Halit Ziya Uşaklıgil'in romanlarında değerler eğitimi
Values education in Halit Ziya Uşakligil's novels
- Tez No: 687261
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SABAHATTİN ÇAĞIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Halit Ziya, roman, değer, değer eğitimi, Halit Ziya, novel, value, value education
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 142
Özet
Halit Ziya Uşaklıgil (1865-1945) Türk edebiyatının zirve isimlerinden biridir. Yazar, Servet-i Fünun döneminde özellikle roman sahasında bu türün batılı anlamda başarılı örneklerini vermiş ve teorik meseleler üzerine kafa yormuştur. Romalarının dışında büyük hikâye, küçük hikâye, mensur şiir, tiyatro, hatıra, gezi yazısı ve edebiyat teorisi alanlarında da eser veren usta yazarın daha çok romanlarıyla adını duyurduğunu söylemek mümkündür. Halit Ziya Uşaklıgil'in sekiz romanı bulunmaktadır. Bunların dördünü İzmir'de (Sefile, Nemide, Bir Ölünün Defteri, Ferdi ve Şürekâsı); kalan dördünü ise İstanbul döneminde (Mai ve Siyah, Aşk-ı Memnu, Kırık Hayatlar, Nesl-i Ahir) kaleme almıştır. Romanlarını realizm ve natüralizm akımlarına bağlı kalarak yazmıştır. Eserlerinde daha çok ferdi konular üzerinde dursa da toplumsal olayları da göz ardı etmemiştir. Hayatı ve insanı olduğu gibi eserlerine aktarmaya gayret eden Halit Ziya'nın romanları dil-üslup zenginliğinin yanında ele aldığı konular bakımından da zengin değer içeriğine sahip eserlerdir. Değerler eğitimi, özellikle son yıllarda üzerinde fazlaca durulan araştırma alanlarından biri olmuştur. Milli Eğitim Bakanlığı'nın öğretim programında yer alan açık hedeflerinden biri de öğrencilere milli, evrensel ve kültürel değerlerin kazandırılmasıdır. Bu doğrultuda Türkçe ders kitaplarına alınan okuma parçaları ve serbest okuma metinleri değerlerin aktarımı açısından destekleyici unsurlardır. Edebi metinler, değer eğitimi sürecinde okuma ve anlamlandırma yoluyla öğrencilerde kalıcı öğrenmenin sağlanmasında işlevsel birer araçtır. Araştırmamızda Halit Ziya Uşaklıgil'in sekiz romanı MEB'in (2019) yayınladığı değerler eğitimi yönergesinde bulunan değerler kapsamında incelenmiştir. Yazarın romanlarında sevgi (karşı cinse duyulan sevgi/aşk, anne sevgisi, baba sevgisi, evlat sevgisi, kardeş sevgisi), şefkat-merhamet, fedakârlık, dostluk, yardımlaşma, sorumluluk, çalışkanlık, misafirperverlik, vatanseverlik, empati, dürüstlük, nezaket, saygı ve hoşgörü değerlerine yer verdiği ve bu değerleri yücelttiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak Halit Ziya Uşaklıgil'in romanlarının değerler eğitimi açısından son derece zengin olduğu görülmektedir. Romanların sadeleştirilmiş hallerinin ders dışı okuma etkinliklerinde öğrencilere tavsiye edilebileceği ya da ders kitaplarında kullanılan metinler arasına alınabileceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Halit Ziya Uşaklıgil (1865-1945) is one of the leading figures of Turkish literature. In the period of Servet-i Fünun, the author gave successful examples of this genre in the western sense, especially in the field of novels, and thought about theoretical issues. In addition to his novels, it is possible to say that the master writer, who also works in the fields of big stories, small stories, prose poetry, theater, memoirs, travel writings and literary theory, is mostly mentioned with his novels. Halit Ziya Uşaklıgil has eight novels. Four of them are in Izmir (Sefile, Nemide, Bir Ölünün Defteri, Ferdi ve Şürekâsı); the remaining four were written during the Istanbul period (Mai ve Siyah, Aşk-ı Memnu, Kırık Hayatlar, Nesl-i Ahîr). He wrote his novels by adhering to realism and naturalism movements. Although he focused more on individual subjects in his works, he did not ignore social events. The novels of Halit Ziya, who try to convey life and people as they are in his works, are works with rich value content in terms of the subjects they deal with as well as the richness of language and style. Values education has been one of the research areas that has been emphasized especially in recent years. One of the clear objectives of the MEB in the curriculum is to provide students with national, universal and cultural values. In this direction, reading passages and free reading texts in Turkish textbooks are supportive elements for the transfer of values. Literary texts are functional tools in providing students permanent learning through reading and interpretation in the values education process. In our research, eight novels of Halit Ziya Uşaklıgil were examined within the scope of the values included in the values education directive published by the MEB (2019). The author's novels include love (opposite sex, mother's love, father's love, son's love, sibling love), compassion-compassion, loyalty, friendship, cooperation, responsibility, hard work, hospitality, patriotism, empathy, honesty, kindness, respect and tolerance. and it has been determined that he exalts these values. As a result, it is seen that Halit Ziya Uşaklıgil's novels are extremely rich in terms of values education. It is thought that simplified versions of the novels can be suggested to students in extracurricular reading activities or can be included in the texts used in the textbooks.
Benzer Tezler
- 19. ve 20. yüzyıl Türk ve Rus romanlarında Aydın
Intelligent in the Turkish and Russian literature of the 19th and 20th centuries
EKATERİNA KAPRANOVA
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM POLAT
- Halit Ziya Uşaklıgil ve Mehmet Rauf' un romanlarında varlık deneyimi olarak deniz
The marine as the existence experience in the novels of Halit Ziya Uşakligil and Mehmet Rauf
YEŞİM ESİN HAMAMCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVAL ŞAHİN GÜMÜŞ
- Her şeyin ve hiçbir şeyin kıyısında: Halit Ziya Uşaklıgil'in romanlarında kapılar, pencereler ve can sıkıntısı
On the edge of everything and nothing: Doors, windows and boredom in Halit Ziya Uşaklıgil's novels
ABDULLAH EZİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVAL ŞAHİN GÜMÜŞ
- L.N. Tolstoy'un 'Anna Karenina' romanı ile H. Z. Uşaklıgil'in 'Kırık Hayatlar' ve Aşk-ı Memnu' romanlarında 'evlilik' temasının karşılaştırılması
The theme of Marriage in L.N. Tolstoy's 'Anna Karenina' and the late nineteenth century Turkish novelist Halit Ziya Uşaklıgil's novels 'Kırık Hayatlar' and 'Aşk-ı Memnu' has been compared and constrasted
REYHAN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ALTAN AYKUT
- Servet-i Fünûn romanında mekân
Space in the Servet-i Fünûn's novel
ABDULHAKİM TUĞLUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. EBRU BURCU YILMAZ