoporoz, radyasyon fraktürü ve radyonekroz gelişimi riskinin bilgisayarlı tomografi (BT) Hounsfield Unit (HU) değerleri ile öngörülebilirliği araştırıldı. Araştırmanın örneklemini, 2014-2018 yılları arasında Radyasyon Onkolojisi Kliniği'nde baş-boyun kanseri tanısı ile radyoterapi (RT) almış 27 hastanın, tedavi ve takiplerine ilişkin kayıtlı bilgileri ile radyografik görüntüleri oluşturdu. Hastaların tedavi planlamalarında kullanılan BT-Simülatör (SİM) görüntüleri üzerinde, 'ilgili hacim bölgeleri (VOI'ler)' oluşturuldu. Oluşturulan VOI'ler, görüntü eşleme işlemi ile takip sırasında elde edilen BT ve pozitron emisyon tomografisi-BT' (PET-BT) görüntüleri üzerine aktarıldı. Tedavi öncesi çekilen görüntüler ile takip sırasında çekilen görüntüler üzerinden, mandibulanın belirlenen doz aralıklarına maruz kalan bölgelerinin HU değerleri, VOI'lerden yararlanılarak ölçüldü. Farklı cihazlardan elde edilen radyografik görüntülerin HU değerlerini karşılaştırılabilmek için, cihazlar arasındaki sapmalar bir dönüşüm parametresi hesaplanarak düzeltildi. Tedavi öncesi çekilen görüntüler ile takip sırasında çekilen görüntülerin HU değerleri karşılaştırıldı ve HU değerlerinde zaman içinde meydana gelen değişim ortaya kondu. Araştırmamızda; belirlenen VOI gruplarında zamanla HU değerlerinde azalma gözlenmedi. Ancak mandibula yapısı bir bütün olarak değerlendirildiğinde RT'den sonraki '3-6' ve '12-24' ay takip aralığı zamanlarında HU değerlerinde azalma saptandı. Ayrıca mandibulanın ölçülen HU değerlerinde zaman içinde meydana gelen değişim ile mandibulanın maruz kaldığı radyasyon dozu arasındaki etkileşim modelinde dozun etkisini istatiksel anlamlılık sınırına çok yakın (Pillai's Trace İstatistiği=3,539, p=0,055) bulundu. Araştırmamızdaki sınırlılıklar, çalışmanın retrospektif doğasından kaynaklanmaktadır. Prospektif olarak planlanacak yeni bir çalışmayla, daha geniş bir örnekleme ve geneli temsil eden sonuçlara ulaşılabilir. Bu bakımdan araştırmamız, prospektif olarak planlanabilecek gelecekteki çalışmaların bir ön çalışması niteliğindedir.
Özet (Çeviri)
In this study, the predictability of the risk of developing late side effects of ionizing radiation on bone tissue such as osteopenia, osteoporosis, radiation fracture, and radionecrosis, in the lower jawbones of patients receiving head and neck radiotherapy (RT) was investigated using computed tomographic (CT) Hounsfield Unit (HU) values. The study sample consisted of recorded information on treatment and follow-up and radiographic images of 27 patients who received RT with a diagnosis of head and neck cancer in the Radiation Oncology Clinic between 2014-2018. The volumes of interest(VOIs) were generated on CT-simulator (CT-SIM) images used in treatment planning. VOIs were transferred to the CT and positron emission tomography-CT (PET-CT) images obtained during follow-up by the image registration process. The HU values of the regions of the mandible exposed to the specified dose ranges were measured by these VOIs. To compare the HU values from radiographic images obtained from different devices, deviations from device to device were corrected by calculating a conversion parameter. The HU values of images acquired before treatment and during follow-up were compared and the change in HU values was revealed. In our study; no decrease in HU values was observed over time within the VOI groups. However, the whole mandibular HU scores were found to decrease during the follow-up intervals '3-6' and '12 -24' after RT. The effect of dose was found very close to the statistical significance threshold (Pillai's Trace Statistics=3.53, p=0.055) in the interaction model between the change in measured HU values of the mandible over time and the radiation dose to which the mandible was exposed. The limitations of our research stem from its retrospective nature. With a new prospectively planned study, a larger sample and representative results can be obtained. In this respect, our research is a preliminary study of future prospective studies.
Benzer Tezler
- Baş ve boyun bölgesine radyoterapi alan hastaların çekim yapılan dişlerinden almış olduğu radyasyon dozunun değerlendirilmesi
The assesment of radıatıon dose wıth extracted teeth of the patıents who were recıeved radıotherapy to the head and neck regıon.
SİBEL ÖZENCİ
Doktora
Türkçe
2011
Diş HekimliğiAnkara ÜniversitesiAğız, Diş, Çene Hastalıkları ve Cerrahisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. NURİ YAZICIOĞLU
- Sisplatin alan hastalarda ototoksisite, risk faktörleri ve ototoksisitenin yaşam kalitesine olan etkisinin araştırılması
Evaluation of cisplatinum ototoxicity, risk factors and effect of ototoxicity on quality of life
DOĞA CEREN TEKGÜÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
Kulak Burun ve BoğazEge ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KANTAR
- Onkolojik tedavide sisplatin ve/veya karboplatin almış kanserli çocuk hastalarda ototoksisitenin değerlendirilmesi
Evaluation of ototoxicity in children with cancer who received cisplatin and/or carboplatin during treatment
DİLEK İNCE
Tıpta Yan Dal Uzmanlık
Türkçe
2012
OnkolojiDokuz Eylül ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE NUR OLGUN
- Baş boyun kanserlerinin değişik tekniklerle (CD-60 ile) radyoterapisinde gözlerin almış olduğu dozların saptanması
The Evaluation of the radiation dose on the eyes during radiotherapy of head and neck cancers by different technics
ERCAN BALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Göz HastalıklarıAtatürk ÜniversitesiRadyasyon Onkolojisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. B. DURSUN DEDE
- Nazofarenks kanserli hastalarda radyoterapi sonrası karotis arter, tiroid bezi ve temporal lobta gelişen geç dönem toksisitelerinin radyolojik ve biyokimyasal yöntemlerle degerlendirilmesi
Evaluation of radiological and biochemical methods in the late term toxicity of carotic artery, thyroid gland and temporal lob after radiotherapy in patients with nasopharyngeal cancer
GÖKHAN YAPRAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2007
OnkolojiSağlık BakanlığıRadyoloji Onkolojisi Ana Bilim Dalı
UZMAN NACİYE IŞIK