Ысык-көлдүн жээгинде өскөн чычырканактын (Hippophae rhamnoides L.) суу режими жана анын экологиялык өзгөчөлүктөрү
Issık-göl kıyısındaki deniz topalağının (Hippophae rhamnoides L.) su rejimi ve ekolojik özellikleri
- Tez No: 693024
- Danışmanlar: DR. NURZAT TOTUBAEVA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Kırgızca
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Айлана-чөйрөнүн абалынын интенсивдүү өзгөрүүсү, анын абалын баалоонун ишенимдүү ыкмаларын иштеп чыгууну талап кылат. Түздөн-түз шаардык тутумдарда өскөн өсүмдүктөр эң маалымдуу параметр боло алат. Айлана чөйрөнүн шарттарында чоңоюу менен айлана-чөйрөнүн ар кандай жагымсыз факторлоруна ыңгайлашып, айлана-чөйрөнүн сапатын баалоо үчүн колдонууга болот. Суу режиминин өзгөрүшү жана өсүмдүктөрдүн ассимиляциялык активдүүлүгү алардын абалын баалоо, ошондой эле айлана-чөйрөнүн сапатын баалоо үчүн колдонулушу мүмкүн. Белгилүү болгондой, бак-дарактардын, бадалдардын суу режими өсүмдүктөрдүн ички параметрлеринен жана экологиялык факторлордон көз-каранды. Биздин изилдөөбүздүн максаты, көлдүн экосистемасына тийгизген антропогендик таасирди, көлдүн бүткүл акваториясынын айланасында өскөн чычырканактын бадалдарынын суу режиминин абалына баа берүүнүн маалыматтуулугун изилдөө. Биздин изилдөөлөр көрсөткөндөй, чычырканак бадалдары айлана-чөйрөнүн жагымсыз факторлоруна адаптациялануу механизмин иштеп чыккан, бул антропогендик таасирдин күчөшү шартында алардын өсүшүнө жана жемиш берүүсүнө мүмкүндүк берет. Бирок, көлдүн экосистемасына ашыкча рекреациялык жүктүн терс таасири бар, транспирациянын интенсивдүүлүгүнүн жогорулашында, суу тартыштыгынын көбөйүшүнө жана чычырканактын мөмөлөрүнүн түздөн-түз бутактарында чиришине алып келген. Ушул факторлордун бардыгы алардын бара-бара суюлушуна жана аны жашоо чөйрөсүнөн жылышына алып келиши мүмкүн. Ысык Көлдүн экосистемасын сактап калуу үчүн, көлдү жана анын жээгин рекреациялык пайдалануунун учурдагы көлөмүн сактап калуу менен, коргоо чараларын көрүү жана аны сактоо боюнча инженердик чараларды иштеп чыгуу керек. Ачкыч сөздөр: шаардык система, Ысык-Көл көлү, чычырканак жалбырактары, транспирация интенсивдүүлүгү, өсүмдүктөрдүн туруктуулугу
Özet (Çeviri)
Çevrenin durumundaki yoğun değişiklikler, durumunu değerlendirmek için güvenilir yöntemlerin geliştirilmesini gerektirir. Doğrudan kentsel sistemlerde büyüyen bitkiler, en bilgilendirici parametre olarak hizmet edebilir. Büyüyen ve çeşitli olumsuz çevresel faktörlere uyum sağlayarak, çevrenin kalitesini değerlendirmek için başarıyla kullanılabilirler. Su rejimindeki değişiklikler ve bitkilerin asimilasyon aktivitesi, durumlarını değerlendirmek ve çevrenin kalitesini değerlendirmek için kullanılabilir. Bildiğiniz gibi ağaçların ve çalıların su rejimi bitkilerin iç parametrelerine ve çevresel faktörlere bağlıdır. Araştırmamızın amacı, gölün tüm su alanı çevresinde yetişen deniz topalak çalılarının su rejiminin durumu ile antropojenik faktörün göl ekosistemi üzerindeki etkisini değerlendirmenin bilişimselliğini incelemekti, yer geçilmez çalılıklar oluşturur. Çalışmalarımız, deniz topalaklarının yabani çalılıklarının, olumsuz çevresel faktörlere karşı önemli bir adaptasyon mekanizması geliştirdiğini, bu da onların antropojenik etkinin arttığı koşullar altında büyümelerine ve meyve vermelerine izin verdiğini göstermiştir. Ancak yine de, aşırı rekreasyon yükünün göl ekosistemi üzerinde, terlemenin yoğunluğundaki artışla ifade edilen, su açığının artmasına ve deniz topalak meyvelerinin doğrudan dallarda çürümesine yol açan olumsuz bir etkisi vardır. Tüm bu faktörler, kademeli olarak incelmesine ve habitatından çıkarılmasına yol açabilir. Eşsiz Isık-Köl Gölü ekosistemini korumak için, gölün ve kıyılarının mevcut rekreasyonel kullanım hacimlerini korurken, koruyucu önlemler almak ve onu korumak için mühendislik önlemleri geliştirmek gerekiyor. Аnahtar Kelimeler: kentsel sistemi, Isık-Göl gölü, deniz topalak yaprakları, terleme yoğunluğu, bitki direnci
Benzer Tezler
- Issyk-Kul Golü kıyısındaki deniz topalaklarının (Hippophaerhamnoides) büyümesive gelişmesi üzerindeki antropojenik faktörlerin etkisinin araştırılması
Ысык-кѳлдүн жээгинде ѳскѳн чычырканактын (Hippophae khamnoides) ѳсүп-ѳнүгүүсүнѳ антропогендик факторлордун тийгизген таасирлери
MAKHATMA ESİRKEPOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2021
Çevre MühendisliğiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KANATBEK KOCOBAEV
- Ысык-көл аймагынын маданий туризм потенциалынын SWOT анализи
Isık-Köl bölgesinin kültür turizmi potansiyelinin SWOT analizi
AYCAMAL ALİKENOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2023
TurizmKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiOtel İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DR. ULANBEK ALİMOV
- Суунун касиеттерин жана иондорун изилдөөнүн негизинде ысык-көлдүн абалын экологиялык баалоо
Su özellikleri ve iyonları araştırmaya dayanarak ısıkgöl durumunun çevresel değerlendirilmesi
AYNURA ASANOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2017
Çevre MühendisliğiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KANATBEK KOCOBAEV
- Болот Шамшиев киносунун тили жана стили
Bolot Şamşiyev sinemasının dili ve üslubu
NURSULTAN STANALİEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sahne ve Görüntü SanatlarıKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF YURDİGÜL
- Omor Sultanov'un nesir eserleri
Омор султановдун прозалык чыгармалары
SEZİM İŞENALİEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HALİT AŞLAR