Geri Dön

Aydın ilinde yaşayan kadınlarda tütün kullanımı sıklığı, davranışı ve ilişkili faktörler: Kantitatif ve kalitatif bir çalışma

Prevalence of tobacco use, behavior and related factors in women living in Aydin: Quantitative and qualitative study

PDF İndir

  1. Tez No: 689322
  2. Yazar: YAĞMUR KÖKSAL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. PINAR OKYAY
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Halk Sağlığı, Public Health
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 319

Özet

Tütün kullanımı en çok görülen, en çok öldüren, en çok sakat bırakan, en çok işgücü kaybına yol açması ile önemli bir halk sağlığı sorunudur. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre tütün, günümüzde her yıl sekiz milyondan fazla kişinin ölümüne neden olmaktadır. Türkiye'de 2008-2012 döneminde tütün kullanımında azalış görülse de 2013 yılından sonra tekrar artış gözlenmiştir. Bu artış detaylı incelendiğinde en yüksek artışın kadınlarda olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgular ve uygulanan programlara rağmen tütün kontrolünde, özellikle kadınlarda istenen başarıya ulaşılamamıştır. Altta yatan kök sebepleri derinlemesine incelemek ve tüm süreçte toplumsal cinsiyet rolünü göz önünde bulundurmak kritik önem taşımaktadır. Çalışmamızın amacı tütün kullanım sıklığını saptamak ve tütün kullanımı ile ilişkili olan faktörleri belirleyebilmek, kadınların tütün kullanım deneyimi ve davranışı temelinde tütün kullanım süreçlerini anlamaya çalışmaktır. Araştırma topluma dayalı bir çalışma olup iki aşamalı karma yöntem (yöntemsel çoğulculuk) uygulanmıştır. Kantitatif aşama kesitsel araştırma yöntemi ile kalitatif aşama fenomenolojik desen ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma Mayıs 2018-Aralık 2020 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Kantitatif aşamanın evrenini Aydın ilindeki 18 yaş ve üstü kadınlar oluşturmaktadır. Örneklem büyüklüğü 2.240 olarak hesaplanmıştır. Kalitatif aşamada ise tütün kullanan kadınlar, tütün kullanan kadınların yakınları ve tütün konusunda çalışan uzmanlardan veri elde edilmiştir. Veri toplama yöntemi olarak odak grup görüşmesi, derinlemesine görüşme ve gözlem yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama sürecinde kantitatif aşamada yapılandırılmış, kalitatif aşamada yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Kantitatif aşamanın analizi SPSS21 ile, kalitatif aşamanın analizi NVIVO12 ile gerçekleştirilmiştir. Kantitatif aşamada 1.577 kişiden veri toplanarak araştırma evreninin %70,4'üne ulaşılmıştır. Kadınlarda tütün kullanım sıklığı %23,2, mamul sigara kullanımı %20,9, olarak saptanmıştır. Her gün düzenli sigara kullanan kadınların oranı %19,2'dir. Yaş gruplarına göre en fazla sigara tüketimi 18-24 yaş grubunda olup %32,2'dir. Sosyodemografik özelliklerle sigara içme durumu arasındaki ilişki incelendiğinde 44 yaş ve altındaki, eğitim durumu üniversite ve üstü olan, çalışan, gelir gidere denk olan kadınların sigara içme oranın daha sık olduğu saptanmıştır. Kalitatif aşamada 57 kişiden veri toplanmıştır. Ana temalar tütün kontrol politikaları, sigara başlama süreci, sigaranın birey üzerindeki etkisi, sigarayı kullanım süreci, sigarayı bırakma süreci, kök nedenler ve bütüncül yaklaşım olarak saptanmıştır. Bu temaların altında 17 alt tema incelenmiştir. Sonuç olarak yapılan araştırmalarla kıyaslandığında kadınların tütün kullanım sıklığında artış gözlenmiştir. Özellikle 18-24 yaş grubundaki artış dikkat çekicidir. Özellikle çevre etkisinin sigaraya başlama, sürdürme ve bırakma sürecinde etkisinin büyük olduğu görülmüştür. Sigarayı bırakmayı deneyen kadınlar arasında profesyonel destek alanların oranı çok azdır. Katılımcılar tütün kontrolü ile ilgili yasaklardan memnun olsa da yasakların yetersiz olduğunu ve yasakların uygulanmasında eksiklikler olduğunu belirtmişlerdir. Kadınlarda tütün kullanımı bütüncül yaklaşım gerektiren ve kök nedenleri anlamanın önemli olduğu bir durumdur. Kök nedenler ve bütüncül yaklaşım olarak başta kadının statüsü başlığı altında toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin giderilmesi ve kadının güçlenmesi gerektiği ortaya çıkmıştır. Tütün kullanımı konusunda mücadelenin topyekûn olması gerektiğine, başta eşitsizliklerin giderilmesi olmak üzere sektörler arası iş birliğinin, küresel mücadelenin ve biyopsikososyal yaklaşımın önemi, toplumun güçlenmesi ve iyilik hali sağlanmasıyla tütünle mücadelenin de güçleneceği ortaya çıkmıştır.

Özet (Çeviri)

Tobacco use is an important public health problem, with the most common, most killing, most disabling, and the most loss of workforce. According to the data of the World Health Organization (WHO), tobacco causes the death of more than eight million people every year today. Despite the decrease in tobacco use in the period of 2008-2012 in Turkey, it has been observed to increase again after 2013. When this increase was examined in detail, it was seen that the highest increase was in women. Despite the findings and the programs implemented, the desired success in tobacco control, especially in women, could not be achieved. It is critical to examine the underlying root causes in-depth and consider the gender role in the whole process. The aim of our study is to determine the frequency of tobacco use and to determine the factors associated with tobacco use, and to try to understand the tobacco use processes of women on the basis of tobacco use experience and behavior. The research is a community-based study and a two-stage mixed method was applied. The quantitative phase was carried out with a cross-sectional research method, and the qualitative phase was carried out with a phenomenological design. The research was conducted between May 2018 and December 2020. The universe of the quantitative stage consists of women aged 18 and over in Aydın. The sample size was calculated as 2240. In the qualitative phase, data were obtained from tobacco users, relatives of tobacco users, experts working on tobacco. Focus group interviews, in-depth interviews and observation methods were used as data collection methods. During the data collection process, the quantitative phase structured interview forms and the qualitative phase semi-structured interview forms were used. The analysis of the quantitative stage was performed with SPSS21, the analysis of the qualitative stage was performed with NVIVO12. In the quantitative stage, data from 1577 people were collected and 70.4% of the research population was reached. The prevalence of tobacco use in women was 23.2%, and the use of manufactured cigarettes was 20.9%. The rate of women who smoke regularly every day is 19.2%. According to age groups, the highest cigarette consumption is in the 18-24 age group and is 32.2%. When the relationship between sociodemographic characteristics and smoking status is examined; It has been found that smoking is more frequent among women aged 44 and under, having university or higher education, working. Data were collected from 57 people in the qualitative stage. The main themes were determined as tobacco control policies, smoking initiation process, the effect of smoking on the individual, smoking process, smoking cessation process, root causes and holistic approach. Under these themes, 17 sub-themes have been examined. As a result, compared to the studies conducted, an increase was observed in the frequency of tobacco use in women. Especially the increase in the 18-24 age group is striking. It has been observed that especially the environmental impact has a great impact on the initiation, maintenance, and quitting smoking process. The rate of those who receive professional support among women who try to quit smoking is very low. Although the participants were satisfied with the bans on tobacco control, they stated that the bans were insufficient and their implementation was lacking. Female tobacco use is a situation that requires a holistic approach and it is important to understand the root causes. As the root causes and holistic approach, it has emerged that gender inequality should be eliminated and women should be empowered, especially under the title of the status of women. It has become clear that the fight against tobacco use should be all-out, the importance of inter-sectoral cooperation, global struggle, and biopsychosocial approach, especially the elimination of inequalities, and the strengthening of society and the provision of well-being will also strengthen the fight against tobacco.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    187273

    Öğretmenlerin A vitaminine ilişkin bilgi ve davranışları

    Teachers' knowledge and behaviours concerning vitamin A

    NERGÜL KURTCU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Aile Ekonomisi ve Beslenme Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MİNE ARLI

  2. Tez No

    377715

    Çağdaş Suriye nesrinde siyasî hapishane edebiyatı üzerine eleştirel bir bakış

    The literature of political prisons in contemporary Syrian prose analytical prepective

    ABDOLGADER MOHAMED ALİ

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2014

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk Üniversitesi

    Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. FİKRET ARSLAN

  3. Tez No

    475532

    New dating and marriage practices of Muslim women: Marriage websites in Turkey

    Müslüman kadınların yeni tanışma ve evlenme biçimleri: Türkiye'de evlilik siteleri

    AYLİN SUNAM

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    SosyolojiGalatasaray Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜLYA UĞUR TANRIÖVER

  4. Tez No

    523490

    Aydın ilinde çevre sağlığı eylem planı çalışmaları-çevresel risk faktörleri araştırması

    Environmental health acti̇on plan studi̇es in Aydin province – environmental risk factors research

    DERYA KARAGÜLLE

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Halk SağlığıAdnan Menderes Üniversitesi

    Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EMİNE DİDEM EVCİ KİRAZ

  5. Tez No

    590056

    Evli kadınlarda toplumsal cinsiyet rolleri ile evlilik uyumu ve yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi

    Investigation of the relationship between gender roles and marriage compliance and life satisfaction in married women

    GAMZE TEKİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Psikolojiİstanbul Aydın Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. UĞUR TEKİN

Geri Dön