Geri Dön

Bipolar bozuklukta bağırsak geçirgenliği biyobelirteçleri ile bilişsel işlevlerin ilişkisi

The Relation of Intestinal Permeability Biomarkers and Cognitive Functions in Patients with Bipolar Disorder

  1. Tez No: 695724
  2. Yazar: FATMA BÜŞRA PARLAKKAYA YILDIZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET ÖZTÜRK
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Psikiyatri, Psychiatry
  6. Anahtar Kelimeler: Bipolar bozukluk, bağırsak geçirgenliği, bilişsel işlevler, Bipolar disorder, intestinal permeability, cognitive functions
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Bezm-i Alem Vakıf Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 126

Özet

Bipolar Bozuklukta Bağırsak Geçirgenliği Biyobelirteçleri İle Bilişsel İşlevlerin İlişkisi Giriş: Çalışmalar, bipolar bozukluğu olan hastaların hem hastalığın akut döneminde hem de remisyon döneminde bilişsel eksiklikleri yaşadıklarını göstermektedir. Gastrointestinal patolojiler, psikiyatrik bozuklukların uzun süreli komorbiditeleridir ve bağırsak ve beyin fizyolojilerinin birbirine bağlı olduğunu çalışmalar desteklemektedir. Erişkin dönemde değişen bağırsak mikrobiyotası intestinal geçirgenlikte artışa neden olarak intestinal bariyerin fonksiyonunu bozabilir.Bağırsak florasındaki bozukluğun (disbiyozis) beyin bariyerinin geçirgenliğini de bozabileceği gösterilmiştir. Probiyotiklerin bağırsak mikrobiyatasını düzenleyerek kognitif işlevlerde olumlu gelişmeler sağladığına, demans hastalarında mikrobiyal disbiyozisizin kognitif yıkım sürecinde bir etken olabileceğine dair çalışmalar bulunmaktadır. Bağırsak geçirgenliği, kan plazmasında, zonulin ve bağırsak yağ asidi bağlayıcı proteini (I-FABP) ölçülerek belirlenebilir. Zonulinin duodenum ve ince bağırsak hücreleri arasında sıkı kavşak sökülmesini indüklediği gösterilmiştir bu durum artan geçirgenlik ile sonuçlanır. Zonulin, hem bağırsak hem de kan-beyin bariyerinde geçirgenliği düzenleyen hücre içi sıkı bağlantıların önemli modülatörlerindendir. Bağırsak bütünlüğünün bir başka potansiyel belirteci de FABP2 olarak da bilinen I-FABP'dir. Bu sitoplazmik protein ince bağırsağın enterositlerinde bulunur ve yüksek seviyeler enterosit hasarını gösterir. Çalışmamızda, bipolar bozukluk hastalarının bağırsak geçirgenliği biyobelirteçleri olarak çalışmayı planladığımız zonulin ve I-FABP düzeylerinin, bilişsel işlevlerle olan ilişkisini, sağlıklı kontrollerle karşılaştırarak araştırmak hedeflenmiştir. Yöntem: Çalışmaya DSM-5 kriterlerine göre bipolar bozukluk tanısı almış 40 hasta, yaş ve cinsiyet bakımından bu hastalarla eşleşmiş 40 sağlıklı kontrol dahil edilmiştir. Katılımcılara Sosyo-Demografik Veri Formu, Hamilton Depresyon Değerlendirme Ölçeği, Young Mani Derecelendirme Ölçeği, Stroop Testi, İz Sürme Testi, Öktem Sözel Bellek Süreçleri Testi(SBST), Wisconsin Kart Eşleme Testi (WKET), Sayı Menzili Testleri uygulanmıştır. Katılımcılardan Zonulin ve Bağırsak Yağ Asidi Bağlayıcı Proteini (I-FABP) yanında, hastaların genel metabolik durumlarını belirleyebilmek için ve olası bir sistemikenfeksiyonu gösterebilmek için glukoz, trigliserid, HDL-kolesterol, CRP düzeyleri bakılmıştır. Bu amaçla katılımcılardan psikiyatri kliniğinde görevli bir hemşire tarafından 08.00-10.00 saatleri arasında açlık kan örneği alınmıştır. Bu kan örnekleri Bezmialem Vakıf Üniversitesi Hastanesi biyokimya laboratuvarında değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmamızda Zonulin ve I-FABP düzeyleri, hasta grubunda kontrol grubundan anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur( p< .001).Hasta grubunda Stroop 1. ,2. ,3. ,4. ve 5. Kartı tamamlama sürelerinin ve Stroop İnterferans Süresinin kontrol grubuna göre istatistiki olarak anlamlı şekilde yüksek olduğu saptanmıştır ( p< .001). Hasta grubu kontrol grubuna göre hem İz sürme A formunu hem de İz Sürme B formunu anlamlı derece de daha uzun sürede tamamlamışlardır ( p< .001).Hasta grubunda ve kontrol grubunda İz sürme A formu ve İz sürme B formunda hata sayıları arasında anlamlı bir farklılık saptanmamıştır (sırasıyla p= .98, p= .06).Öktem Sözel Bellek Süreçleri Testinde hastaların anlık bellek, öğrenme puanı, en yüksek öğrenme, kendiliğinden hatırlama ve toplam hatırlama puanları kontrol grubuna göre anlamlı derecede düşük bulunurken, tanıma ve yanlış tanıma puanları daha yüksek saptanmıştır. Hasta grubunda kontrol grubuna göre toplam yanlış, perseveratif tepki, perseveratif hata ve perseveratif hata yüzdesi anlamlı ölçüde daha yüksek saptanırken, toplam doğru sayısı, tamamlanan kategori sayısı ise anlamlı ölçüde daha düşük saptanmıştır. Hasta grubunda kontrol grubuna göre ileri sayı menzili ve geri sayı menzili testi puanları istatistiki olarak anlamlı ölçüde daha düşük saptanmıştır. Hastalık süresi ile Zonulin düzeyleri arasında pozitif bir korelasyon saptanmıştır. Manik atak sayısı ile Zonulin ve I-FABP düzeyleri arasında da pozitif bir korelasyon olduğu dikkat çekmektedir. Hastaların Zonulin düzeyleri ile Stroop Testi 3.Kart Süre, 4.Kart Süre, 5.Kart Süre ve Stroop İnterferans Etkisi süreleri arasında pozitif bir ilişki saptanmıştır(sırasıyla r= .59 p= .01, r= .49 p= .01, r= .58 p< .001, r= .46 p< .001).Hastaların Zonulin düzeyleri ile İz Sürme Testi B formunu tamamlama süreleri arasında pozitif korelasyon saptanmıştır(r= .78 p= .01). Hastaların Zonulin düzeyleri ile SBST Öğrenme Puanı, En Yüksek Öğrenme, Kendiliğinden Hatırlama, Toplam Hatırlama puanları arasında ters bir ilişki saptanırken, Tanıma puanı ile arasında pozitif bir korelesyon olduğu dikkat çekmektedir(sırasıyla r= -.305 p= .05, r= -.381 p= .01, r=-.416 p< .001, r=-.354 p=.02, r=.423 p< .001). Hastaların Zonulin ve I-FABP düzeyleri ile Wisconsin Kart Eşleme Testi parametreleri ve sayı menzili testi parametreleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Kontrol grubunun stroop Testi Puanları ile Zonulin ve I-FABP düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Kontrol grubunun Zonulin düzeyleri ile İz Sürme testi A formunu tamamlama süreleri arasında pozitif bir korelasyon dikkat çekmektedir( r= .360 p= .02).Kontrol grubunun Zonulin düzeyleri ile SBST Öğrenme Puanları arasında pozitif bir korelasyon gözlenmekteyken, IFABP düzeyleri ile Anlık Bellek puanları arasında ters bir korelasyon göze çarpmaktadır(sırasıyla r= .314 p= .05, r=-.321 p=04).Kontrol grubunun Zonulin düzeyleri ile WKET Perseveratif Hata Sayıları ile arasında pozitif bir korelesyon olduğu dikkat çekmektedir( r=.347 p=.03).Kontrol Grubunun Zonulin ve I-FABP düzeyleri ile İleri Sayı Menzili ve Geri Sayı Menzili Test Puanları arasında İstatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Sonuç: Zonulinin ince bağırsak ve duodenumda sıkı bağlantıların gevşemesine neden olarak bağırsak geçirgenliğini artırdığı bilinmektedir. I-FABP ise ince bağırsakların enterositlerinde bulunmaktadır. Bağırsak duvar bütünlüğünün değişmesi ile enterosit yıkımı artacak plazma da I-FABP seviyesi yükselecektir. Çalışmamızdan elde ettiğimiz sonuçlara göre bipolar bozuklukta sağlıklı kontrollere göre bağırsak geçirgenliği parametrelerinde, Zonulin ve I-FABP düzeylerinde artış olduğu saptanmıştır. Aynı zamanda çalışmamızda hasta grubunun sağlıklı kontrollere göre kognitif testlerde daha düşük performans gösterdikleri saptanmıştır. Bağırsaktaki mikrobiyal disbiyozisin kan beyin bariyerine etki ettiği ve kognitif yıkım sürecine katkıda bulunabileceği hipotezini test etmek amacıyla kognitif testler ve Zonulin ve I-FABP düzeyleri arasındaki korelasyonlar incelenmiş, Zonulin seviyeleri ile dikkat, bellek gibi bilişsel işlevleri değerlendiren testler arasında pozitif korelasyonlar saptanmıştır. Artan Zonulin düzeyinin bağırsak geçirgenliğinde artışa neden olmasının yanı sıra bilişsel yıkımda da etkili olduğu sonucu ortaya konulmuştur.

Özet (Çeviri)

The Relation of Intestinal Permeability Biomarkers and Cognitive Functions in Patients with Bipolar Disorder Introduction: Studies show that patients with bipolar disorder experience cognitive deficits both during the acute and remission phase of the disease. Gastrointestinal pathologies are long-term comorbidities of psychiatric disorders, and studies indicate that gut and brain physiologies are interconnected. The alterations in gut microbiota in adulthood may impair the intestinal barrier functions by causing an increase in intestinal permeability. An imbalance in the intestinal flora (dysbiosis) might also impair the permeability of the brain barrier. Recent studies demonstrated that probiotics provide positive improvements in cognitive functions by balancing the intestinal microbiota, which suggests that dysbiosis may be a factor in the cognitive damage in patients with dementia. Intestinal permeability can be determined by measuring Zonulin and intestinal fatty acid-binding protein (I-FABP) in blood plasma. Zonulin is known to induce tight junction disassembly between cells of the duodenum and small intestine, which results in increased permeability. Zonulin is an important modulator of intracellular tight junctions that balance permeability in both the gut and the blood-brain barrier. Another potential marker of gut integrity is I-FABP, also known asFABP2. This cytoplasmic protein is found in enterocytes of the small intestine and high levels of it indicates enterocyte damage. In our study, we aim to investigate the relationship between the intestinal permeability biomarkers, Zonulin and I-FABP levels, and cognitive functions of bipolar disorder patients, and compare them with healthy controls. Method: Forty patients diagnosed with bipolar disorder according to DSM-5 criteria and forty healthy controls, matched with patients in terms of gender and age, were recruited in the study. Socio-Demographic Data Form, Hamilton Depression Rating Scale, Young Mania Rating Scale, Stroop Test, Trail Making Test, Öktem Verbal Memory Process Test (VMPT), Wisconsin Card Sorting Test (WCST), Digit Span Tests were applied to the participants. In addition to Zonulin and Intestinal Fatty Acid Binding Protein (I-FABP), glucose, triglyceride, HDL-cholesterol, CRP levels of participants were measured to evaluate the metabolic status and to determine a possible systemic infection. Fasting blood samples were taken from the participants by a nurse working in the psychiatry clinic between 08.00- 10.00. These blood samples were evaluated in the biochemistry laboratory of Bezmialem Vakıf University Hospital. Results: In our study, Zonulin and I-FABP levels were significantly higher in the patient group than in control group (p< .001). In the patient group, the time to perform Stroop 1., 2., 3., 4., and 5. Card, and Stroop interference duration were found to be statistically significantly higher than the control group (p< .001). The patient group completed both the Trail Making A form and the Trail Making B form in a significantly longer time than the control group (p< .001).There was no significant difference between the number of mistakes made by the patient group and the number of mistakes made by the control group in both Trail Making A and Trail Making B forms (p= .98, p= .06, respectively). In Öktem Verbal Memory Processes Test, patients' immediate memory, learning scores, highest learning, spontaneous recall and total recall scores were significantly lower compared to the control group, while the recognition and misrecognition scores of patients were significantly higher in comparison to those of control group. In patient group, the total error, perseverative response, perseverative error, and perseverative error percentage were significantly higher, whereas the number of total correct answers and the number of completed categories were significantly lower than in the control group.Forward digit span and backward digit span test scores were found to be statistically significantly lower in the patient group compared to the control group. A positive correlation was found between the disease duration and Zonulin levels.It is noteworthy that there was a positive correlation between the number of manic episodes, and Zonulin and I-FABP levels. A positive correlation was found between the Zonulin levels of the patients and the Stroop Test 3. Card time, 4. Card time, 5. Card time scores and Stroop Interference Effect time (r= .59 p= .01, r= .49 p= .01, r= .58 p< .001, r= .46 p< .001, respectively).A positive correlation was found between the Zonulin levels of the patients and time to perform Trail Making Test B form (r= .78 p= .01).While an inverse correlation was found between the patients' Zonulin levels and their VMPT Learning Score, Highest Learning, Spontaneous Recall, and Total Recall scores, there was a positive correlation between patients' Zonulin levels and their Recognition score (r= -.305 p= .05, r= -.381 p= .01, r=- .416 p< .001, r= -.354 p= .02, r= .423 p< .001, respectively).For the patients, there was no statistically significant correlation between the Zonulin and I-FABP levels and the Wisconsin Card Sorting Test and digit span test parameters.For the control group, no significant correlation was found between the Stroop Test Scores and Zonulin and I-FABP levels.There was a positive correlation between the Zonulin levels of the control group and the time to perform Trail Making Test A form (r= .360 p= .02).While a positive correlation was observed between Zonulin levels and VMPT Learning scores of the control group, an inverse correlation was observed between their I-FABP levels and Immediate Memory scores (r= .314 p= .05, r= -.321 p= .04, respectively).It is noteworthy that there was a positive correlation between the Zonulin levels and the number of WCST Perseverative Errors of the control group(r= .347 p= .03).No statistically significant correlation was observed between the Zonulin and I-FABP levels of the control group and their Forward and Backward Digit Span Test scores. Conclusion: It is known that Zonulin induces disassembly of tight junctions between cells of the duodenum and small intestine, resulting in increased intestinal permeability. I-FABP is found in the enterocytes of the small intestine. The alterations of intestinal wall integrity will cause increased enterocyte damage, leading to increased plasma I-FABP level.According to the results of our study, intestinal permeability parameters, Zonulin and I-FABP levels,are increased in Bipolar Disorder patients compared to healthy controls.Additionally, in our study, it was found that the patient group performed cognitive tests with lower scores compared to the healthy controls.In order to test the hypothesis that intestinal dysbiosisaffects the blood brain barrier and may contribute to the cognitive impairment process, the correlations between cognitive tests and Zonulin and I-FABP levels were examined, and positive correlations were found between Zonulin levels and tests evaluating cognitive functions such as attention and memory. It has been revealed in our study that increasing Zonulin level has effect on cognitive impairment as well as causing an increase in intestinal permeability.

Benzer Tezler

  1. Ketiapin fumarat içeren polisakkarit esaslı oral filmlerin hazırlanması ve karakterizasyonu

    Effect of polysaccharide based oral films on quetiapine fumarate release

    MERVE YAMAN AĞIRMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Kimya MühendisliğiYıldız Teknik Üniversitesi

    Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İLKNUR KÜÇÜK

    DOÇ. DR. EMEL AKYOL

  2. İnflamatuar bağırsak hastalığı tanısıyla takip edilen çocukların COVİD-19 pandemisi sürecinde geliştirdikleri duygu-durum değişikliği ve uyku bozukluklarının değerlendirilmesi

    Evaluation of mood changes and sleep disorders developed BY children followed up with the diagnosis of inflammatory bowel disease during the COVİD-19 pandemic

    OZAN HİRA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SADIK SAMİ HATİPOĞLU

  3. Bipolar bozuklukta beyin kan akımının incelenmesi: SPECT ile yapılan karşılaştırmalı bir çalışma

    Evaluation of brain blood flows in bipolar disorder: A comparative study with SPECT

    DURU KUZUGÜDENLİOĞLU

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    PsikiyatriAnkara Üniversitesi

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HÜSEYİN H. ÖZSAN

  4. Identification of RNA-based biomarkers associated with manic episodes and lithium response in bipolar disorder

    Bipolar bozuklukta manik atak ve lityum tepkiyle ilişkili RNA tabanlı biyomarkerlerin tanımlanması

    NOOR NIAZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Biyolojiİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    Moleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ OSMAY GÜRE

  5. Bipolar bozuklukta çift uyumu, içselleştirilmiş damgalanma, psikolojik katılık ve oyunsallık arasındaki ilişkinin incelenmesi

    Examination of the relationship between dyadic adjustment, internalized stigma, psychological inflexibility, and playfulness in bipolar disorder

    VEYSEL GÜLEÇ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikiyatriSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERHAN KURT