Matematik öğretmenlerinin matematik okuryazarlığı ile ilgili mesleki gelişimlerinin dokümantal yaklaşım çerçevesinde incelenmesi
Analysing mathematics teachers' professional development on mathematical literacy within the framework of documentational approach
- Tez No: 692978
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT ALTUN, DOÇ. DR. MENEKŞE SEDEN TAPAN BROUTIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Matematik Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 431
Özet
Matematik okuryazarlığı, matematik eğitimi dünyası için yirmi yıldan beri üzerinde çalışılan bir çalışma alanı olarak görülmektedir. OECD'nin düzenlediği PISA uygulamalarına katılan 72 ülke arasında Türkiye'nin 2015 yılında 50. sırada yer alması ülke genelinde yankı uyandırmıştır. Bu sıralamanın Türkiye'nin sınava katıldığı ilk yıl olan 2003'teki sıralamadan bile daha geride olması özellikle dikkat çekmiştir. Bunun sonucu olarak çok sayıda çalışma yapılmıştır. Literatürde matematik okuryazarlığı ile ilgili yapılan çalışmalar incelendiğinde yapılan çalışmaların büyük bir kısmının PISA sınavlarına katılan öğrenciler ve aileleri üzerinde yapılmış demografik çalışmalar olduğu görülmektedir. Bu çalışmalar, sınavlara katılan öğrenciler ile ilgili bir fikir oluşturmamıza olanak tanımaktadır. Ancak, Türkiye'nin içinde bulunduğu mevcut durum dikkate alındığında, PISA'da alınan sonuçlar da incelendiğinde, matematik okuryazarlığı başarısını artırmaya yönelik çalışmalar yapılması gerektiği düşünülmektedir. Bu tez çalışması da bu kapsamda yapılmıştır. Bu araştırmada, matematik öğretmenlerinin lisans eğitimleri sırasında aldıkları matematik okuryazarlığı eğitimini kendi öğretimlerine nasıl yansıttıkları ve matematik okuryazarlığı bağlamındaki mesleki gelişimlerinin nasıl olduğu araştırılmaktadır. Araştırmada, nitel araştırma yaklaşımına dayanan bir yöntem olan gelişimsel araştırma yöntemi kullanılmaktadır. Gelişimsel araştırma, farklı yaşlardaki veya farklı kültürlerdeki bireylerin duygu, düşünce veya davranışlarındaki farklılıkları ya da aynı bireylerin yaşamlarının farklı zamanlarındaki duygu, düşünce veya davranışlarındaki değişimleri ve gelişimleri incelemek için kullanılmaktadır. Araştırma stratejisi olarak durum çalışması seçilmiştir. Araştırmanın katılımcı seçiminde, nitel araştırmalarda önerildiği gibi amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Amaçlı örnekleme yöntemlerinden de ölçüt örnekleme yöntemi benimsenmiştir. Araştırmanın katılımcıları 2016-2017 akademik döneminde lisans öğreniminin son yılında olup,“Matematik Eğitiminde Alan Yazıları”ve“Öğretmenlik Uygulaması”derslerini almış olan ve 2018 yılında MEB'e bağlı devlet okullarına öğretmen olarak atanmış olan dört matematik öğretmenidir. Katılımcıların lisans eğitimlerinin son yılı olan 2016-2017 dönemi bahar yarıyılında başlamıştır. Öncelikle lisans eğitimi sırasında verilen matematik okuryazarlığı eğitimi takip edilmiştir. Araştırma sonuçlarına etki edebilecek yönleri olabileceğinden, araştırmacı notları alınarak hafta hafta her bir ders takip edilmiştir. Sonrasında, dersi alan öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dosyaları toplanmış ve analiz edilmiştir. Bu aşamada, dersi alan tüm öğretmen adaylarının dosyaları incelenmiştir. Ancak, katılımcılar belirlendikten sonra, seçilen katılımcıların dosyaları araştırmaya dahil edilmiştir. Öğretmen adaylarının, atama döneminin ve ilk adaylık eğitimi dönemlerinin geçmesi için veri toplama sürecine bir yıl ara verilmiştir. 2018-2019 döneminde, daha önceden araştırmaya katılmış olup, atanmış olan öğretmenler ile her birinin hangi şehirlere atandığı ve araştırmaya devam etme ile ilgili ne düşündükleri konusunda kısa görüşmeler yapılmıştır. Bu süreçte araştırmaya birlikte devam edilecek olan katılımcılar belirlenmiştir. 2019-2020 döneminde çalıştıkları ortamların yaklaşık olarak birbirine eşit olanaklara sahip olup olmadığı, öğrenci seviyeleri gibi değişkenlerin de yakından görülebilmesi için araştırmaya katılmaya gönüllü olan dört öğretmenin çalıştıkları şehre gidilerek araştırmaya devam edilmiştir. Öğretmenlerin her biri ile önce matematik okuryazarlığı ile ilgili bir ön görüşme daha sonra ders hazırlığı görüşmeleri ve arkasından ders gözlemleri yapılmıştır. Her bir ders gözleminin ardından, öğretmenler ile dersteki durumlara ilişkin kısa görüşmeler yapılmıştır. Son olarak her bir öğretmen ile araştırmacının analizlerine dayanarak vardığı sonuçlar görüşülmüş ve bu sonuçların doğruluğuna ilişkin onay alınmıştır. Her bir katılımcı öğretmenin 25 saat dersi gözlemlenmiş, ders gözlemi sırasında araştırmacı arka sıralarda öğrenci gibi oturarak not almış, sürece müdahale etmemiştir. Sonuç olarak, öğretmen adayından öğretmen olma sürecinde katılımcıların değişen ve sabit kalan şemaları olduğu görülmüştür. Bu şemalardan muhakeme etme, problem çözme için strateji geliştirme ve matematiksel araç-gereçleri kullanma yeterliklerine hizmet eden şemaların sabit kaldığı görülmüştür. Ancak katılımcıların önceden sahip olduğu sembolik ve formal dili kullanma, temsil etme ve modelleme yeterliklerine hizmet eden şemaların öğretmen olduktan sonraki süreçte görülmediği dikkat çekmiştir. Bununla birlikte öğretmen olduktan sonra gelişen, ancak doğrudan matematiksel yeterlikler ile bağdaştırılamayan şemalar da olmuştur.
Özet (Çeviri)
Mathematical literacy is seen as a field of study for the world of mathematics education that has been studied for over two decades. Among the 72 countries participating in the PISA applications organized by the OECD, Turkey's ranking in the 50th place in 2015 had a great impact throughout the country. It is particularly noteworthy that this ranking is even lower than the ranking in 2003, the first year that Turkey took the exam. As a result, many studies have been carried out on mathematical literacy. When the studies on mathematical literacy in the literature are examined, it is seen that most of the studies are demographic studies on the students who participated in the PISA exams and their families. These studies allow us to form an idea about the students taking the exams. However, considering the current situation in Turkey and the results obtained in PISA, it is thought that studies should be carried out to increase the success of mathematical literacy. This thesis study was carried out in this context. In this research, it is investigated how mathematics teachers reflect the mathematics literacy education they received during their undergraduate education to their own teaching and how their professional development in the context of mathematical literacy is. In the research, the developmental research method (longitudinal study), which is a method based on the qualitative research approach, is used. Developmental research is used to examine the differences in the feelings, thoughts or behaviors of individuals of different ages or different cultures, or the changes and developments in the emotions, thoughts or behaviors of the same individuals at different times in their lives. A case study was chosen as the research strategy. Purposive sampling method was used in the selection of the participants of the study, as suggested in qualitative studies. Criterion sampling method was also adopted from purposive sampling methods. The participants of the research are four mathematics teachers who are in the last year of undergraduate education in the 2016-2017 academic year, who took the courses“Field Papers in Mathematics Education”and“Teaching Practice”and were appointed as teachers to public schools affiliated to the Ministry of Education in 2018. The 2016-2017 semester, which is the last year of the undergraduate education of the participants, started in the spring semester. First of all, the mathematics literacy education given during undergraduate education was followed. Since there may be aspects that may affect the results of the research, each lesson was followed week by week by taking the researchers' notes. Afterwards, the teaching practice files of the pre-service teachers who took the course were collected and analyzed. At this stage, the files of all teacher candidates who took the course were examined. However, after the participants were determined, the files of the selected participants were included in the study. The data collection process was suspended for one year in order to pass the pre-service teachers, the appointment period and the first nomination training periods. In the 2018-2019 period, short interviews were held with teachers who had previously participated in the research and were appointed to which cities each of them was assigned and what they thought about continuing the research. In this process, the participants who will continue the research together were determined. In the 2019-2020 period, four teachers who volunteered to participate in the research went to the city where they worked, in order to see closely whether the environments they worked in had approximately equal opportunities and the level of students. First, a preliminary interview about mathematical literacy, then lesson preparation interviews and then lesson observations were made with each of the teachers. After each lesson observation, short interviews were held with the teachers about the situations in the lesson. Finally, the conclusions reached by each teacher and the researcher based on their analysis were discussed and approval was obtained regarding the accuracy of these results. Each participant teacher's lesson was observed for 25 hours, during the lesson observation, the researcher sat in the back rows like a student and took notes and did not interfere with the process. As a result, it was seen that the participants had changing and constant schemas during the process of becoming a teacher from teacher candidates. It has been observed that the schemas serving the competencies of reasoning, strategy development for problem solving and using mathematical tools and equipment remained stable. However, it was noteworthy that the schemas serving the participants' previous competences in using symbolic and formal language, representing and modeling were not seen in the process after becoming a teacher. However, there were also schemas that developed after becoming a teacher, but that could not be directly associated with mathematical competencies.
Benzer Tezler
- Exploring middle school science teachers' professional development on socioscientific issue and model-based learning: A Multiple-case study
Ortaokul fen bilimleri öğretmenlerinin sosyobilimsel konular ve model tabanlı öğrenme üzerine mesleki gelişimlerinin incelenmesi: Çoklu durum çalışması
BENZEGÜL DURAK
Doktora
İngilizce
2024
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA SAMİ TOPÇU
- Fen okuryazarlığına yönelik koçluk döngüsünün, öğretmenlerin teknolojik pedagojik alan bilgisi ve öğrencilerin fen okuryazarlığına yönelik tutumları ile akademik başarılarına etkisi
The effect of coaching cycle for science literacy on teachers' technological pedagogical content knowledge, temporary attitudes towards science literacy and academic achievement
MELAHAT ÇELİK
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA DOĞRU
- Kimya öğretmenlerinin, öğretmen adaylarının ve çevre ile ilişkili meslek gruplarındaki bireylerin çevre okuryazarlığı seviyelerinin karşılaştırılması
Comparison of environmental literacy levels of chemistry teachers, teaching students and environmentally-related professional groups
EMRE ÖZDİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE YALÇIN ÇELİK
- Investigation of the effect of student and school background variables, teaching and learning variables and non-cognitive outcomes on the components of scientific literacy in Programme for International Student Assessment (PISA 2015)
Öğrenci ve okul özellikleri, öğretme ve öğrenme süreci ile ilgili değişkenler ve bilişsel olmayan öğrenme çıktılarının PISA 2015 – Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı fen okuryazarlığı üzerindeki etkilerinin incelenmesi
BURCU ORHAN
Doktora
İngilizce
2020
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. ÖMER GEBAN
- Pandemi sürecinde ortaokul matematik öğretmenlerinin dijital okuryazarlık öz yeterlikleri, e-öğrenmeye hazırbulunuşlukları, teknoloji kabul düzeyleri ve uzaktan eğitime yönelik tutumlarının incelenmesi
An investigation of secondary mathematics teachers' digital literacy self efficacy, readiness for e-learning, technology acceptance, and attitudes towards distance education during the pandemic
SEDAT DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBalıkesir ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ TUBA DİKKARTIN ÖVEZ