İç denetçilerin bilgi uçurmadaki niyetleri: Organizasyonel, bireysel, durumsal ve demografik faktörlerin etkileri üzerine bir çalışma
Wistleblowing intensions of internal auditors: A study of organisational, individual, situational and demographic factors
- Tez No: 689954
- Danışmanlar: PROF. DR. ELA ÜNLER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 138
Özet
Bilgi uçurma, bir tür etik karar verme davranışıdır ve etik karar verme literatüründe araştırılan olumlu sonuç davranışlarından biri olmuştur. Konu, 2002 tarihli ünlü Sarbanes-Oxley Yasası'nın kabul edilmesine yol açan küresel çok uluslu şirketlerin çöküşünden bu yana geniş bir ilgi toplamıştır. O zamandan beri bilgi uçurma akışında büyük miktarda araştırma yapılmıştır ve batı ülkelerinde hala büyük ölçüde devam etmektedir. Bilgi uçurma literatüründe, kurumsal yanlışların iç raporlamasının bir dâhili ihbar eylemi olarak kabul edilip edilmeyeceği ve iç denetçilerin de ihbarcı olarak görülmesi gerekip gerekmediği konusunda tartışmalar olmuştur. İç denetçilerin organizasyonlarında kurumsal yanlışları önlemek, caydırmak ve tespit etmek için benzersiz bir konuma sahip olmalarına rağmen, bu mesleğin etik karar verme davranışını araştırmadaki rolü çok ihmal edilmiştir. Bu nedenle, literatürde iç denetçilerin dâhili bilgi uçurma niyetlerine ilişkin çok az araştırma vardır. Bu çalışmanın amacı, iç denetçilerin organizasyonlarındaki kurumsal yanlışlara ilişkin dâhili bilgi uçurma niyetlerini araştırmaktır. Teorik olarak çalışma, iç denetçilerin dâhili bilgi uçurma niyetlerini tahmin etmek için genel bir çerçeve sağlamak için bireyin toplum yanlısı davranış teorisini ve örgütsel etik iklim teorisini araştırmıştır. Bu çalışma için geliştirilen model, bir iç denetçinin dâhili bilgi uçurma niyetini etkileyebilecek dört faktör düzeyini içermektedir: organizasyonel, bireysel, durumsal ve demografik faktörler. Organizasyonel faktörler, etik iklim, organizasyonun büyüklüğü ve iş seviyesidir. Bireysel faktörler etik yargı, kontrol odağı ve örgütsel bağlılıktır. Durumsal faktörler, yapılan yanlışın ciddiyetini ve yanlış yapanın konumunu içerir. Demografik faktörler cinsiyet, yaş ve görev süresini içerir. Bu araştırma, bu dört faktörün iç denetim mesleğindeki etkisini inceleyen bir araştırmadır. Bulgular, örgütsel üyelerin farklı türdeki yanlışlara farklı tepkiler verdiklerini öne sürerek, önceki çalışmalardan elde edilenleri doğrulamaktadır. Genel olarak, bulgular, yanlışların türüne bağlı olarak, iç denetçilerin dâhili bilgi uçurma niyetlerinin ana yordayıcılarının prensip etik iklim (organizasyonel faktör), etik yargının görelilik boyutları (bireysel faktör), yapılan yanlışın ciddiyeti (durumsal faktör) ve son olarak da cinsiyet (demografik faktör) olduğunu göstermektedir. Bulgular kesin olmamakla birlikte, mevcut çalışma dâhili bilgi uçurma literatürüne ihtiyaç duyulan teorik ve pratik katkıyı sağlayabilir.
Özet (Çeviri)
Whistleblowing is an ethical decision-making behavior and has been one of the outcome behaviors researched in the ethical decision-making literature. The issue has received widespread attention since its usual multinational collapse, with its return to the adoption of the Sarbanes-Oxley Act of 2002. Since then, large-scale research has been conducted in the whistleblowing stream. There has been a debate in the whistleblowing literature as to whether internal reporting of organizational mistakes should be considered an internal whistleblowing action and whether internal auditors should also be seen as whistleblowers. Although internal auditors are uniquely positioned to prevent, deter, and detect organizational mistakes in their organizations, the role of this profession in researching ethical decision-making has been neglected. Therefore, there is little research in the literature on internal auditors' internal whistleblowing intentions. The purpose of this study is to investigate internal auditors' internal whistleblowing intentions regarding organizational mistakes in their organizations. In theory, the study explored the individual's prosocial theory of behavior and organizational ethical climate theory to provide a general framework for predicting internal auditors' internal whistleblowing intentions. The model developed for this study includes four levels of factors that can affect an internal auditor's internal intention to whistleblowing: organizational, individual, situational, and demographic factors. Organizational factors are the ethical climate, the size of the organization and the level of business. Individual factors include ethical judgment, locus of control, and organizational commitment. Situational factors include the seriousness of the wrong done and the position of the wrongdoer. Demographic factors include gender, age, and tenure. This research is a study examining the effects of these four factors on the internal audit profession. The findings corroborate previous studies by suggesting that organizational members react differently to different types of mistakes. Overall, the findings show that, depending on the type of mistakes, the main predictors of internal auditors' internal whistleblowing intentions are the principle ethical climate (organizational factor), the relativity dimensions of ethical judgment (individual factor), the severity of the mistake made (situational factor) and finally gender (demographic factor ). Although the findings are not conclusive, the current study may provide the needed theoretical and practical contribution to the internal whistleblowing literature.
Benzer Tezler
- İç denetimin bilgi güvenliğine katkısı: Bir alan araştırması
The contribution of internal auditing to information security: A field study
BORGA KÜÇÜKKAYALAR
- The cyber security governance by internal audit in the Turkish banking sector
Türk bankacılık sektöründe iç denetim yoluyla siber güvenlik yönetişimi
MUSTAFA HAKAN SALDI
Doktora
İngilizce
2022
BankacılıkAnadolu Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVAL SELİMOĞLU
- Kamu iç denetçilerinde tükenmişlik sendromu üzerine bir araştırma
A research on burnout syndrome in the internal auditors of public
KADİR GÖKOĞLAN
- 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu çerçevesinde iç denetçilerin rolleri üzerine bir uygulama
An application on the roles of internal auditors in the framework of Protection Of Personal Data Law No.6698
BENGİ AYRANCI
- Bilgi sistemleri uygulamalarında iç kontrol ve denetim
Başlık çevirisi yok
OSMAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
İşletmeİstanbul Ticaret ÜniversitesiMuhasebe Denetim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ ALTUĞ BİÇER