Peyzajın hafızasını oluşturan kodlar ve peyzaj tasarımı pratiğindeki yeri: Bir model önerisi
Codes of the landscape memory and its role in the content of landscape design practice: A model proposal
- Tez No: 688794
- Danışmanlar: PROF. DR. HAYRİYE EŞBAH TUNÇAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Peyzaj, yeryüzünün doğal ve kültürel tarihini belleğinde tutar. Bu nedenle bir peyzajın hafızasını okuyabilmek, peyzajı ve dolayısıyla doğal ve kültürel tarihi anlayabilmemizi sağlar. Bu okuma gelecekte hem fiziksel hem de kültürel anlamda daha dirençli peyzajların oluşmasını sağlar. Ne varki hafıza katmanları peyzajda yazılı somut kaynaklar olarak bulunmaz. Bu sebeple bir peyzajın hafızasını okumak için yöntemler geliştirmek önemlidir. Tez çalışmasında, bir peyzajın hafızasını okumaya yönelik bir model üretilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmanın analitik yapısı üç aşamadan oluşmaktadır. Bu aşamalar: Peyzaj kavramının tarihsel olarak bilimsel/yöntemsel gelişimini kapsamlı bir literatür haritası eşliğinde ortaya koymak; literatürden çıkarılan kavram haritasından hareketle peyzaj hafızasını anlamaya yönelik bir model oluşturmak; modeli ulusal ve uluslararası ölçekte tanınan peyzaj tasarım projeleri üzerinden test ederek geçerliliğini ortaya koymaktadır. Bu proje örnekleri alanların büyüklüklerine, peyzaj tipolojilerine ve gerek ulusal gerekse uluslararası ölçekte ödül almalarına göre seçilmiştir. Seçilen vaka örnekleri Freshkills Park, Kamil Abduş Lagünü ve Çevresi Peyzaj Projesi, Doğu Boston Kıyı Projesi, The Land Art Park Buitenschot Park, Zhongshan Shipyard Park, Grand Canal Meydanı, High Line Park, Gelibolu Tarihi Alanı Yeni Şehitlik Tasarımları Yarışması Kiremitdere ve Süngübayırı Şehitlikleri olmuştur. Peyzajın bilimsel hafızasında peyzaj tanımları her bir düşünür ve araştırmacının çalıştığı alanlara göre dallanmalar göstermektedir. Bu dallanmalar, farklı araştırmacıların tanımlarıyla kimi zaman farkılılaşırken kimi zaman da örtüşmektedir. Tanımlardaki ayrışmalar, peyzaj mimarlığı disiplininin zengin alt yapısını oluştururken, örtüşmeler organik ve etkileşimsel bir literatür haritasını ortaya koymaktadır. Bilimsel hafızada günümüze doğru yaklaştıkça tanımlar ekolojik ve kültürel altyapıyı içerecek şekilde bütünleşmektedir. Tanımlardaki bu bütünleşme, modelde kullanılan peyzaj hafızasının kodlarını vermektedir. Modelde kullanılan peyzaj hafızası kodlarının üretilmesi için yapılan literatür taramasından iki ayrı sonuç elde edilmiştir. Peyzajın, disipline yön vermiş düşünür ve araştırmacılar tarafından yapılan tanımları tarihsel süreçte doğa temelli olarak üretilirken günümüze doğru yaklaştıkça kültürel temelli tanımlarla birleşmiştir. Peyzajın peyzaj hafızası çalışmalarındaki ele alış biçimleri incelendiğinde ise ele alış biçimlerinin ilk önce kültürel temelli olduğu, doğa temelli tanımların sonradan eklendiği görülmüştür. Çalışmadan elde edilen ikinci sonuç, üretilen modeldeki her kodun, o alanda yapılan peyzaj hafızası çalışmaları üzerinden incelenmesiyle elde edilmiştir. Bu sonuç peyzaj hafızası alanında yapılacak hafıza okumaların bütüncül bir şekilde yapılmadığı takdirde bir peyzajın karakteristik özelliğinin ortaya çıkarılamayacağı olmuştur. Modelin vaka örnekleri üzerinden test edilmesi aşamasında elde edilen sonuçlar ise şu şekildedir; model, sistematik bir yaklaşımla peyzajın hafızasına dair daha çok veri elde edilebileceğini göstermiştir. Her bir hafıza koduyla ilgili yapılan araştırmalar, proje metinlerinde açıklanan alana dair verilerden daha fazla veri ve ilişki ortaya koymuştur. Bir diğer sonuç ise vaka çalışmalarında farklı peyzaj hafızası katmanları kullanıldığı olmuştur. Bu bağlamda, peyzajı iyileştirerek daha olumlu koşullar yaratmayı amaçlayan Freshkills park ve Doğu Boston Kıyı Projesi'nde peyzajın doğal hafıza katmanlarının yoğun olarak kullanıldığı görülmektedir. The Land Art xvi Park Buitenschot Park, Grand Canal Meydanı ve High Line Park'ta peyzajın, antropojenik hafıza katmanları ön plana çıkarılmıştır. Kamil Abduş Lagünü ve Çevresi Peyzaj Projesi, Zhongshan Shipyard Park, Gelibolu Tarihi Alanı Yeni Şehitlik Tasarımları Yarışması Kiremitdere ve Süngübayırı Şehitlikleri'nde doğal ve antropojenik hafıza kodları birlikte değerlendirilmiştir. Peyzaj hafızasını okumaya yönelik ortaya konan model, planlama ve tasarım pratiklerinde kullanılabilecek verimli bir rehber niteliği taşımaktadır. Bu model sayesinde tasarımcılar, peyzajı daha iyi anlayabilecektir. Model, aynı zamanda tasarımcıların araştırması gereken peyzaj hafızasına dair kodlarla bir rehber olacaktır. Bu da sistematik bir peyzaj hafızası okuması oluşturacaktır. Bu sistematik okuma ortaya konan pratiğin yerel, ekolojik ve sosyo-kültürel olarak daha güçlü olmasını sağlayacaktır. Ortaya konan her yeni tasarım pratiğinin, o peyzajın gelecekte geçmişine dair bir hafıza katmanı oluşturacağı göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle peyzaj hafızasına yönelik okumalarla başlanan tasarımlar ile ortaya geçmişle bağları kuvvetli ve gelecekte daha güçlü ve dirençli peyzajlar yaratmak mümkün olacaktır.
Özet (Çeviri)
The landscape is an important memory layer that has the potential to hold the natural and cultural history of the earth. In this sense, reading the memory of a landscape enables an in-depth understanding of the landscape and thus the natural and cultural history of its own. At the same time, it leads new design practices to create physically and culturally resilient landscapes for the future. However, the layers of memory are not explored as written documents in the landscape. Therefore, it is important to develop methods for reading the memory of a landscape. In this context, it is aimed to create a model for reading the landscape memory. The methodological structure of the thesis consists of three stages. These stages are introducing the historical/scientific development of the landscape concept through a comprehensive literature map; creating a model for reading the landscape memory derived from the literature based concept map; testing the justification of the model (inter)national scale landscape design projects. The introducing the historical/scientific development of the landscape concept stage include two literature review. One is about the landscape definitions by the important thinkers. The second literature review is about the landscape definitions in the landscape memory studies. On the other hand, because of the taking the landscape as a subject, two literature reviews are interpreted together. This interpretation have gived a comprehensive letature map that showed the networks between the researchers and definitions. The second stage of the methodological structure is providing a model to read the memory of a landscape. This model is conducted on the terms coming from the two literature reviews. These terms are eliminated according to landscape typology and character assessment and functional hierarchy of a landscape character. The elimination stage also includes the same meaning terms and grouping. Testing the model stage is conducted on the reading of design projects. Landscape design projects are selected according to their landscape typologies, scales, being awarded. The selected projects are Freshkills Park, Kamil Abduş Lagoon Landscape Design Project, West Boston Coastal Design Project, The Land Art Park Buitenschot Park, Zhongshan Shipyard Park, Grand Canal Square, High Line Park, Gallipoli Historic Region New Martyrs Concept Design Project Competition; Kiremitdere and Süngübayırı Martyrs. In the scientific memory of the landscape discipline, various definitions on landscape evidence that each researcher defines the terms according to her/his speciality. These definitions can be different or similar to others. The distinctions in the definitions enrich the landscape architecture discipline. The overlaps in the definitions reveal an organic and interactive literature map. As we get closer to the present in scientific memory, the definitions emerge to address spatial properties and the ecological and cultural infrastructure. This integration in the definitions brings forth the codes of the landscape memory in the model. For the purpose of creating landscape memory codes in the model, the literature review have provided two consequences. The definitions of landscape by the influencer researchers, have been showed that the definitions began with nature based readings. On the other hand, they gained cultural based definition layers over the nature based descriptions. The landscape definitions in the landscape memory studies have been show the opposite. The landscape was approached in a cultural way in these studies. However, nowadays the definitions in xviii landscape memory studies gained also natural approaches. The second consequence is about the testing the model on landscape design projects. The model has showed that the researches about the memory of a landscape should be in a holistic way. Otherwise, the characteristic elements of the landscape will be stay in the background. For this reason, the landscape memory model provide a holistic reading for the memory layers of a landscape. The consequences from the testing model on the landscape design projects are revealed as follow; the model have been showed that with systematic reading the researchers, designers etc. may gain more information about the landscape. The researches about the every code of model revealed more datas by comparision with project reports. Other result is about the usage of landscape memory layers in the projects. In this context, Freshkills Park and West Boston Coastal Design Project used the natural memorial codes in the model. On the other hand, the antropojenic memorial codes are used in The Land Art Park Buitenschot Park, Grand Canal Square and High Line Park projects. Kamil Abduş Lagoon Landscape Design Project, Zhongshan Shipyard Park, Gallipoli Historic Region New Martyrs Concept Design Project Competition; Kiremitdere and Süngübayırı Martyrs are used both natural and anthropogenic memorial codes in the concept approach. The Freshkills Pars used the hydrology, geomorphology and flora in natural memory; land use and identity in antropogenic memory of the landscape. Kamil Abduş Lagoon Landscape Design Project used the hydrology, geomorphology, flora and fauna in natural memory; land use, social life and place names in antropogenic memory of the landscape. West Boston Coastal Design Project used climate, hydrology, geomorphology and flora for the natural memory of the Boston. The Land Art Park Buitenschot Park used the geomorphology for the natural memory codes in landscape and used the cultural outcomes from the antropogenic memory of the landscape. Zhongshan Shipyard Park took the climate, hydrology and flora codes of the natural landscape memory and identity, traditions, social life and cultural outcomes for the antropogenic landscape memory. Grand Canal Square and High Line Park used the flora layer of the natural landscape memory and land use, social life, cultural outcomes and place names for the antropogenic landscape memory. Gallipoli Historic Region New Martyrs Concept Design Project Competition Kiremitdere Martyrs used the geomorphology and flora codes of the natural landscape memory when Süngübayırı Martyrs uses the hydrology, geomorpholody and flora codes. Kiremitdere also used the land use, identity, traditions, social life and cultural outcomes from the antropogenic memory when Süngübayırı Martyrs uses the land use, traditions, cultural outcomes and place names. The model for reading landscape memory provides an efficient guide that can be used in planning and design practices. In this regard, designers will be able to understand the landscape comprehensively. The model will also reveal the landscape memory codes so that designers need to investigate throughout the design process. This will provide a systematic landscape memory reading. This systematic reading will ensure that the design practice be engaged with the innate power of the 'place' as well as the ecological and socio-cultural dynamics. It should be remembered that every design practice will introduce a new memory layer in the landscape. Creating / designing landscapes that are attached to the past and the resilient for tomorrow acknowledge landscape memory readings.
Benzer Tezler
- Peyzaj, iklim ve kültür arasında kurulan çok boyutlu ilişkilerin araştırılması: Güneydoğu Anadolu örneği
Researching multi-dimensional relations between landscape, climate and culture: The case of Southeastern Anatolia
BAŞAK AKARSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLŞEN AYTAÇ
- Kırsal mirasın korunmasının kırılganlığı üzerine: Dikili-Yahşibey Köyü örneği
On the fragility of rural heritage conservation: The case of Dikili-Yahşibey Village
TUĞÇE ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAKİNE YILDIZ SALMAN
- Tarihi kent peyzajlarında görsel peyzaj algısının değerlendirilmesi: Antakya tarihi kent merkezi
Evaluation of visual landscape perception in historical city landscapes: Antakya historical city centre
SEDA TAŞYÜREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Peyzaj MimarlığıHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYLİN SALICI
- Kültürel peyzajların tanımlanması kapsamında yerel halk katılımcı haritalama yöntemi : Orduzu mahallesi (Malatya) örneği
Local public participant mapping method in the scope of defining cultural landscapes: Orduzu neighborhood (Malatya) example
BİLGE HATUN AY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Peyzaj Mimarlığıİnönü ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYSUN TUNA
- Village close enough: A study of the changing character of rural space in Turkey
Yeterince yakın olan köy: Türkiye'de kırsal mekanın değişen karakteri üzerine bir çalışma
ELİF HATİCE TAŞYÜREK
