The effect of posttraumatic cognitions on the posttraumatic stress and posttraumatic growth in COVID-19 pandemic: The mediating role of hope and self-efficacy
COVID-19 salgını döneminde travma sonrası bilişlerin travma sonrası stres ve travma sonrası gelişim üzerine etkisi: Umut ve öz-yeterlilik kavramlarının aracı rolü
- Tez No: 692698
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YASEMİN MERAL ÖGÜTCÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İzmir Ekonomi Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Bu araştırmanın temel amacı COVID-19 pandemisi sürecinde, travma sonrası bilişler ile sırasıyla travma sonrası stres ve travma sonrası büyüme arasındaki ilişkiyi umut ve öz-yeterlilik kavramlarının aracı rolü çerçevesinde incelemektir. Bu amaçla, 18-72 yaş aralığında 443 kişi çalışmaya dahil edilmiştir. Kişisel Bilgi Formu, Travma Sonrası Bilişler Envanteri, DSM - 5 için Travma Sonrası Stres Bozukluğu Kontrol Listesi, Travma Sonrası Büyüme Envanteri, Sürekli Umut Ölçeği ve Genel Öz-Yeterlilik Ölçeği katılımcılara Google Formlar aracılığıyla online olarak doldurtulmuştur. Araştırmanın temel hipotezlerinin test edilmesi için SPSS programı kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, travma sonrası bilişler ile travma sonrası stres arasında pozitif yönlü bir ilişki gösterirken, travma sonrası bilişler ile travma sonrası büyüme arasında anlamlı bir fark görülmemiştir. Ayrıca travma sonrası stres ile travma sonrası büyüme arasında da pozitif bir anlamlılık bulunmaktadır. Katılımcılardan COVID-19 hastalığını ağır seyirde yaşayanların, hafif seyirde yaşayanlara oranla daha çok travma sonrası stres deneyimledikleri görülmüştür. Aracılık analizlerine göre ise, umut kavramı travma sonrası bilişler ile travma sonrası stres arasında aracılık etkisine sahip değilken, travma sonrası bilişler ve travma sonrası büyüme arasında önemli bir aracılık etkisine sahiptir. Travma sonrası bilişler ile sırasıyla travma sonrası stres ve travma sonrası büyüme arasında öz-yeterliliğin önemli bir aracı etkisi vardır. Çalışmanın bulgularına göre; travmatik bir durum yaşayan bireylerde, travma sonrası bilişlerin ele alınması ve yeniden değerlendirilmesi, sonraki süreçte oluşabilecek travma sonrası stres veya büyüme düzeyini etkileyeceği, travmatik durumun üstesinden gelmede bireylerin umut ve öz-yeterlilik düzeyini artıracak tekniklerin kullanılmasının terapinin etkinliğini artıracağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to examine the mediating roles of hope and self-efficacy on the relationship between posttraumatic cognitions, posttraumatic stress and posttraumatic growth, respectively, in the context of COVID-19 pandemic. For this purpose, 443 participants between the ages of 18-72 were included in the study. Personal Information Questionnaire, Posttraumatic Cognitions Inventory, PTSD Checklist for DSM-5, Posttraumatic Growth Inventory, Dispositional Hope Scale, and General Self-Efficacy Scale were conducted online via Google Forms. According to the results, posttraumatic cognitions showed a significant correlation with posttraumatic stress, but not with posttraumatic growth. There was also a positive relationship between posttraumatic stress and posttraumatic growth. It was observed that those who experienced the severe course of COVID-19 among the participants had more posttraumatic stress levels than those who experienced the mild course. While the concept of hope did not have a mediating role between posttraumatic cognitions and posttraumatic stress, it had a significant mediating role between posttraumatic cognitions and posttraumatic growth. Self-efficacy on the other hand, had an important mediating effect between posttraumatic cognitions and posttraumatic stress and posttraumatic growth, respectively. According to the results, it is thought that focusing and re-evaluating posttraumatic cognitions in individuals experiencing a traumatic situation will affect the level of posttraumatic stress or growth that may occur in the next phase, and the techniques that will enhance the level of hope and self-efficacy of individuals might be useful in increasing the effectiveness of therapy.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinde travmatik yaşantı türü ve travma sonrası stres belirtileri ilişkisinde travma sonrası bilişler ve algılanan sosyal desteğin aracı rolünün incelenmesi
The investigation of the mediator role of post-traumatic cognitions and perceived social support in the relationship of traumatic event type and posttraumatic stress disorders symptoms in university students
ZEYNEP ATEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. SEDAT İŞIKLI
- Cinsel şiddet mağduru kadınlarda ortaya çıkan travma sonrası stres ve depresif belirtilerde travmatik bilişlerin rolü
The role of traumatic cognitions in posttraumatic stress and depressive symptoms among sexual violence female victims
BİRGÜL HAZNEDAROĞLU İSHAKOĞLU
Doktora
Türkçe
2018
Adli Tıpİstanbul ÜniversitesiSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEN UFUK SEZGİN
- Travmatik olaylar sonrasında ortaya çıkan travma sonrası stres ve gelişim tepkilerini açıklayan bir model önerisi: Çocukluk çağı travmaları, travma sonrası bilişler, psikolojik esneklik ve yaşantısal kaçınmanın rolü
A model proposed for explaining post-traumatic stress and growth reactions after traumatic events: The role of childhood traumas, post-traumatic cognitions, psychological flexibility and experiential avoidance
ŞEVVAL DÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADVİYE ESİN YILMAZ SAMANCI
- The role of attachment in emotion regulation of traumatic stress
Bağlanmanın travma stresin duygu regülasyonundaki rolü
GİZEM ARIKAN
- COVID-19 pandemi döneminde sağlık çalışanlarında posttravmatik stres travma sonrası bilişler ve travma sonrası gelişim arasındaki ilişki
The relationship between posttraumatic stress, post-traumatic cognitions and post-traumatic development in health workers during the COVID-19 pandemic
KAMURAN EROL DAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MARGÖRİT RITA KRESPI ÜLGEN
