Geri Dön

Baş-boyun radyoterapisi almış hastaların çene kemiklerinde geç yan etki gelişim riskinin değerlendirmesi

Assessment of late side effect development risk in jawbones of patients receiving head and neck radiotherapy

  1. Tez No: 682825
  2. Yazar: CEREN AYRANCIOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FADİME AKMAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Fizik ve Fizik Mühendisliği, Radyasyon Onkolojisi, Physics and Physics Engineering, Radiation Oncology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Medikal Fizik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Medikal Fizik Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 161

Özet

Bu tez çalışmasında baş-boyun radyoterapisi almış hastaların alt çene kemiklerinde, iyonlaştırıcı radyasyonun kemik doku üzerindeki geç yan etkilerinden osteopeni, osteoporoz, radyasyon fraktürü ve radyonekroz gelişimi riskinin bilgisayarlı tomografi (BT) Hounsfield Unit (HU) değerleri ile öngörülebilirliği araştırıldı. Araştırmanın örneklemini, 2014-2018 yılları arasında Radyasyon Onkolojisi Kliniği'nde baş-boyun kanseri tanısı ile radyoterapi (RT) almış 27 hastanın, tedavi ve takiplerine ilişkin kayıtlı bilgileri ile radyografik görüntüleri oluşturdu. Hastaların tedavi planlamalarında kullanılan BT-Simülatör (SİM) görüntüleri üzerinde, 'ilgili hacim bölgeleri (VOI'ler)' oluşturuldu. Oluşturulan VOI'ler, görüntü eşleme işlemi ile takip sırasında elde edilen BT ve pozitron emisyon tomografisi-BT' (PET-BT) görüntüleri üzerine aktarıldı. Tedavi öncesi çekilen görüntüler ile takip sırasında çekilen görüntüler üzerinden, mandibulanın belirlenen doz aralıklarına maruz kalan bölgelerinin HU değerleri, VOI'lerden yararlanılarak ölçüldü. Farklı cihazlardan elde edilen radyografik görüntülerin HU değerlerini karşılaştırılabilmek için, cihazlar arasındaki sapmalar bir dönüşüm parametresi hesaplanarak düzeltildi. Tedavi öncesi çekilen görüntüler ile takip sırasında çekilen görüntülerin HU değerleri karşılaştırıldı ve HU değerlerinde zaman içinde meydana gelen değişim ortaya kondu. Araştırmamızda; belirlenen VOI gruplarında zamanla HU değerlerinde azalma gözlenmedi. Ancak mandibula yapısı bir bütün olarak değerlendirildiğinde RT'den sonraki '3-6' ve '12-24' ay takip aralığı zamanlarında HU değerlerinde azalma saptandı. Ayrıca mandibulanın ölçülen HU değerlerinde zaman içinde meydana gelen değişim ile mandibulanın maruz kaldığı radyasyon dozu arasındaki etkileşim modelinde dozun etkisini istatiksel anlamlılık sınırına çok yakın (Pillai's Trace İstatistiği=3,539, p=0,055) bulundu. Araştırmamızdaki sınırlılıklar, çalışmanın retrospektif doğasından kaynaklanmaktadır. Prospektif olarak planlanacak yeni bir çalışmayla, daha geniş bir örnekleme ve geneli temsil eden sonuçlara ulaşılabilir. Bu bakımdan araştırmamız, prospektif olarak planlanabilecek gelecekteki çalışmaların bir ön çalışması niteliğindedir.

Özet (Çeviri)

In this study, the predictability of the risk of developing late side effects of ionizing radiation on bone tissue such as osteopenia, osteoporosis, radiation fracture, and radionecrosis, in the lower jawbones of patients receiving head and neck radiotherapy (RT) was investigated using computed tomographic (CT) Hounsfield Unit (HU) values. The study sample consisted of recorded information on treatment and follow-up and radiographic images of 27 patients who received RT with a diagnosis of head and neck cancer in the Radiation Oncology Clinic between 2014-2018. The volumes of interest(VOIs) were generated on CT-simulator (CT-SIM) images used in treatment planning. VOIs were transferred to the CT and positron emission tomography-CT (PET-CT) images obtained during follow-up by the image registration process. The HU values of the regions of the mandible exposed to the specified dose ranges were measured by these VOIs. To compare the HU values from radiographic images obtained from different devices, deviations from device to device were corrected by calculating a conversion parameter. The HU values of images acquired before treatment and during follow-up were compared and the change in HU values was revealed. In our study; no decrease in HU values was observed over time within the VOI groups. However, the whole mandibular HU scores were found to decrease during the follow-up intervals '3-6' and '12 -24' after RT. The effect of dose was found very close to the statistical significance threshold (Pillai's Trace Statistics=3.53, p=0.055) in the interaction model between the change in measured HU values of the mandible over time and the radiation dose to which the mandible was exposed. The limitations of our research stem from its retrospective nature. With a new prospectively planned study, a larger sample and representative results can be obtained. In this respect, our research is a preliminary study of future prospective studies.

Benzer Tezler

  1. Baş ve boyun bölgesine radyoterapi alan hastaların çekim yapılan dişlerinden almış olduğu radyasyon dozunun değerlendirilmesi

    The assesment of radıatıon dose wıth extracted teeth of the patıents who were recıeved radıotherapy to the head and neck regıon.

    SİBEL ÖZENCİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Diş HekimliğiAnkara Üniversitesi

    Ağız, Diş, Çene Hastalıkları ve Cerrahisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. A. NURİ YAZICIOĞLU

  2. Sisplatin alan hastalarda ototoksisite, risk faktörleri ve ototoksisitenin yaşam kalitesine olan etkisinin araştırılması

    Evaluation of cisplatinum ototoxicity, risk factors and effect of ototoxicity on quality of life

    DOĞA CEREN TEKGÜÇ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Kulak Burun ve BoğazEge Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET KANTAR

  3. Onkolojik tedavide sisplatin ve/veya karboplatin almış kanserli çocuk hastalarda ototoksisitenin değerlendirilmesi

    Evaluation of ototoxicity in children with cancer who received cisplatin and/or carboplatin during treatment

    DİLEK İNCE

    Tıpta Yan Dal Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    OnkolojiDokuz Eylül Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HATİCE NUR OLGUN

  4. Baş boyun kanserlerinin değişik tekniklerle (CD-60 ile) radyoterapisinde gözlerin almış olduğu dozların saptanması

    The Evaluation of the radiation dose on the eyes during radiotherapy of head and neck cancers by different technics

    ERCAN BALCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Göz HastalıklarıAtatürk Üniversitesi

    Radyasyon Onkolojisi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. B. DURSUN DEDE

  5. Nazofarenks kanserli hastalarda radyoterapi sonrası karotis arter, tiroid bezi ve temporal lobta gelişen geç dönem toksisitelerinin radyolojik ve biyokimyasal yöntemlerle degerlendirilmesi

    Evaluation of radiological and biochemical methods in the late term toxicity of carotic artery, thyroid gland and temporal lob after radiotherapy in patients with nasopharyngeal cancer

    GÖKHAN YAPRAK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    OnkolojiSağlık Bakanlığı

    Radyoloji Onkolojisi Ana Bilim Dalı

    UZMAN NACİYE IŞIK