Bilişsel davranışçı terapi odaklı psikoeğitim uygulamasının ebeveynlerin çocuk istismarı farkındalıklarına etkisinin karma yöntemle incelenmesi
An investigation with mixed method on the effect of psycho-education application based on cognitive behavioral therapy to the child abuse awareness of parents
- Tez No: 685530
- Danışmanlar: PROF. DR. MÜCAHİT DİLEKMEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Çocuk istismarı farkındalığı, bilişsel davranışçı terapi, psikoeğitim, ebeveyn eğitim programı, gömülü karma desen, Child abuse awareness, cognitive behavioral therapy, psychoeducation, parent education program, embedded mixed design
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 178
Özet
Amaç: Bu araştırmada ilköğretim öğrenci ebeveynlerinin çocuk istismarı farkındalıklarını arttırmaya yönelik Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) odaklı psikoeğitim programının geliştirilmesi ve karma araştırma yöntemiyle test edilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırma karma araştırma yöntemlerinden gömülü müdahale desenine dayanmaktadır. Bu doğrultuda psikoeğitim uygulaması sonrasında nitel veri sürece dahil edilmiştir. Araştırmanın nicel boyutu yarı deneysel desenlerden eşleştirilmiş desen ekseninde yürütülmüştür. Araştırmanın nitel boyutu yorumlayıcı olgu bilim desen temelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada karma örnekleme çeşitlerinden çok düzeyli iç içe örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Küme örnekleme yöntemiyle araştırmada yer almak isteyen ebeveynler belirlendikten sonra 20 ebeveyn ile deney ve kontrol grupları oluşturulmuştur. BDT odaklı olarak geliştirilmiş olan ve 7 hafta süren psikoeğitim uygulaması sonrasında 5 ebeveyn sürece dahil edilmiştir. Nicel veriler Çocuk İstismarı ve İhmali Farkındalık Ölçekleri, Ebeveynler için Çocuk İstismarına ilişkin Bilişler Ölçeği aracılığıyla, nitel veriler ise yarı yapılandırılmış görüşme formlarıyla toplanmıştır. Nicel veriler normallik analizleri ve tek faktörlü kovaryans analizi (ANCOVA) yöntemleriyle, nitel veriler ise tematik analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırmada nicel, nitel ve karma yöntem geçerlik ve güvenirlik kriterleri yerine getirilmeye çalışılmıştır. Bulgular: Araştırmada elde edilen bulgular BDT odaklı psikoeğitim uygulamasının ebeveynlerin çocuk istismarı farkındalıklarını arttırmada etkili bir yaklaşım olduğunu göstermiştir. Psikoeğitim uygulaması sonrasında yapılan görüşmelerin analizinden elde edilen bulguların nicel yöntemle elde edilen bulgularla örtüştüğü ve nitel bulguların nicel bulguları yeterli düzeyde açıkladığı belirlenmiştir. Sonuç: Araştırma sonucunda BDT odaklı psikoeğitim uygulamasının ebeveynlerin çocuk istismarı farkındalıklarını arttırmada etkili bir program olduğu ve nitel bulguların bu durumu desteklediği söylenebilir.
Özet (Çeviri)
Purpose: In this study, it was aimed to develop a Cognitive Behavioral Therapy (CBT) focused psychoeducational program to increase the awareness of child abuse of parents and to test its effectiveness with mixed research method. Method: The research is based on the embedded mixed pattern. After psychoeducation practice, qualitative data were included in the process. The quantitative dimension of the research was carried out on the axis of the matched quasi-experimental design, and the qualitative dimension was carried out on the axis of interpretive phenomenology. Experiment and control groups were formed with 20 participants who wanted to take part in the research by multi-stage nested sampling method. After the study, 5 parents were included in the process. Quantitative data were collected through Child Abuse and Neglect Awareness Scales, Child Abuse Cognitions Scale for Parents, and qualitative data were collected through semi-structured interview forms. Quantitative data were analyzed by ANCOVA method and qualitative data were analyzed by thematic analysis method. Results: The findings of the study showed that CBT-focused psychoeducation practice is an effective approach to increase parents' awareness of child abuse. It was determined that the findings obtained from the analysis of the interviews made after the psychoeducation practice overlapped with the findings obtained with the quantitative method and that the qualitative findings adequately explained the quantitative findings. Conclusion: It can be said that the CBT-focused psychoeducation practice applied as a result of the research is an effective program to increase parents' awareness of child abuse and qualitative findings confirm this situation.
Benzer Tezler
- Metakognitif eğitim uygulamasının şizofreni hastalarının bilişsel yanlılığına etkisi
The effect of metacognitive training on cognitive biases of schizophrenic patients
AMBER ALİX ÖZHAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
Psikiyatriİstanbul ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEHBİ ALP ÜÇOK
- Psiko-eğitime dayalı grup yaşantısının öğretmen adaylarının sınav kaygısına etkisi
The effect of psycho-education-based group experience on testanxiety of prospective teachers
NURSEN DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimUfuk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZELİHA GÜLDEN BİLAL
- Bilişsel davranışçı terapi odaklı grupla psikolojik danışmanın zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip annelerin olumsuz duygularıyla baş etmelerine etkisi
The effect of cognitive behavioral therapy-based group counseling on coping with negative emotions in mothers of children with intellectual disabilities
ÖZKAN KENARLI
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KILIÇ
- Sınav kaygısına yönelik bilişsel davranışçı terapi odaklı oyunlaştırılmış kendine yardım uygulamasının geliştirilmesi
Developing a cognitive behavioral therapy based gamified self-help application for test anxiety
ERCAN AKIN
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜRKAN DOĞAN
- Grupla yapılan bilişsel davranışçı terapi ve çözüm odaklı kısa süreli terapinin lise öğrencilerinde sınav kaygısına etkisinin karşılaştırmalı incelenmesi
Compare the effects of group cognitive behavioral therapy and solution-focused short-term therapy on exam anxiety in high school students
MİRAÇ ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİŞAN BURAK YAŞAR