Geri Dön

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu kararlarının sektörel bazda işletmelere etkisinin karşılaştırmalı analizi

Comparative analysis of the effect of Central Bank Monetary Policy Committee decisions on businesses on a sectoral basis

  1. Tez No: 686903
  2. Yazar: MUSTAFA KARABULUT
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ABDULKADİR BİLEN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Bankacılık, Ekonomi, İşletme, Banking, Economics, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dicle Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 211

Özet

Merkez bankalarının temel amacı, para biriminin iç ve dış değerini korumaktır. Bu amacını yerine getirirken araçları sürekli değişmiş ve yeni araçlar edinmiş olmasına karşın para biriminin değerinin korunması, tarihsel olarak genellikle aynı araçla, merkez bankasının faiz oranını değiştirmesi ile başarılmıştır. Merkez bankasının amaçlarına fiyat istikrarının yanında finansal istikrar da eklenmiştir. Teknolojinin gelişimiyle birlikte para transferleri hızlanmış ve bu transferleri güvenli ve sağlıklı yapma yükümlülüğü de merkez bankalarına verilmiştir. Zaman içerisinde ekonomide istikrar sağlamada merkez bankalarının para politikası kararları önem kazanmış, herkes tarafından takip edilen ve yatırımcılar için en güvenilir gösterge niteliği taşımıştır. Merkez bankaları para politikası kararlarını alırken ekonomik istikrar ve fiyat istikrarını sağlamak amacıyla kararlar almaktadır. Bu kararlarından faiz kararları fiyat istikrarını sağlamada çok önemli bir araçtır. Faiz oranları artırıldığında ülkeye döviz cinsi kaynak girişi sayesinde döviz kurları istenen sevilerde tutulmakta, piyasadaki faiz oranı da politika faizine yakın gerçekleşeceği için piyasaların istikrar kazanmasında önem arz etmektedir. Ayrıca zorunlu karşılık oranlarında yapılacak değişiklikle kredi arzını etkileyebilmekte ve sektörlerin ihtiyacı olan finansmanı daha az maliyetle elde etmesine olanak sağlamaktadır. Son dönemde merkez bankalarının parasal aktarım mekanizmaları önem kazanmış ve aktarım kanallarının iyi işlemesi ekonominin aktörleri için olmazsa olmaz bir durum arz etmiştir. Özellikle kredi kanalı ekonomik büyüme adına önemli bir gösterge haline gelmiştir. Kredi maliyetlerinin düşmesi sektörlere pozitif yönde yansımakta ve ekonominin paydaşlarının yatırımlarını artırmasına ve ekonomik büyüklüklerinin artmasına yol açmaktadır. İşletmelerin yerel nitelikten çıkıp uluslararası alanda çalışabilir olması ve her ülkenin parasının dolaylı da olsa diğer ülkelerin tedavülüne girmesi merkez bankalarının önemini bir kat daha artırmış ve yatırımları yönlendirmede çok etkili kurumlar halini almışlardır. Bu çalışmada Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın piyasayı yönetmek ve istikrarı sağlamak için kullandığı para politikası araçlarından faiz oranlarının ve zorunlu karşılık oranlarının sektörel bazda işletmelere etkisi ve hangi sektörler için hangi faiz oranının ve zorunlu karşılık oranlarının sektörler açısından daha faydalı olduğu incelenmiştir. Ayrıca sektörlerin entelektüel sermaye yapısına etkisi incelenmiş ve yorumlanmıştır. Bu bağlamda önce teorik çerçeve oluşturulup merkez bankalarının kuruluşu, amaçları ve fiyat ve finansal istikrarı sağlama adına kullandıkları araçlarının neler olduğu detaylı anlatılmıştır. Para Politikası Kurulu faiz ve zorunlu karşılık oranı kararlarının sektörleri doğrudan etkilemesi mümkün değildir. Ancak sektörleri parasal aktarım mekanizması aracılığı ile etkilemektedir. Bu araçlar aracılığı ile sektörleri nasıl etkiledikleri, parasal aktarım mekanizmasının kanalları bölümünde anlatılmıştır. Araştırmanın son bölümünde ise Para Politikası Kurulu faiz ve zorunlu karşılık oranı kararları ile Kamu Aydınlatma Platformu'ndan alınan sektörel bazlı işletmelere ait Borsa İstanbul hisse senedi kapanış değerleri arasındaki ilişkiler tek yönlü varyans analizi (t testi), ANOVA, Korelasyon ve Regresyon teknikleri yardımı ile analiz edilmiştir. Analiz sonucu ortaya çıkan verilere faiz ve zorunlu karşılık oranlarının her sektöre farklı etki ettiği bulunmuştur. Yine sektörlerin entelektüel sermayelerinin de Para Politikası Kurulu kararlarından etkilendikleri tespit edilmiştir. Sonuçlar kısmında her bir sektör için ideal faiz ve zorunlu karşılık oranları tablo halinde verilmiş ve önerilerde bulunulmuştur.

Özet (Çeviri)

The main purpose of central banks is to protect the internal and external value of the currency. While fulfilling this purpose, the preservation of the value of the currency has historically been achieved by changing the interest rate of the central bank, usually with the same tool, although its instruments have constantly changed and new instruments have been acquired. Besides price stability, financial stability has been added to the objectives of the central bank. With the development of technology, money transfers accelerated and the obligation to make these transfers safely and healthily was given to central banks. Over time, monetary policy decisions of central banks have gained importance in stabilizing the economy, and have become the most reliable indicator for investors and followed by everyone. While making monetary policy decisions, central banks take decisions in order to ensure economic stability and price stability. Among these decisions, interest rate decisions are a very important tool in ensuring price stability. When interest rates are increased, exchange rates are kept at desired levels thanks to the inflow of foreign currency resources into the country, and since the interest rate in the market will be close to the policy rate, it is important for the stability of the markets. In addition, the change in required reserve ratios can affect the loan supply and enable the sectors to obtain the financing they need at less cost. Recently, monetary transmission mechanisms of central banks have gained importance and good functioning of transmission channels has become a must for the actors of the economy. In particular, the credit channel has become an important indicator for economic growth. The decrease in credit costs reflects positively on the sectors and causes the stakeholders of the economy to increase their investments and increase their economic size. The fact that businesses can go out of their local nature and work in the international arena and the money of each country enters the circulation of other countries, albeit indirectly, has increased the importance of central banks even more and they have become very effective institutions in directing investments. In this study, the effects of interest rates and required reserve ratios, which are among the monetary policy tools used by the Central Bank of the Republic of Turkey to manage the market and ensure stability, on sectoral basis, and which interest rate and reserve requirement ratios are more beneficial for which sectors are examined. In addition, the effects of the sectors on the intellectual capital structure were examined and interpreted. In this context, firstly, a theoretical framework was created and the establishment of central banks, their aims and the tools they used to ensure price and financial stability were explained in detail. It is not possible for the Monetary Policy Committee's interest and reserve requirement ratio decisions to directly affect the sectors. However, it affects the sectors through the monetary transmission mechanism. How they affect the sectors through these tools is explained in the section of the channels of the monetary transmission mechanism. In the last part of the research, the relations between the interest and reserve requirement ratio decisions of the Monetary Policy Committee and the closing values of Borsa İstanbul stocks of sector-based enterprises taken from the Public Disclosure Platform are analyzed with the help of one-way analysis of variance (t-test), ANOVA, Correlation and Regression techniques, has been done. As a result of the analysis, it has been found that interest and required reserve ratios have different effects on each sector. It has also been determined that the intellectual capitals of the sectors are also affected by the decisions of the Monetary Policy Committee. In the results section, ideal interest and reserve requirement ratios for each sector are given in tables and suggestions are made.

Benzer Tezler

  1. A stress testıng framework for the Turkısh bankıng sector: an augmented approach

    Türk bankacılık sektörü için bir stres testi çerçevesi: Bir genişletilmiş yaklaşım

    BAHADIR ÇAKMAK

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    BankacılıkOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NADİR ÖCAL

  2. Makro ihtiyati politika ve finansal istikrar ilişkisi: Türkiye'de konut sektörüne yönelik araçların etkinliği

    The relationship between macro prudential policy and financial stability: Effectiveness of tools for the housing sector in Turkey

    MURAT SARI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    EkonomiGalatasaray Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA YEŞİM GÜRBÜZ

  3. Role of software technologies in the economic development of countries: A Case study of India and Pakistan

    Yazılım teknolojilerinin ülkelerin ekonomik kalkınmasındaki rolü: Hindistan ve Pakistan'a ilişkin bir vaka çalışması

    HIRA JAVED

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Uluslararası İlişkilerİstanbul Medeniyet Üniversitesi

    Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSMAİL ERMAĞAN

  4. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Para Politikası Kurulu kararlarının seçilmiş yatırım araçları üzerindeki etkileri

    Effects of the Monetary Policy Board of the Central Bank of Turkey Republic decisions on selected investment instruments

    AYSUN KURTOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Ekonometriİskenderun Teknik Üniversitesi

    Ekonomi Finans Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HAKAN ERYÜZLÜ

  5. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu faiz kararlarının konut fiyatlarına etkisi

    The effect of the Central Bank Monetary Policy Committee interest decisions on housing prices

    FERYAT ATASOY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Ekonomiİstanbul Okan Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BÜLENT GÜNCELER