Geri Dön

Regioselective ring opening reactions of aziridine-2-phosphonates and aziridine based chiral ligands for catalytic, asymmetric azomethine ylide cycloadditions and aza-henry reaction

Aziridin-2-fosfonatların alanseçici halka açılma tepkimeleri ve aziridin bazlı kiral ligandların katalitik asimetrik azometin ylidlerin halkasal katılmasında ve aza-henry tepkimelerinde kullanılması

  1. Tez No: 687584
  2. Yazar: NURZHAN BEKSULTANOVA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ÖZDEMİR DOĞAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Kimya, Chemistry
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kimya Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 238

Özet

Aziridinler üçlü halkaya sahip küçük heterohalkalı bileşikleridir. Bu yapılar azot içeren biyolojik olarak aktif bir çok bileşiğin sentezi için önemli başlangıç maddeleridir ve farklı organik bileşiklerin metal katalizörlü asimetrik sentezinde de kiral ligand olarak kullanılmaktadır. Bu tezin ilk kısmında rasemik ve kiral formunda olan farklı aziridin-2-fosfonatların halka açılma tepkimeleri çalışılmıştır. HCl ile alanseçici halka açılma tepkimesi -amino--klorofosfonatları % 60-95 verimle oluşturuken aynı tepkime H2SO4 varlığında alkoller ile tekrarlandığında -amino--alkoksifosfonatlar % 35-91 verimle elde edilmiştir. Bu tezin ikinci kısmında aziridin ana iskeletine sahip kiral ligandların bir geçiş metali varlığında azometin ylidlerin elektronca fakir dipolaraofiller ile 1,3-dipolar halkasalkatılma (1,3-DC) tepkimesi ile çoklu sübstite pirolidin yapılarının elde edilmesindeki performansları araştırılmıştır. Aziridin ana iskeletine sahip olan ferrosenil aziridinil methanol bileşiklerinden (FAM) oluşan küçük bir kiral ligand kütüphanesi grubumuzda oluşturmuş ve farklı tepkimelerde katalizör olarak performanslarını test edilmiştir. Bu çalışmada ise farklı geçiş metalleri ile 12 adet FAM kiral ligandının azometin ylidlerin 1,3-DC tepkimesinde taraması yapılmış ve Ag-CFAM4 katalizör sisteminin pirolidin yapılarını % 95 verim ve % 99'u bulan ee ile oluşturduğu görülmüştür. Yine bu çalışma kapsamında aynı kiral ligandların performansı Organik Kimyada önemli bir C-C bağı oluşturma tepkimesi olan aza-Henry tepkimesinde denenmiştir. İdeal koşulların belirlenmesi sonucunda en iyi katalizör sisteminin Zn-PFAM1 olduğu görülmüş ve nitroalkanların Boc-sübstite iminlere eklenmesi sonucunda beklenen ürünler % 88'i bulan verim ve % 71'e varan ee ile izole edilmiştir.

Özet (Çeviri)

Aziridines are small three-membered heterocyclic compounds. They are important as building blocks for many nitrogen-containing biologically active compounds and as chiral ligands in metal catalyzed asymmetric synthesis of different organic compounds. In the first part of this thesis, we have studied the ring opening reactions of various racemic and chiral aziridine-2-phosphonates. Regioselective aziridine ring opening reaction with HCl formed -amino--chlorophosphonates in 60-95 % yield and the same reaction with alcohols in the presence of H2SO4 formed -amino--alkoxyphosphonates in 35-91 % yield. In the second part of this thesis, we have studied the catalytic performance of aziridine based chiral ligands with a transition metal for 1,3-dipolar cycloaddition (1,3-DC) reaction of azomethine ylides with electron deficient dipolarophiles for the synthesis of highly substituted pyrrolidine derivatives. As the aziridine based chiral ligands our group synthesized a small library of ferrocenyl aziridinyl methanol (FAM) chiral compounds and tested their catalytic performance in different reactions. After screening different transition metals and 12 FAM ligands, it was found that Ag-CFAM4 catalyst system forms pyrrolidine derivatives in up to 95% yield with 99 % ee via the 1,3-DC reaction of azomethine ylides. Finally, we have also tested the catalytic performance of FAM ligands for the aza-Henry reaction which is another important C-C bond-forming process in Organic Chemistry. Optimization studies for this reaction showed that Zn-PFAM1 catalyst system works better for the addition of nitroalkanes to Boc-substituted imines to give the expected products in up to 88 % yield with 71% ee.

Benzer Tezler

  1. 1,2-siklik sulfamidatlar ile kiral piperidin sentezine [3+3] halkalama stratejisi

    A [3+3] cyclization strategy for asymmetric piperidin synthesis using 1,2-cyclic sulfamidates

    BERRİN BALTA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    KimyaCelal Bayar Üniversitesi

    Kimya Bölümü

    DR. MUSTAFA ESKİCİ

  2. Fenollerin orto-C-atomu üzerinden epoksitlere katılma reaksiyonları

    Addition reactions of phenols to epoxides at ortho-phenol-C-atom

    MUSTAFA ALİ TEZEREN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    KimyaSüleyman Demirel Üniversitesi

    Kimya Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERKAN ERTÜRK

    YRD. DOÇ. DR. TAHİR TİLKİ

  3. The reactions of some sugar derivatives with epichlorohydrin and the ring opening reactions of sugar epoxides

    Bazı şeker türevlerinin epiklorohidrin ile reaksiyonları ve şeker epoksitlerin halka açılma reaksiyonları

    SELİNAY YİĞİTKAYA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2010

    KimyaEge Üniversitesi

    Kimya Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. YEŞİM GÜL SALMAN

  4. Bazı kiral aminoalkinlerin intramoleküler hidroaminasyon reaksiyonları

    Intramolecular hydroamination reactions of the some chiral aminoalkynes

    RECEP KETEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    KimyaManisa Celal Bayar Üniversitesi

    Kimya Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA ESKİCİ

  5. L-malik asitten (+)-dihidrokavain sentezi

    Synthesis of (s)-(+)-dihydrokavain from l-malic acid

    YALÇIN KABAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    KimyaCelal Bayar Üniversitesi

    Kimya Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İNCİ DURUCASU