Labiatae familyasına özgü bazı sekonder metabolitlerin GC-MS ile miktarsal tayini, metot validasyonu ve kemometrik analizi
Quantification, method validation and chemometric analysis of some secondary metabolites specific to the Labiatae family by GC-MS
- Tez No: 686677
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULSELAM ERTAŞ, DOÇ. DR. İSMAİL YENER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kimya, Chemistry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Analitik Kimya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
Amaç: Türkiye gerek farklı iklim yapısına sahip olması, gerekse üç farklı gen merkezinin kesişim noktasında bulunmasından dolayı bitki türü çeşitliliği bakımından zengin bir floraya sahiptir. Bu zenginlik içerisinde tıbbi ve ticari bitkilerin ayrı bir yeri vardır. Bu amaçla kullanılan türlerin toplandığı önemli bir familya Labiatae familyasıdır. Cins olarak ise başta Salvia olmak üzere, Thymus, Stachys, Mentha, Satureja ve Origanum ön plana çıkmaktadır. Bu tez çalışmasında özellikle ülkemizin doğu bölgesinden Labiatae familyasında bulunan 32 tür toplanmış ve etanol ekstreleri hazırlanmıştır. Piyasadan alınan veya daha önceki çalışmalarda Labiatae familyasına ait çeşitli türlerden elde edilen bazı sekonder metabolitlerin (flavonoid, diterpen, triterpen ve steroid) yer aldığı bir GC-MS miktarsal tayin metodu geliştirilmiş ve metot validasyonu yapılmıştır. Son olarak türlerin GC-MS ile yapılan kantitatif analiz sonuçları kemometrik olarak değerlendirilmiştir. Gereç ve Yöntem: Sclareolide, sclareol, ferruginol, cryptanol, 6,7-dehydroroyleanone, suginal, 12-hydroxy abieta-1,3,5(10), 8, 11, 13-hekzaen, sugiol, inuroyleanone, 12-demethylmulticaulin, 7α-hydroxy-β-sitosterol, salvigenin, stigmasterol, sitosterol, sinensetin, lupenone, α-amyrin, lupeol, 3-acetyl lupeol, 1a,21a-hydroxy-2-3-(1'1'-dimetil-dioksimethylene) urs-9(11),12-dien, uvaol, betulin, pyxinol, lup-(20)29-ene 2alpha-hydroxy-3beta acetate, betulin 3,28-diacetate ve 21α-hydroxy,2α,3β-diacetoxy urs-9(11),12-dien bileşiklerin yer aldığı bir miktarsal metot GC-MS ile geliştirilmiş ve valide edilmiştir. Bu metoda ait tüm analitik parametreler belirlenmiştir. Ayrıca halk arasında yaygın olarak kullanılan 32 türün etanol ekstrelerinin bu geliştirilen GC-MS metodu ile içerik analizleri gerçekleştirilmiş ve sonuçlar kemometrik olarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Genel olarak çalışılan türlerin toprak üstü kısımların triterpen, steroid ve flavonoid bakımından zengin, kök ekstrelerinin ise diterpen bakımından daha zengin olduğu belirlenmiştir. Özellikle çalışılan türlerin -sitosterol, lupenone, salvigenin, stigmasterol, ferruginol, cryptanol, sclareol ve betulin bileşikleri için bazılarının kaynak tür olabileceği tespit edilmiştir.Sonuç: Ülkemizde yetişen 32 türün örneklerinin ekstreleri hazırlanmış ve içerik analizleri yapılmıştır. Bu bileşikler için kaynak olabilecek türler belirlenmiş olup, GC-MS ile yeni bir metot validasyonu yapılmış ve sonuçlar kemometrik olarak değerlendirilerek bilim dünyasına kazandırılmıştır.
Özet (Çeviri)
Aim: Turkey has a rich flora in terms of plant species diversity due to its different climate structure and its location at the intersection of three different gene centers. In this wealth, medicinal and commercial plants have a special place. An important family in which the species used for this purpose are collected is the Labiatae family. As a genus, mainly Salvia, Thymus, Stachys, Mentha, Satureja and Origanum come to the fore. In this thesis study, 32 species of Labiatae family were collected and ethanol extracts were prepared, especially from the eastern region of our country. A GC-MS quantification method including some secondary metabolites (flavonoid, diterpene, triterpene and steroid) obtained from various species belonging to the Labiatae family or obtained from the market or in previous studies was developed and the method was validated. Finally, the quantitative analysis results of the species by GC-MS were evaluated chemometrically. Material and Method: Sclareolide, sclareol, ferruginol, cryptanol, 6,7-dehydroroyleanone, suginal, 12-hydroxy abieta-1,3,5(10), 8, 11, 13-hexaene, sugiol, inuroyleanone, 12-demethylmulticaulin, 7α-hydroxy- β-sitosterol, salvigenin, stigmasterol, sitosterol, sinensetin, lupenone, α-amyrin, lupeol, 3-acetyl lupeol, 1a,21a-hydroxy-2-3-(1'1'-dimethyl-dioximethylene) urs-9(11 ),12-diene, uvaol, betulin, pyxinol, lup-(20)29-ene 2alpha-hydroxy-3beta acetate, betulin 3,28-diacetate and 21α-hydroxy,2α,3β-diacetoxy urs-9(11), A quantitative method involving 12-diene compounds was developed and validated by GC-MS. All analytical parameters of this method were determined. In addition, content analyzes of the ethanol extracts of 32 species commonly used among the public were carried out with this developed GC-MS method and the results were evaluated chemometrically. Results: In general, it was determined that the aerial parts of the studied species were triterpene, steroid and flavonoid-rich root extracts were rich in diterpene. In particular, some of the studied species were found to be source species for için-sitosterol, lupenone, salvigenin, stigmasterol, ferruginol, cryptanol, sclareol and betulin compounds.Conclusion: Extracts of the samples of 32 species grown in our country were prepared and content analyzes were made. The species that can be a source for these compounds have been determined, a new method has been validated with GC-MS and the results have been brought to the scientific world.
Benzer Tezler
- Labiatae familyasına özgü yaygın bazı türlerin uçucu yağ bileşenlerinin GC-MS ile miktar tayini, metot validasyonu ve analizi
Quantification, method validation and analysis of essential oil componennts of some common species of labiatae family by GC-MS
SEDAT ÜSTÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eczacılık ve FarmakolojiDicle ÜniversitesiAnalitik Kimya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF VARHAN ORAL
- Türkiye'de yetişen Origanum l. (Labiatae) cinsi üzerinde farmasötik botanik araştirmalar
Pharmaceutical botanical investigations on the genus Origanum l. (Labiatae) growing in Turkey
İSMET GÜRHAN
- Labiatae familyasına ait bazı endemik türlerin önemli bitki patojeni bakteriler üzerine antimikrobiyal etkisinin araştırılması
Investigations of antimicrobial effect of some endemic species of Labiatae family on important plant pathogenic bacteria
ŞENOL ALTUNDAĞ
- Labiatae familyasına mensup bitkilerin alfa ve beta radyoaktivite seviyelerinin tayini
Determination of alpha and beta radioactivity levels of the labiatae family
YASEMİN DEMİR KUNT
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Nükleer Mühendislikİstanbul Teknik ÜniversitesiNükleer Mühendislik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. BERİL TUĞRUL