The impact of perceived relative deprivation on health-related outcomes: Mediating roles of locus of control and length of unemployment & moderating roles of dispositional optimism and perceived social support
Algılanan göreli yoksunluğun sağlık durumuna etkisi: Kontrol odağı ve işsizlik süresinin aracı rolleri & iyimserlik eğilimi ve algılanan sosyal desteğin düzenleyici rolleri
- Tez No: 692457
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZLEM BOZO ÖZEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
Göreli yoksunluk, bireylerin benzerlerine kıyasla kendilerinde hak ettikleri bir durumun eksikliğini algıladıklarında ortaya çıkan bir duygudur. Alanyazında daha önce yapılan araştırmalar, göreli yoksunluk duygusunun rahatsızlık verici bir psikolojik duruma yol açtığından, bu duygunun fiziksel ve psikolojik sağlığı bozduğunu ileri sürmüştür. İşsizlik, göreli yoksunluk duygusu için önemli bir etken olarak kabul edilebilir. Bu tezin birincil amacı, işsiz bireylerde algılanan göreli yoksunluk ile sağlık sonuçları arasındaki ilişkiyi araştırmaktı. Bu ilişkide kontrol odağı ve işsizlik süresinin aracı rolleri ile iyimserlik eğilimi ve algılanan sosyal desteğin düzenleyici rolleri araştırılmaya çalışılmıştır. Ana çalışma yapılmadan önce Bireysel Göreli Yoksunluk Ölçeği'nin (BGYÖ) Türkçe uyarlama çalışması yapılmış ve BGYÖ Türkçe versiyonu iyi psikometrik özelliklere sahip, güvenilir ve geçerli bir ölçek olarak bulunmuştur. Ana çalışma 402 işsiz katılımcı ile yürütülmüştür. Regresyon analizlerinin sonuçları, göreli yoksunluğu algılamanın daha kötü fiziksel ve psikolojik sağlıkla ilişkili olduğunu göstermiştir. Aracılık analizlerinin bulguları, kontrol odağındaki dışsallığın algılanan göreli yoksunluk ile hem fiziksel hem de psikolojik sağlık arasındaki ilişkiye önemli ölçüde aracılık ettiğini göstermiştir; ancak işsizlik süresinin bu ilişkiye sadece fiziksel sağlık için aracılık ettiği bulunmuştur. İyimserlik eğilimi ve algılanan sosyal desteğin koruyucu rolleri ile ilgili olarak, moderasyon analizleri anlamlı bulunmamıştır. Çalışmanın bulguları mevcut literatür ışığında tartışılmıştır. Bu çalışmanın güçlü yönleri, pratik uygulama çıkarımları ve sınırlılıkları sunulmuş, gelecek araştırmalar için çeşitli öneriler verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Relative deprivation is a feeling that arises when individuals perceive a deficiency of a deserved outcome in themselves compared to others similar. Previous research suggested that since feeling relative deprivation leads to an unpleasant psychological state, this feeling deteriorates physical and psychological health. Unemployment can be regarded as a significant agent for the feeling of relative deprivation. The primary purpose of the present thesis was to investigate the relation between perceived relative deprivation and health outcomes among unemployed individuals. In this relation, mediating roles of locus of control and length of unemployment and moderating roles of dispositional optimism and perceived social support aimed to be explored. Before conducting the main study, Turkish adaptation study of the Personal Relative Deprivation Scale (PRDS) was performed, and Turkish version of PRDS was found as a reliable and valid measure with good psychometric properties. The main study was conducted with 402 unemployed participants. Results of the regression analyses showed that perceiving relative deprivation was related to worse physical and psychological health. Findings of the mediation analyses indicated that externality in locus of control significantly mediated the relation between perceived relative deprivation and physical and psychological health; however, length of unemployment mediated this relation only for physical health. Regarding the protective roles of dispositional optimism and perceived social support, moderation analyses were not significant. The findings of the analyses were discussed based on the existing literature. Strengths, practical implications, limitations of the present study, and suggestions for future research were presented.
Benzer Tezler
- Shrinking horizons: An investigation on attitudes towards brain drain of university students in Türki̇ye through relative deprivation and social support
Daralan ufuklar: Türkiye'deki üniversite öğrencilerinin beyin göçüne yönelik tutumlarının göreli yoksunluk ve sosyal destek üzerinden incelenmesi
MEHMET EMRE YEŞİL
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BENGİ ÖNER ÖZKAN
- Threads of partisanship: Unravelling collective nostalgia in Türkiye through social representations
Partizanlığın dinamikleri: Türkiye'de kolektif nostaljiyi sosyal temsiller aracılığıyla çözümlemek
AYŞE GÜL İÇİN
Doktora
İngilizce
2024
PsikolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLDEN SAYILAN
- Collective action of immigrants from Turkey living in Germany
Başlık çevirisi yok
MERAL GEZİCİ YALÇIN
Doktora
İngilizce
2007
PsikolojiPhilipps-Universität MarburgPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ULRICH WAGNER
- The impact of pedestrianization on residential property rental values
Yayalaştırmanın konut kira fiyatlarına etkisi
SEVAL CÖMERTLER
Doktora
İngilizce
2007
Şehircilik ve Bölge Planlamaİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. VEDAT PAZARLIOĞLU
YRD. DOÇ. DR. NURSEN KAYA
- Elektronik ağızdan ağıza pazarlamanın tüketici satın alma niyetine etkisi: Elektronik eşya sektörü örneği
The effect of electronic word of mouth on consumer purchase intention: The case of electronic goods sector
TABRIZ ABDULMANAFOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İşletmeSakarya Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA YILMAZ