Geri Dön

Erken oryantalist araştırmalarda tasavvufun menşei problemi

The problem of the origin of tasawwuf in early orientalist studies

  1. Tez No: 695116
  2. Yazar: FEYZA KETENCİ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. EKREM DEMİRLİ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 150

Özet

Oryantalizmin erken dönemindeki araştırmacıların tasavvufun menşei hakkındaki teorileri bu çalışmada üç yönlü incelenmiştir: Teorilerin ortaya çıkışı, gelişimi ve sorunları. Araştırmacıların söz konusu probleme ilişkin görüşlerinin zaman içerisinde belli bir yaklaşım ekseninde netleştiği görülmüştür. Bu netleşmenin ana omurgasındaki görüş ve yaklaşımların ilk sahibinin Kremer olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada Kremer merkeze alınarak kartopu örneklemesi kullanıldı. Bu itibarla Kremer'in görüşleri daha sonra gelen Goldziher, Browne ve Nicholson'ın görüşleri ile karşılaştırmalı olarak incelendi. Bunun sonucunda Kremer'in görüşlerinin söz konusu araştırmacıların referans ve dayanaklarıyla yinelendiği, tahkim edildiği ve böylece belirginleşen bir teoriye dönüştüğü tespit edildi. Bu teorinin üç temel sacayağı bulunmaktadır: Hristiyanlık, Yeni Eflâtunculuk ve Budizm. Teorilerin gelişmesi ile birlikte oryantalistlerin tasavvufun menşei hakkındaki iddialarının, daha büyük planda İslâm'a yönelik yaklaşımlarının uzantısı olduğu belirmiştir. Bu minvalde İslâm'ın özgün bir sahaya sahip olduğunu kabul etmeyen oryantalistlerin tasavvuf araştırmalarının öncelikle köken meselesine odaklı olduğu sorunu, teorilerde daha açık bir biçimde kendini göstermiştir. Öte yandan gelişen teorilerde, erken dönem tasavvuf literatürüne bağlı birtakım kırılmalar cereyan etmiştir. Bu kırılmalar ile birlikte oryantalistlerin tasavvufun menşei hakkındaki teorilerinin zayıfladığı ve bununla irtibatlı olarak da yeni bir tasavvuf telakkisine ilerlendiği görülmüştür. Neticede oryantalistlerin tasavvufun menşei hakkındaki iddialarının, süreç içinde söz konusu literatüre bağlı kırılmalar ve İslâm'a yönelik genel yaklaşımları arasında bir kısır döngüye dönüştüğü ortaya konulmuştur.

Özet (Çeviri)

In this study, the theories of the researchers in the early period of orientalism about the origin of taṣawwuf were examined in three sided: The emergence, development and problems of the theories. It has been observed that the views of the researchers on the problem in question have become clear within a certain approach in time. It has been determined that the first owner of the view and approaches on the backbone of this clarification is Kremer. Snowball sampling was used by taking Kremer as the center in this study. In this respect, Kremer's views were examined in comparison with the views of Goldziher, Browne and Nicholson, who came later. Consequently, it was determined that Kremer's views were repeated and strengthened by the references and foundations of the researchers in question and thus his views turned into a theory that became clearer. This theory has three basic pillars: Christianity, Neoplatonism and Buddhism. With the clarification of the theories, it has become more evident that the claims of orientalists about the origin of taṣawwuf are the extension of their approaches towards Islam in a larger scale. In this respect, it has appeared that the orientalists, who do not accept that Islam has a authentic field, primarily focused on the issue of origin in their sufi studies. On the other hand, some fractures appeared on the developing theories related to taṣawwuf literature in the early period. It has been understood that the theories of orientalists about the origin of taṣawwuf weakened with these fractures, and a new viewpoint about taṣawwuf was progressed in connection with this situation. As a result, this study shows that the claims of orientalists about the origin of taṣawwuf had turned into a vicious circle in process between the fractures related to the literature in question and their general approaches about Islam.

Benzer Tezler

  1. Arabs in visual rhetoric and the Emergence of Turkish National Identity, 1908-1939

    Görsel Retorikte Araplar ve Türk Milli Kimliğinin oluşumu, 1908-1939

    İLKİM BUKE

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    Siyasal BilimlerBen Gurion University of the Negev

    Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AVI RUBIN

  2. Alman oryantalist Gregor Schoeler'in hadis hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi

    Evaluation of the German orientalist Gregor Schoeler's opinions about the hadith

    SELİM ÇELİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinFatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM KUTLAY

  3. Kur'an'a oryantalist yaklaşımlar; John Wansbrough örneği

    Orientalist approaches to the Quran: The example of John Wansbrough

    ŞENOL ÇAKMAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    DinFırat Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GIYASETTİN ARSLAN

  4. K. A. C. Creswell'in erken İslâm mimarisi araştırmaları ve Türkiye'de sanat tarihi çalışmalarındaki yeri

    K. A . C. Creswell's researches on early islamic architecture and his place in studies of history of arts in Turkey

    FETTAH AYKAÇ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Sanat TarihiMarmara Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AZİZ DOĞANAY

  5. Batıda hadise dair kaleme alınan almanca akademik çalışmalar

    Academic studies on hadith that written in german language in the west

    NURDAN DEVECİ KORKUT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinBursa Uludağ Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUTLU GÜL