Çeviri çocuk kitaplarında yer alan eğitsel iletiler
Educational messages in translated children's literature work's
- Tez No: 687558
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NEVİN AKKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Çocuk edebiyatı, çeviri çocuk edebiyatı, eğitim, eğitsel ileti, Children's literature, translation children's literature, education, educational message
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 262
Özet
Çocuk edebiyatı yerli ve çeviri yapıtlar fark etmeksizin eğiticilik sorumluluğunu kurgu içinde yer alan eğitsel iletiler aracılığıyla yerine getirmektedir. Bu çalışma çeviri çocuk kitaplarında yer alan eğitsel iletilerin incelenmesini içermektedir. Çalışmanın veri kaynağını farklı yayınevlerinden çıkan öykü ve roman türündeki 6-13 yaş aralığına uygun olarak belirlenen 30 çeviri çocuk kitabı oluşturmaktadır. Söz konusu kitaplar nitel araştırma yöntemlerine bağlı olarak içerik analiziyle incelenmiştir. Çocuk ve çocukluğun tanımı yapılarak başlanan çalışma, bu kavramların günümüze kadar nasıl boyut değiştirdiğini, çocuk edebiyatının ne olduğunu, nasıl ortaya çıktığını, ne şekilde gelişim gösterdiğini, çocukların gelişim dönemlerindeki yeri ve önemini, çocuk edebiyatının önemi ve işlevlerini, ilkelerini; çeviri çocuk edebiyatının özelliklerini, ileti kavramının ne olduğu ve gelişim dönemlerine göre hangi özellikleri taşıdığını kapsamına almıştır. Ardından alan yazında çalışma konusuyla ilgili daha önce yapılan çalışmalar hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmada eğitsel iletiler kişilik gelişimini destekleyen, toplumsal gelişimi destekleyen ve zihinsel gelişimi desteklen eğitsel iletiler olmak üzere üç kategori doğrultusunda değerlendirilmiştir. Önceden belirlenen bu kategoriler Sedat Sever tarafından kaleme alınan“Çocuk ve Edebiyat”(2017) adlı yapıtında yer alan gelişim dönemleri dikkate alınarak seçilmiştir. Çalışmada incelenen kitaplar araştırmacı ve danışman tarafından okunarak söz konusu kategorilere ait iletiler sözcük biçiminde çıkarılmış ve kodlanmıştır. Saptanan iletilerin geçerlik ve güvenirliğinin denetlenmesi amacıyla Miles ve Huberman tarafından geliştirilen iç tutarlılık olarak adlandırılan görüş birliği formülü uygulanmış ve bunun sonucunda üç farklı uzman ve araştırmacının kodları arasındaki uyuşma oranı hesaplanarak güvenirlik sağlanmıştır. Yabancı dillerden Türkçeye aktarılan çocuk öykü ve romanlarında belirlenen eğitsel iletilere çalışma içerisinde detaylı bir biçimde yer verilmiştir. Çalışma sonucunda çeviri çocuk kitaplarında 641 eğitsel ileti tespit edilmiş ve olumsuz iletilere rastlanmamıştır. Söz konusu iletilerden 388'sini kişilik gelişimini destekleyen eğitsel iletiler, 161'ini toplumsal gelişimi destekleyen eğitsel iletiler, 92'sini ise zihinsel gelişimi destekleyen iletiler oluşturduğu belirlenmiştir. Kişilik gelimini destekleyen eğitsel iletilerde en fazla“hayattan zevk almak/ yaşama bağlılık/ mutluluk”iletisi; toplumsal gelişimi destekleyen eğitsel iletilerde en fazla“sevgi”iletisi; zihinsel gelişimi destekleyen eğitsel iletilerde ise en fazla“bilginin aktarımı”iletisinin olduğu görülmüştür. Çeviri çocuk kitaplarında tespit edilen eğitsel iletilerin çocuk okurun anlam evrenine, düş ve düşlem gücüne, gelişim düzeyine uygun olarak yapılandırıldığı ve bu doğrultuda anlatının kurgusunun içine sindirildiği, söz konusu iletilerin duyumsatılmasında salt öğreticilikten ve yetkecilikten, öğüt ve emirden uzak durulduğu, kültürel unsurlarla ilgili iletilerin aktarılmasında dikte edici ve baskıcı tavırdan, kültür emperyalizminden sakınıldığı sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Children's literature fulfills its educational responsibilities through educational messages in the fiction, regardless of local and translated works. This study includes the examination of educational messages in translation children's books. The data source of the study consists of 30 translated children's books in the genre of stories and novels from different publishing houses, which are determined in accordance with the age range of 6-13. The books in question were analyzed with content analysis based on qualitative research methods. The study, which started with the definition of child and childhood, explains how these concepts have changed until today, what children's literature is, how it emerged, how it developed, the place and importance of children in their developmental stages, the importance and functions of children's literature, its principles; Translation has included the features of children's literature, what the concept of message is and what features it has according to developmental stages. Then, in the literature, information was given about the previous studies on the subject of study. In the study, educational messages were evaluated in three categories: educational messages that support personality development, support social development, and support mental development. These predetermined categories were selected by taking into account the developmental periods in his work titled“Children and Literature”(2017) by Sedat Sever. The books examined in the study were read by the researcher and the consultant, and the messages belonging to these categories were extracted and coded in word form. In order to check the validity and reliability of the detected messages, the consensus formula developed by Miles and Huberman, called internal consistency, was applied and as a result, reliability was achieved by calculating the agreement rate between the codes of three different experts and researchers. Educational messages determined in children's stories and novels transferred from foreign languages to Turkish were included in the study in detail. As a result of the study, 641 educational messages were found in translated children's books and no negative messages were encountered. It was determined that 388 of these messages were educational messages supporting personality development, 161 were educational messages supporting social development, and 92 were messages supporting mental development. In educational messages that support personality development, the message“enjoying life / commitment to life / happiness”is the most common; The most“love”message in educational messages that support social development; On the other hand, in educational messages supporting mental development, it was observed that the message“transfer of information”was the most. Educational messages determined in translated children's books are structured in accordance with the universe of meaning, imagination and fantasy and development level of the child reader and in this direction are absorbed into the narrative fiction, in the perception of these messages, avoiding purely teaching and authoritarianism, advice and command, and transferring messages about cultural elements. It was concluded that dictatorial and repressive attitude and cultural imperialism were avoided.
Benzer Tezler
- Göç ve mülteci konulu Türkçe ve çeviri çocuk edebiyatı eserlerinde eğitsel iletilerin incelenmesi
Review of educational messages in Turkish and translated child literature on migration and refugee
EZGİ DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİRCAN EYÜP
- Okul öncesi dönemde kullanılan özgün ve çeviri çocuk kitaplarındaki temel kavramlar
Basic concepts in original and translation children's books used in the pre-school period
FATMA DEMİR GÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LATİF BEYRELİ
- 5-6 yaş grubu çocuklar için Türkçe yazılmış resimli çocuk kitaplarında değerler analizi
An analysis of values in children's picture books in Turkish for 5-6 year-old children
MİNE KAZANCI GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimOkan ÜniversitesiOkul Öncesi Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESUDE ATAY
- Tokat bebek ve çocuk kütüphanesinde bulunan resimli çocuk kitaplarının değerler açısından incelenmesi
A value examination of children's picture books in Tokat baby and child's library
ÜMMÜGÜLSÜM ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYCAN BULDUR
- Translating food items in children's literature: A case study on Dav Pilkey's captain underpants series
Çocuk edebiyatında yiyecek ögelerin çevirisi: Dav Pilkey'in Kaptan Düşükdon serisi üzerine bir çalışma
MERVE DEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASALET ERTEN