Ekonomik kriz belirleyicilerinin analizi: Mekânsal kesit ve mekânsal panel modeller
An analysis of the determinants of economic crises: Cross-sectional spatial regression and spatial panel models
- Tez No: 685981
- Danışmanlar: PROF. DR. SEHER NUR SÜLKÜ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonometri, Econometrics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 242
Özet
Bu çalışmada 2008 global finansal krizinin ülkeler arasında coğrafi, finansal ve ticari etkileşim kanalları vasıtasıyla yayılması mekânsal kesit ve mekânsal panel veri modelleri kullanılarak otuz bir gelişmiş ve on dört gelişmekte olan ülke için 2001-2016 döneminde araştırılmaktadır. Literatürden yararlanarak önemli bir kriz göstergesi olan takipteki kredilerin toplam krediler içindeki payı bağımlı değişken ve on altı makroekonomik gösterge açıklayıcı değişken olarak tanımlanmıştır. Yatay kesit mekânsal modellerde coğrafi komşuluk ilişkisi kullanılmaktayken, mekânsal panel modellerde coğrafi mekânsallığın yanı sıra finansal ve ticari komşuluk ilişkileri de dikkate alınmaktadır. Genelden özele Hendry yaklaşımını kullanarak ve spesifikasyon testleri uygulanarak en iyi modeller seçilmiştir. Yatay kesit mekânsal analizlerde kriz öncesi (2007), kriz dönemi (2008) ve kriz sonrası (2009) yıllar değerlendirilmiştir. Bulgularımızda sadece 2007 yılında gelişmiş ülkeler arasında güçlü mekânsal ilişki olduğu ve Mekânsal Otoregresif Modelin (SAR) en iyi model olduğu görülmüştür. SAR modelinde; ülkelerin birindeki takipteki kredi oranı, komşu ülkelerin ortalama takipteki krediler düzeyinden etkilenmekte olup; ülkenin açıklayıcı değişkenlerinin kendi üzerinde doğrudan, diğer ülkeler üzerinde ise dolaylı-yayılma etkisi bulunmaktadır. Mekânsal panel modellerde; sabit etkiler modeli rassal etkilere tercih edilmiştir. Coğrafi açıdan birbirlerine komşu gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında SAR modelinin; ticari açıdan birbirlerine komşu gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler ile finansal açıdan birbirine komşu gelişmiş ülkeler arasında Mekânsal Hata Modelinin (SEM); finansal açıdan birbirine komşu gelişmekte olan ülkeler arasında ise Mekânsal Durbin Modelinin (SDM) en iyi model olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. SEM modelde; ülkelerin takipteki kredi oranının modele dahil edilmeyen hata terimlerinden mekânsal olarak etkilendiği ve açıklayıcı değişkenlerin kendi ülkesi üzerinde sadece doğrudan etkisi olduğu gözlenmektedir. SDM modelde; ülkelerin takipteki kredi oranları ve açıklayıcı değişkenler arasında mekânsal etkileşim bulunmaktadır ve açıklayıcı değişkenlerin doğrudan ve yayılma etkisi mevcuttur. Seçilen en iyi mekânsal panel modeller incelendiğinde; cari işlemler dengesi, ihracatın ithalata oranı, hisse senedi fiyat indeksi, mevduatın reel faiz oranı, ticaret dengesi ve GSYİH büyümesi değişkenlerinin tüm modellerde krizi açıklayan istatistiksel ve iktisadi olarak anlamlı değişkenler olduğu görülmüştür. Bu tez çalışması 2008 global krizinin belirleyicilerini tespit etmesinin yanı sıra krizin ilk defa mekânsal panel modeller aracılığıyla finansal kanallarla yayılımını ortaya koyarak literatüre önemli katkı sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
In this study, the contagion of the 2008 global financial crisis among countries through geographical, financial and commercial interaction channels are analyzed with cross-sectional spatial analysis and spatial panel data analysis for thirty one developed and fourteen developing countries during the 2001-2016 period. The non-performing loans to total loans ratio (NPL) which is an important crisis indicator was defined as the dependent variable and sixteen macroeconomic indicators as explanatory variables by using the literature. While only geographical neighborhood relation is used in cross-sectional spatial models, financial and commercial neighborhood relations are also taken into account in spatial panel models as well as geographical spatiality. General-to-specific Hendry approach selected and specification tests applied to select the best models. Before the crisis (2007), during the crisis (2008), after the crisis (2009) periods were evaluated with the cross-sectional spatial analysis. According to our findings, there was a strong spatial relationship occurred only in 2007, in developed countries and the Spatial Autoregressive Model (SAR) was the best model. In the SAR model; one of the countries NPL is affected by the average NPL level of neighboring countries. Country's explanatory variables have a direct effect on itself and an indirect-spillover effect on neighboring countries. In spatial panel models; fixed effects models are preferred to random effects. In the geographical neighborhood between developed and developing countries SAR model, in the commercial neighborhood between developed and developing countries and in the financial neighborhood between developed countries Spatial Error Model (SEM), in the financial neighborhood between developing countries Spatial Durbin Model (SDM) is obtained as the best model. In the SEM model it is observed that the NPL ratio of countries is spatially affected by the error terms that are not included in the model and the explanatory variables only have a direct effect on their own country. In SDM model; there is a spatial interaction between the NPL ratios of countries and the explanatory variables, and the explanatory variables have a direct and spillover effect. When the best spatial panel models are analysed it is seen that the variables of current account balance, export to import ratio, share price index, real interest rate of deposits, trade balance and GDP growth are statistically and economically significant variables explaining the crisis in all models. In addition to identifying the determinants of the 2008 global crisis, this thesis makes a significant contribution to the literature by verifying the spread of the crisis through financial channels in spatial panel models for the first time.
Benzer Tezler
- Yapısal kırılmalar altında denge döviz kurundan sapma ve sapmanın ekonomik performans üzerindeki etkisi: Türkiye ve BRICS ülkeleri analizi
Equilibrium exchange rate misalignment and it's effect on economic performance: Analysis of Turkey and BRICS countries
KUBİLAY ÇAĞRI YILMAZ
Doktora
Türkçe
2017
EkonomiCelal Bayar Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VOLKAN ALPTEKİN
PROF. DR. SİBEL SELİM
- Türkiye bankacılık sektörü sorunlu kredilerinin yapısı ve belirleyicilerinin ARDL sınır testi yöntemi ile analizi
Analysis of the structure and determinants of bad loans in the Turkish banking sector with ARDL bounds test method
ÖZGÜR ÖZEL
- Türkiye'de gıda fiyatlarının belirleyicileri ve enflasyonist etkileri
Determinants of food prices and their impacts on inflation in Turkey
HAKAN SÖNMEZ
- The global financial crisis and contagion of its effects on emerging market economies
Global finansal kriz ve gelişmekte olan piyasalara bulaşma etkisi
XIN ZHAO
Doktora
İngilizce
2019
Ekonomiİstanbul Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KUTLUĞHAN SAVAŞ ÖKTE
- Panel veri kesikli tercih modelleri ile Türkiye'de işgücüne katılım kararının analizi
Analysis of labor force participation decision in Turkey with panel data discrete choice models
CANAN GÜNEŞ
Doktora
Türkçe
2017
EkonometriDokuz Eylül ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENAY ÜÇDOĞRUK BİRECİKLİ