Bişkek'teki restoranlarda işgören devir hızının nedenleri, sonuçları ve çözümleri üzerine bir araştırma
Бишкектеги ресторандардын кызматкерлеринин иш алмаштыруу маселесинин себептерин, натыйжаларын жана аларды чечүү жолдорун изилдөө
- Tez No: 693342
- Danışmanlar: ÖĞR. GÖR. ULANBEK ALIMOV
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Turizm, İşletme, Tourism, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: İşgören devir hızı, Restoran, Bişkek
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
İşgören devir hızı konusu çok eskiden iyi araştırılmış konudur. Turizmde özellikle otelcilik ve restoran sektöründe rekabet edebilecek işletme oluşumunda insan kaynağı önemli role sahiptir. Bu yüzden işgören devir hızının çözmede doğru yöntemleri seçmek için devir hızı probleminin nedenlerini belirlemek gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı, Bişkek şehrinde faaliyette olan restoranlardaki işgören devir hızının nedenlerini, sonuçlarını yöneticiler ve işgörenler gözüyle değerlendirip çözüm önerileri sunmaktadır. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Bişkek'te faaliyette olan restoran işletmelerinde çalışan yöneticiler ve işgörenler oluşturmaktadır. Kırgız Cumhuriyeti Milli İstatistik Komitesi 2020 Turizm verilerine göre Bişkek şehrinde kayıtlı 2078 yiyecek içecek işletmesi bulunmaktadır. Bişkek'te bulunan restoranların kayıtlı olduğu 'restoran.kg' isimli internet sayfasından faydalanılmıştır (https://restoran.kg/). Siteye göre Bişkek'te birbirine yakın standartlarda 47 restoran mevcuttur. Yapılan görüşmeler sonucunda sadece 24 restoran çalışmaya katılmayı kabul etmiştir. Sonuç olarak çalışmanın örneklemini bu restoranlarda çalışan yönetici ve işgörenler oluşturmuştur. Görüşmeler, 2021 yılının Şubat ayında Bişkek'te faaliyet gösteren restoran işletmelerinin genel müdürü, insan kaynakları müdürleri, yöneticiler ve işgörenler (garsonlar, barmanler ve aşçı) ile gerçekleştirilmiştir. 46 görüşme yüz yüze, biri e-posta ve biri telefonla gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan yöneticilerin %54,2'i devir hızı istatistiği tutmadığını belirlemek gerekir. Bişkek şehrinde gerçekleşen işgören devir hızının %22,2 olduğu görülmektedir. Araştırmaya katılan yöneticilerin %45,8'i daha cazip bir iş teklifi alması, eğitim nedeniyle zaman yetersizliği, yurt dışına taşınması (eğitim veya iş için) gibi nedenlerin işgören devir hızın artmasına sebep olduğunu belirtmişlerdir. Katılan yöneticilerin %37,5'inin verdiği cevaba göre aşırı iş yoğunluğu işgörenlerin işten ayrılma nedenlerinden biridir. Evlilik veya hamilelik gibi nedenlerden dolayı işgörenlerin işten ayrıldığını katılımcıların %33,3'ü belirtmiştir. Yöneticilerin %29,2'ne göre düşük maaşın, %12,5'e göre terfi imkanının olmaması, %8,3'e göre düşük motivasyon, %4,2'ne göre oryantasyon eksikliğinin işgörenlerin kendi istekleri ile işten ayrılma nedenleri olduğu görülmüştür. Yönetim tarafından işten çıkarılan kişilerin işten çıkarılma nedenleri ile ilgili soruları cevaplayan yöneticiler işgörenlerin işi ihmal etmesi ve işe geç kalması gibi iki temel nedeni belirtmiştir. Yöneticiler disiplinsizlik ve iş yerinde kuralları ihlal etmeyi, devamsızlığı, hırsızlık ve tembelliği işgörenlerin işten çıkartılma nedeni olarak göstermiştir. İşgörenler ise, eğitim nedeniyle zaman eksikliğini, düşük maaşı, aşırı iş yoğunluğu, yurt dışına taşınma (eğitim veya iş için), başka işgörenlerle yaşanan problemlerden dolayı, daha cazip bir iş teklifi, evlilik, hamilelik, terfi imkanının olmaması ve çalışma koşullarının kötü olması belirtmişlerdir. Bir işgörenin işten ayrılmasının hem işletme hem de işgören için olumlu ve olumsuz yanları vardır. Restoran yöneticileri için bir işgören ayrıldığında daha iyi bir işgören bulma fırsatı, sorunların daha az olması ve işgören için bir örnek olarak çalışması olumlu yanları görürmektedir. Restoran yöneticileri için bir işgören ayrıldığında işin kalitesinin düşmesi, misafirlerin şikayetlerinin artması ve Eğitim masraflarının artması olumsuz yanları görürmektedir. İşten ayrılmanın işgören açısından etkileri olumlu ve olumsuz olmak üzere iki kategoride ele alınmıştır. Olumlu etkilere baktığı zamanında, işten ayrılmalar işgörenlere göre kişisel gelişim açısından, daha iyi bir iş bulma açısından, yeni sosyal çevre açısından, yeni fırsatlar açısından, daha az iş yoğunluğu açısından onları olumlu olarak etkilediği görülmüştür. Olumsuz etkilere baktığı zamanında ise, işten ayrılmalar işgörenler finansal istikrarsızlık, duygusal çöküş yaşanması, yeni bir iş bulmak için zaman masrafları ve çalışma takımlarına katılmada isteksizlik, yeni işgörenin işletmeye uyum sorunu açısından onları olumsuz yönde etkilediği görülmüştür. Restoranda güçlü ve değişmeyen ekip oluşturmak için yöneticiler aşağıdaki çözüm yöntemleri kullanıyorlar: samimi ve sıcak bir ortam yaratılarak aidiyet ve rahatlık hissettirilmesi, prim, ödül ya da ikramiye verildiğini, işgören için sosyal etkinliklerin düzenlenmesi ya da işgörenin sosyal etkinliklere katılmasının sağlanması ve aynı zamanda motivasyon toplantılarının yapıldığını eğitim, seminer, kursların verilmesi, maaş iyileştirilmesi, çalışma koşullarının ve çalışma saatlerinin iyileştirilmesi. İşgörenler tarafından en çok önerilen çözüm yolu samimi ve sıcak bir ortam yaratılarak aidiyet ve rahatlık hissettirilmesidir. Eğitim, seminer, kurs verilmesi, çalışma koşullarının, çalışma saatlerinin iyileştirilmesi, maaş iyileştirilmesi, motivasyon toplantılarının yapılması, terfi imkanın sağlanması, işgören için sosyal etkinliklerin düzenlenmesi ya da işgörenin sosyal etkinliklere katılmasının sağlanması, prim, ödül ya da ikramiyelerin verilmesi gibi önlemler işgörenlerin işten ayrılmalarını önlemek için alınmalıdır.
Özet (Çeviri)
Кызматкерлердин иш алмаштыруусун изилдөө иштери бир топ убакыт мурун эле жана жогорку деңгээлде жүргүзүлгөндүгүн айтууга болот. Туризм тармагында, анын ичинде башка окшош ишканалар менен тең тайлаша ала турган мейманкана же ресторан ишинде адам ресурстары, башкача айтканда жумушчулар зор мааниге ээ. Ушуга байланыштуу, кызматкердин алмашуу көйгөйүн чечүү үчүн ал көйгөйдүн себептерин аныктап алуу керек. Сурамжылоонун жыйынтыгы боюнча Бишкек шаарындагы ресторандардагы кызматкерлердин иш алмаштыруусу 22,2% түзгөндүгү аныкталды. Сурамжылоого катышкан башкаруучулардын 45,8%ы жумушчу алмашуусунун себептери катары жумушчулардын өз кесиби боюнча жумуш сунушу кабыл алуусу, окуу иштери боюнча убакыттын тардыгы, чет өлкөгө иш же окууга кетүү сыяктуу көрүнүштөрдү белгилешкен. Ошондой эле катышуучулардыни 37,5% жумуш ордундагы стресстик абал жумушчунун иштен кетүүсүнө себеп болгондугун белгилешкен. Сурамжылоого катышкан эки топтун: ишкана башкаруучуларынын жана кызматкерлердин жоопторун алып караганда жумуштан чыгуунун себептери окшош. Катышуучу жумушчулардын 50%ы окуу иштерине байланыштуу жумуштан кеткендигин белгилешкен. Катышуучулардын 45,8%ы эмгек акынын төмөндүгү, 41,7%ы ресторандардагы стресстик абалдын жумуштан чыгууга себеп болгондугун белгилешкен. Жумушчулардын 20,8%ы чет өлкөгө эмгектенүү же окуу максатында чыгуу үчүн, ресторандагы башка кесиптештери менен достук мамиле кура албай ыңгайсыз абалда калгандыгы үчүн жумуштан кеткендигин белгилешкен. Жумуштан чыккандар каржылык көйгөйлөргө, руханий чөгүүгө, жаңы жумушорун издөө, жаңы жумуш ордундагы кесиптештер менен катаал мамиле сыяктуу маселелерге туш болушат. Сурамжылоого катышкандар иштен чыгуунун пайдалуу тараптары катары: жакшыраак жумуш ордун табуу мүмкүнчүлүгү түзүлгөндүгүн, жаңы чөйрө, жаңы адамдар менен таанышаарын, өзүн өзү өнүктүрүүгө, көңул ачуу, катташуу сыяктуу иштер үчүн бош убакыттын болоорун белгилешкен. Ресторанда күчтүү жана алмашпаган жамаатты түзүү үчүн жетекчилер төмөндөгүдөй ыкмаларды колдонушат: жумуш ордунда достук жана жылуу мамиле чөйрөнү түзүү, жөлөк, шыктандыруучу акчалай же материалдык белектер, кызматкерлер үчүн коомдук иш-чаралардын уюштурулуусу, шыктандыруучу, кесипкөйлүктү арттыруучу семинар, курстарды уюштуруу, жумуш шарттарынын жана жумуш ордундагы шаймандардын жакшыртылуу жана башкалар. Сурамжылоого катышуучулардын көпчүлүгү жогоруда белгиленген иш-чаралардын жумушчулар үчүн маанилүү болуп, алардын жумушту мыкты деңгээлде аткаруусуна, ал жерде узак убакытка иштөөсүнө себеп болоорун белгилешкен. Изилдөөдө кызматкерлердин алмашуусун азайтуу үчүн жумуш берүүчүлөр түрдүү ыкмаларды жана жолдорду колдоноору аныкталды. Изилдөөнүн жыйынтыктарынын негизинде кызматкерлерге үзгүлтүксүз билим берүү, финансылык сыйлыктар менен камсыздоо, кызматкерлер ортосунда достук мамилелердин түзүлүүсү ресторанда туруктуу коллективдин түзүлүүсүнө өбөлгө болот. Ачкыч сѳздѳр: кызматкерлеринин иш алмаштыруу, ресторан, Бишкек
Benzer Tezler
- Yiyecek-içecek işletmelerinde işyeri dizaynının iş verimliliğine etkisi: Bişkek'te iki restoran üzerine araştırma
Коомдук тамактануу ишканаларында эмгектин илимий уюштурулушунун эмгектин өндүрүмдүүлүгүнө тийгизген таасирин изилдөө: бишкек шаарындагы эки ресторандын мисалында
KIMIZAY ABDUKULOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2021
İşletmeKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
DR. NURUDİN KIDIRALİ EV
- Bişkek'teki üniversitelerin son sınıfında okuyan öğrencilerin girişimciliközelliklerinin belirlenmesi
Бишкектеги жождордо акыркы курста окуган студенттердин ишкердик өзгөчөлүктөрүн аныктоо
REFİKA GERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
İşletmeKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞENOL ÇAVUŞ
- Kırgızistan Bişkek'teki taş balballar
Stone balbal Bi̇shkek in Kyrgyzstan
EYÜP POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Sanat TarihiErciyes ÜniversitesiAvrasya Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CELİL ARSLAN
- Eko-inovasyonun işletmelerin sürdürülebilir performansı üzerindeki etkisi: Bişkek'teki KOBİ'ler üzerine bir uygulama
Эко-инновациянын ишканалардын туруктуу эффективдүүлүгүнө тийгизген таасири: Бишкектеги чакан жана орто ишканалардын мисалында
BERMET BAKTIBEKOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KASIM BAYNAL
- Көмүртек кычкылынын айлана чөйрөгө тийгизген зыяндуулук таасирин экологиялык-экономикалык баалоо (бишкек тамеки фабрикасынын мештеринин иштөө мисалында)
Karbon monoksidinin çevreye olan zararlı etkilerinin çevresel ekonomik olarak değerlendirilmesi (Bişkek'teki sigara fabrikasının fırınlarının örneğinde)
GÜLZAT KERİMBAYEVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2010
Çevre MühendisliğiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZARLIK MAYMEKOV