Vergi adaleti algıları bağlamında Kaygan Yamaç Modeli: Davranışsal vergi uyum analizi
The Slippery Slope Framework in the context of tax fairness perceptions: A behavioral tax compliance analysis
- Tez No: 682864
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE GÜNER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Maliye Teorisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 354
Özet
Günümüzde vergi gelirleri kamu harcamalarının en önemli finansman kaynağıdır. Bu nedenle mükelleflerin vergi uyum davranışını etkileyen faktörlerin tespit edilmesi birçok araştırmanın odak noktasında yer almaktadır. Yakın dönemde vergi uyum davranışı üzerinde etkili olan faktörlere ilişkin yaklaşımlardan birisi kaygan yamaç modelidir. Kaygan yamaç modelinde geleneksel ekonomik faktörlerle birlikte psikolojik faktörlerin de vergi uyumu üzerinde etkili olduğuna vurgu yapılmaktadır. Ayrıca model kapsamında zorunlu ve gönüllü vergi uyumu olmak üzere vergi uyumunun ardında iki farklı motivasyonunun olduğu önerilmektedir. Bu çalışmada denetim olasılığı ile cezaların düzeyine ilişkin algının ve vergi adaleti algısının deneysel olarak manipüle edilmesi yoluyla kaygan yamaç modelinin varsayımları araştırılmaktadır. İlgili değişkenler senaryo temelli bir deney kapsamında bir araya getirilmektedir. Ekonomik ve psikolojik faktörlerin birlikte araştırılmasıyla mükelleflerin vergi uyum davranışlarına dair kapsamlı bir bakış açısının sunulması amaçlamaktadır. Senaryo temelli bu deneyin uygulanması, İstanbul ilindeki beyana dayalı gelir elde eden mükelleflerin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Deney sonucunda yüksek vergi adaleti koşullarındaki mükelleflerin düşük vergi adaleti koşullarındaki mükelleflerden daha fazla vergi uyum niyeti gösterdikleri tespit edilmiştir. Bununla birlikte denetim olasılığı ile cezaların düzeyinin yüksek olmasının bu araştırmaya katılan mükelleflerin bildirdikleri vergi uyum niyeti üzerinde etkili olmadığı gözlemlenmiştir. Vergi adaletinin yüksek olmasının gönüllü vergi uyumunu artırdığı, denetim olasılığı ile cezaların düzeyinin yüksek olmasının ise zorunlu vergi uyumunu artırdığı bulgularına ulaşılmıştır. Aynı zamanda algılanan vergi adaletinin vergi uyum niyeti ve gönüllü vergi uyumu üzerindeki etkisine vergi idaresine duyulan güvenin aracılık ettiği tespit edilmiştir. Çalışmanın bulguları genel olarak değerlendirildiğinde, adil bir vergi sisteminin tesis edilmesinin mükelleflerin vergi uyumunu etkileyen önemli bir faktör olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Tax revenues are the most important financing source of public expenditures. For this reason, determining the factors affecting the tax compliance behavior of taxpayers is the focus of many studies. One of the approaches related to the factors affecting tax compliance behavior in the recent period is the slippery slope framework. In this model, it is emphasized that psychological factors are also effective on tax compliance along with traditional economic factors. In addition, it suggests that there are two different motivations behind tax compliance, namely enforced and voluntary tax compliance within the scope of the framework. In this study, the assumptions of the slippery slope framework are investigated by experimentally manipulating the audit probabilty with the fine level perception and the tax fairness perception. The variables are combined in a scenario-based experiment. The aim is to present a comprehensive perspective on tax compliance behavior of taxpayers by investigating economic and psychological factors together. The implementation of the scenario-based experiment was carried out with the participation of self-assesed taxpayers in Istanbul. As a result of the experiment, it is identified that taxpayers in high tax fairness conditions indicate more tax compliance intentions than taxpayers in low tax fairness conditions. However, it is observed that higher audit probability and fine levels have no influence on tax compliance intentions reported by the taxpayers participating in this research. It is found that high tax fairness increases voluntary tax compliance, while higher audit probability and fine levels increase enforced tax compliance. Moreover, it is seen that the effect of perceived tax fairness on tax compliance intention and voluntary tax compliance is mediated by trust in tax authorities. The findings of the study are evaluated in general, which indicates that the establishment of a fair tax system is an important factor affecting tax compliance of taxpayers.
Benzer Tezler
- Ücret adaletinin sağlanması bağlamında ücret politika ve stratejilerinin rolü ve önemi: Bursa'da bir özel sektör firma örneği
The role and importance of wage policy and strategies in the context of providing wage justice: A private sector company example in Bursa
BÜŞRA GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriBursa Uludağ ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM IŞIĞIÇOK
- Örgütsel adalet ve örgütsel yabancılaşma ilişkisi
The relationship between organizational justice and organizational alienation
TUĞBA BAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ONUR KÖKSAL
- Алуу жана колдонуучулардынканааттануусун баалоо:бишкек шаарындаэмпирикалык изилдөө
E-devletin benimsenmesi ve kullanıcı memnuniyetinin değerlendirilmesi: Bişkek şehrinde ampirik bir araştırma
ACAR ŞARŞENKADIROVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2024
İşletmeKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AZAMAT MAKSÜDÜNOV
- Davranışsal iktisat çerçevesinde ekonomi politikası oluşturma (Vergi uygulamaları)
Constitution of economic policies from the perspective of behavioral economics (Tax applications)
ASLI ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiÇağ ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Pazarlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN MAHİR FİSUNOĞLU
PROF. DR. EBRU ÖZGÜR GÜLER
- Öğretmen adaylarının eğitime bakış açılarının ve eğitim programına ilişkin yönelimlerinin sosyal yapı açısından incelenmesi
An analysis of prospective teachers' views on education and their orientations towards the education program in terms of social structure
NEVRUZ TAŞDEMİR
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KARA