Kahramanmaraş'ta nüfus ve iklim değişiminin incelenmesi
Investigation of population and climate variation in Kahramanmaras
- Tez No: 688953
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET ÖMER DİŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Bu çalışmada, Kahramanmaraş il ve ilçelerinde nüfus ve iklim değişimi incelenmiştir. 10 yılık aralıklarla gelecek 50 yıllık gelecek nüfus projeksiyonları, matematiksel yöntemlerden Aritmetik Artış Metodu (AAM), Geometrik Artış Metodu (GAM) ve İller Bankası Artış (İBM) metodu ile yapılmıştır. Nüfus projeksiyonlarıyla yapılan tahminlerin yöntem performansı, çeşitli istatistiksel indisler kullanılarak değerlendirilmiştir. Kahramanmaraş merkez ve merkeze yakın ilçelerde tahminlerin daha tutarlıyken, merkezden uzaklaştıkça sayımlarla tahminler arasında sapmalar artmıştır. Projeksiyon yöntemlerinin genel olarak başarılı olduğu görülse de en iyi performansı Ekinözü ilçesi için GAM, Kahramanmaraş geneli, merkez ilçe, Türkoğlu ilçeleri içinse AAM göstermiştir. 50 yıllık gelecek nüfus tahmin grafiklerinden, il geneli, merkez ve merkeze yakın ilçelerde nüfusun artan eğilimde olduğu tespit edilmiştir. İldeki klimatolojik değişim, iklim parametrelerinden yağış (P), sıcaklık (T) ve Aktüel EvapoTranspirasyon (AET) kullanılarak Mann-Kendall, Spearman'ın Rho ve Şen trend testleri ile incelenmiştir. Bu amaçla, Thornthwaite iklim sınıflandırma metodu ile ilk aşamada Potansiyel EvapoTranspirasyon (PET) hesaplanmış, yağış ve zemin rezervinin de hesaba katılmasıyla AET değerleri elde edilmiştir. P, T, AET ve PET arasındaki ilişki aylık ve yıllık grafiklerle incelenmiştir. Yazları ortalama sıcaklıkların yüksek olduğu bölgede kuraklığın da etkisiyle AET ve PET arasında farkın çok olduğu görülürken, AET (PET) değerleri Mayıs (Temmuz) ayında pik yapmıştır. Diğer taraftan, Mann- Kendall ve Spearman'ın Rho trend testleri dört farklı güven düzeyinde analiz edilmiştir. İl genelinde, sıcaklık ortalamalarında artan bir trend tespit edilmiştir. Yağış bakımından incelendiğinde, Mann-Kendall ve Spearman'ın Rho testleri ile bir eğilime ulaşılamazken, Şen yöntemi orta ve maksimum yağış şiddetlerinde artan yönde bir eğilim olacağını öngörmektedir. Ayrıca, merkez ilçede, AET artan yönde olduğu tespit edilirken (α=10 ve %20), Şen yöntemine göre Kahramanmaraş merkez, Elbistan ve Andırın ilçelerinde AET'nin ekstrem değerlerinde artış gözlenmiştir. Kahramanmaraş il ve ilçelerinde yapılan bu çalışma, bölge için emsal teşkil etmekle birlikte, Türkiye'de başka bölgelerinde de uygulanabileceği gibi; gelecekte daha uzun periyottaki klimatolojik veri setleri ile bölgede kentleşmenin etkisi incelenebilir.
Özet (Çeviri)
In this study, population and climate change in Kahramanmaraş city and its counties were examined. Future population projections for the next 50 years at 10-year intervals were estimated using the arithmetic increase method (AAM), geometric increase method (GAM) and provincial bank increase method (İBM) from mathematical methods. The method performance of the estimates made with the population projections was evaluated using various statistical indices. While population estimates are better in the Kahramanmaraş city-center and counties near to the city-center, the bias between estimates and census data increased when diverging from the city-center. Although it is seen that the projection method is generally successful, the best performance is GAM for Ekinözü, AAM for Kahramanmaraş citywide, the city-center, and Türkoğlu. From the 50-year future population forecast graphics, it has been determined that the population is increasingly trending in the province, the city-center and in the counties close to the city-center. The climatological change, in the region, was investigated with Mann-Kendall, Spearman's Rho and Şen trend tests using the climate parameters of precipitation (P), temperature (T) and actual evapotranspiration (AET). For this aim, potential evapotranspiration (PET) was calculated firstly with the help of Thornthwaite climate classification method, AET values, then, were acquired by taking into account the P and soil moisture reserve in addition to PET values. The relationship between P, T, AET and PET was examined with monthly and annual graphs. While the divergence between AET and PET is observed in the region with high summer temperatures and the drought, AET (PET) values peaked in May (July). On the other hand, Mann-Kendall and Spearman's Rho trend tests were investigated at four different confidence levels. Across the city, an increasing trend in temperature averages has been detected. In terms of precipitation, while any trend was not observed applying Mann-Kendall and Spearman's Rho tests, Şen method predicts an increasing trend in moderate and maximum precipitation intensities. Moreover, in the city-center, AET was found to be at rising direction (α=10 and %20) while an increase was observed in the extreme AET values in Kahramanmaraş city-center, Elbistan and Andırın districts according to Şen method. Although this study, which was carried out in Kahramanmaraş city and its counties, sets a precedent for the study area, it can also be applied in other regions in Turkey; in the future, the effect of urbanization in the region can be also examined with longer-term climatological data sets.
Benzer Tezler
- Pazarcık'ın kuruluşu, gelişimi ve şehirsel fonksiyonları
The Foundation, development and urban functions of Pazarcık
GÜLER ESEN
- Kahramanmaraş içme suyu projesinin kalite kontrol parametreleri açısından değerlendirilmesi
Assesment of kahramanmaras drinking water project in terms of quality control
YALÇIN DOBOOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
İnşaat MühendisliğiKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÜNSAL
- Kahramanmaraş'ta kentsel dönüşümden çıkan atık molozların yol üst yapısında kullanılabilirliğinin deneysel ve maliyet olarak araştırılması
Experimental and cost investigation of the availability of waste molises from urban transformation in Kahramanmaras
OĞUZ SALMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
UlaşımFırat Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Teknolojileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ REMZİ NAMLI
- AIRQ+ modellemesi ile hatay, osmaniye ve kahramanmaraş'ta hava kirliliğine bağlı ölümler, 2015-2019
Estimation of air pollution-related mortality in hatay, osmaniye and kahramanmaras using AİRQ+ model, 2015-2019
SUAT MİTHAT MAHŞER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Halk SağlığıMustafa Kemal ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TACETTİN İNANDI