Tarihsel roman ve çeviri: Jason Goodwin'in çeviri romanları üzerine betimleyici bir çalışma
Historical novel and translation: A descriptive study on Jason Goodwin's translated novels
- Tez No: 692903
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE BANU KARADAĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: yabancı dil yaratımı, geri çeviri, kökensiz/metinsiz geri çeviri, Jason Goodwin, foreign language creation, back translation, rootless/textless back translation, Jason Goodwin
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Diller ve Kültürlerarası Çeviribilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 383
Özet
Yeni yazım türlerinin ortaya çıkmasıyla birlikte yeni çeviri olgularına tanıklık etmekteyiz. Bu durum, Çeviribilim kavramlarının yeniden değerlendirilmesini veya yenilerinin önerilmesini gündeme getirmektedir. Bu kapsamda,“geri çevirinin”(“back translation”) de farklı boyutlarıyla yeniden ele alınması gereken kavramlardan biri olduğu söylenebilir. Çin kültürü odaklı İngilizce metinler üzerinde yoğunlaşan Hongyin Wang, ilk defa 2009 yılında, belirli bir kültürü konu edinmesine rağmen yabancı bir dilde kaleme alınan metinlere işaret ederek,“yabancı dil yaratımı”(“foreign language creation”) olarak adlandırdığı yeni bir yazım türüne dikkatleri çekmiştir. Yine Çin temalı İngilizce metinlere odaklanan Yifeng Sun, böyle bir yazım türünün“görünüşte var olmayan kaynak metin(ler)den”(Sun, 2014, 107) oluştuğunu, çeviriyi andıran metnin“kültürel çeviri”, çevirmeni andıran yazarın“kültürel çevirmen”olarak görülebileceğini ileri sürmüştür. Qingyin Tu ve Changbao Li (2017), yazarın kimliğinden yola çıkarak bu tür eserlerin yazılma amaçlarını tartışmaya açmıştır.“Yabancı dil yaratımı”kavramını ortaya atan Wang, bu niteliği taşıyan metinlerin kaynak dile“geri çevirisini”ilk başlarda“kökensiz geri çeviri”(“rootless back translation”) olarak adlandırmış, yazılı metne kaynaklık eden bir kültürün somut şekilde olmasa da aslında var olduğu düşüncesinden hareketle kavramı daha sonra“metinsiz geri çeviri”(“textless back translation”) olarak güncellemiştir (Tu, Li, 2017). Dolayısıyla, belirli bir kültürü konu edinip yabancı dilde yazılan metinlerin kaynak dile çevirisinin bir tür“geri çeviri”olduğunun ileri sürülmesiyle kavramın kapsamı genişlemiştir. İngiliz yazar Jason Goodwin'in (1964-) Lords of the Horizons: A History of the Ottoman Empire (2000) [1998] adlı Osmanlı İmparatorluğu odaklı tarih kitabının ve Osmanlı polisiyesi olarak bilinen dedektif Yashim serisinin ilk iki kitabı olan The Janissary Tree (2006) ve The Snake Stone (2008) [2007] adlı eserlerinin, Wang'ın Çin kültürü odaklı İngilizce metinler üzerinden yaptığı“yabancı dil yaratımı”tanımlamasına, Osmanlı İmparatorluğu ve Türk kültürü odaklı İngilizce metinler olarak örnek teşkil ettiği fark edilmiştir. Bu bakımdan,“Osmanlı çevirisi”olarak görülebilecek söz konusu eserlerin bir tür“kültürel çeviriyi”ve buna koşut olarak Türkçe çevirilerinin de aslında“çevirinin çevirisini”yansıtan özellikleriyle, metin yazımı ve çeviri olgusu bakımından ilgi çekici bir yazın alanı yarattığı anlaşılmıştır. Bu tez çalışmasında, Goodwin'in eserlerinin, geleneksel“geri çeviri”durumunda söz konusu olduğu gibi üçüncü bir metin olmamasına ve elimizde sadece İngilizce telif eser ve Türkçe çeviri eser bulunmasına rağmen, özgün eser olarak sunulan kaynak metnin âdeta çeviri, çeviri eser olarak sunulan erek metnin âdeta kaynak gibi işlev görmesiyle geleneksel çeviri sürecini tersine çeviren özellikleri tartışmaya açılacaktır. Bu bağlamda, Goodwin eserlerinin“yabancı dil yaratımı”kavramı, Türkçe çevirilerinin ise“geri çevirinin”özel bir türü olduğu görüşünden hareketle“kökensiz/metinsiz geri çeviri”kavramı temelinde incelenmesinin Çeviribilim açısından kayda değer veri sunarak alana katkı sunacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
We witness new translation phenomena with the emergence of new types of writing. This can necessitate reconsidering the Translation Studies concepts or bringing forward the new ones. Within this scope, it can be said that“back translation”is one of those concepts that need re-thinking along with its different dimensions. Having concentrated on Chinese culture-oriented English texts, Hongyin Wang first in 2009 pointed out the texts written in a foreign language despite its focus on a certain culture and drew attention to a new type of writing which he called“foreign language creation”. Yifeng Sun, having also focused on Chinese-themed English texts, claimed that such type of writing is composed of“seemingly non-existent source text(s)”(Sun, 2014, 107) and that the text which is seemingly a translation and the writer who is seemingly a translator could be regarded as“cultural translation”and“cultural translator”, respectively. Based on the identity of the writers, Qingyin Tu and Changbao Li (2017) brought the purposes behind writing these types of works into question. Having put forward the concept of“foreign language creation”, Wang previously named“back transtion”of such works into the source languae as“rootless back translation”and drawing on the idea that there is indeed a culture, though non-concrete, serving as the source of the written text, he then rectified his concept as“textless back translation”(Tu, Li, 2017). Therefore, the scope of the concept has been expanded thanks to the claim that the translation of a text on a certain culture from a foreign language into the source language is a type of“back translation”. It has been realized that English author Jason Goodwin's (1964-) Lords of the Horizons: A History of the Ottoman Empire (2000) [1998], which is a history book on the Ottoman Empire, and The Janissary Tree (2006) and The Snake Stone (2008) [2007], which are the first two books of the detective Yashim series known as the Ottoman crime fiction, constitute examples of“foreign language creation”, defined by Wang based on the Chinese culture-oriented English texts, as the English texts on the Ottoman Empire and the Turkish culture. In this respect, it has been understood that the said works which can be considered as“the translation of the Ottoman”create an interesting field of literature in terms of text writing and translation phenomenon with the characteristics which render them“cultural tranlations”and their Turkish translations“tranlations of translation”by the same token. In this thesis study, it is intended to bring the characteristics of Goodwin's works which reverse the traditional translation process into question with the special situation in which the source text presented as the original work functions as a translation and the target text presented as the translated text functions as a source although there isn't a third text as in the“back translation”and we only have English original texts and Turkish translated texts. Within this context, it is thought that a study on Goodwin's works from the perspective of“foreign language creation”and on their Turkish translations from the perspective of“rootless/textless back translation”as a special type of“back translation”will produce considerable data in terms of Translation Studies and make contributions to the field.
Benzer Tezler
- التيارات الحديثة في الرواية السورية (١٩٤٦–١٩٦٧)
Suriye romanında modern akımlar (1946-1967)
MESUT DALBUDAK
Yüksek Lisans
Arapça
2019
Doğu Dilleri ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EYYÜP TANRIVERDİ
- Amin Maalouf'un romanlarının Türkçe çevirileri: Çoğuldizge kuramı çerçevesinde karşılaştırmalı bir çözümleme
A comparative polysystemic analysis of Amin Maalouf's novels in Turkish
CEYLAN YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2015
Mütercim-TercümanlıkAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EMİN ÖZCAN
- دراسة ترجمة العناصر الثقافية في رواية أورهان باموق المعنون اسميأحمر حسب نظرية الترجمة الموجهة نحو الهدف
Orhan Pamuk'un Benim Adım Kırmızı adlı romanındaki kültürel öğelerin Arapça çevirilerinin hedef odaklı çeviri kuramına göre incelenmesi / Study of the translation of cultural elements in the novel Orhan Pamuk, entitled 'My Name is Red' by the framework of target-oriented translation theory
HIBA KALED ALI
Yüksek Lisans
Arapça
2021
Mütercim-TercümanlıkAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUAMMER SARIKAYA
- Süreç odaklı bir bakışla Türkiye'de çizgi roman çevirileri
Comic book translations in Turkey through a process based approach
HASAN ALİ POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Batı Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALEV BULUT
- Discourses on translators and translation in the Turkish Fiction
Türk romanında çeviri ve çevirmen söylemleri
AHU SELİN ERKUL
Yüksek Lisans
İngilizce
2005
Mütercim-TercümanlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DR. ŞEHNAZ TAHİR GÜRÇAĞLAR
Y.DOÇ.DR. FİLİZ ÖZBAŞ