Gaziantep Alevi Kültür Dernekleri Cemevi ve Serçeşme Cemevinde cem ibadetleri: Edep-erkân, semâh Ve deyişler
Cem worships in Gaziantep Alevi Cultural Associations Cemevi and Serçeşme Cemevi; edep-erkan, semah and sayings
- Tez No: 696543
- Danışmanlar: PROF. DR. BEHİYE KÖKSEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Halk Bilimi (Folklor), Religion, Folklore
- Anahtar Kelimeler: Alevilik-Bektaşilik, Cem İbadeti, Semah, Deyiş, On İki Hizmet, Alevism-Bektashism, Cem Worship, Semah, Sayish, Twelve Services
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halkbilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 433
Özet
İslamiyet'in tasavvufî bir yorumu olan Alevi-Bektaşiliğin temel ibadeti olarak kabul gören cemler ve icra edilen ritüellerle birlikte Eski Türk inançlarının izlerini de günümüze kadar taşımaktadır. Bu açıdan, Alevi-Bektaşi inancı, Arap etkisinden uzak kalmayı başarabilmiş Türk Tasavvufunun ve sufi yorumların oluşturduğu ortak bir havza olmaktadır. Buna nazaran Alevi-Bektaşiliği kendi izah sınırları içerisinde ve Alevi-Bektaşi toplumunun kabul ettiği kolektif hafıza üzerinden tanımlamaya çalışacağız. Bugüne kadar yapılan müşterek birçok çalışmada genel olarak Alevilik-Bektaşilik inancını heterodoksi İslam olarak nitelendirildiğini görmekteyiz. Alevilik-Bektaşilik inancı değerlendirildiğinde dinî kimlik ve merkezi otorite olarak kabul gören Sünni akım ve mezheplerden farklı oluşu ile heterodoksi kimliğinin sınırları içerisinde yer alabilmektedir. Ancak Aleviliği sadece Sünnilik üzerinden okumaya çalışmak bir kıyaslamaya yol açacaktır. Bu kıyaslama ise bilimsel izahtan uzak ve mezhepçi taassubu üzerinden gerçekleşecektir. Tez çalışmamızda ise akademik etik ve bilimsel nitelik amacı güdülmektedir. Alevi-Bektaşi inancı yöreden yöreye kimi uygulamalarında ritüel farklılıklar göstermektedir. Bu farklılıklar Aleviliğin kolektif belleğinde;“Yol bir, sürek bin bir”ifadesiyle çeşitli zenginliklere neden olmuştur. Araştırmamızda Gaziantep ilinde ikamet eden ve farklı ocaklara mensup talip topluluklarının dinî yaşayışlarını gözlemlemek ve alandan elde edilen verilerle de cem ibadeti, on iki hizmetin icrası, cem ibadetinde okunan deyiş ve semahları inceleyip mukayeseli bir izahta bulunmak ve Alevi-Bektaşi toplumunun inanç değerlerini akademik literatüre kazandırmak amaçlanmaktadır.
Özet (Çeviri)
Djems and rituals, which are accepted as the basic worship of Alevi-Bektashism, which is a mystical interpretation of Islam, bear the traces of Old Turkish beliefs until today. In this respect, Alevi-Bektashi belief is a common basin formed by Turkish Sufism and Sufi interpretations, which have managed to stay away from Arab influence. Accordingly, we will try to define Alevi-Bektashism within the limits of its own explanation and through the collective memory accepted by the Alevi-Bektashi society. In many studies conducted to date, we see that the Alevism-Bektashism belief is generally described as heterodoxy Islam. When the Alevism-Bektashism belief is evaluated, it can be located within the boundaries of the heterodoxy identity as it is different from the Sunni movements and sects that are accepted as religious identity and central authority. However, trying to read Alevism only through Sunnism will lead to a comparison. This comparison will come true through sectarian bigotry and far from scientific explanation. In our thesis, the aim of academic ethics and scientific qualification is intended. Alevi-Bektashi belief shows ritual differences in some practices from region to region. These differences have led to various riches in the collective memory of Alevism; With the phrase“The road is one, the continuation is one thousand and one”. In our research, it is aimed to observe the religious life of the aspirant communities residing in Gaziantep and belonging to different clans, and with the data obtained from the field, it is aimed to examine the cem worship, the performance of twelve services, the sayings and semahs recited in the cem worship and to give a comparative explanation and to bring the belief values of the Alevi-Bektashi community to the academic literature.
Benzer Tezler
- Alevi kültür derneklerinin sosyal medya kullanım pratikleri: İstanbul, Ankara, İzmir örneği
Social media usege practices of Alevi cultural associations: Istanbul, Ankara, Izmir examples
YEŞİM AYLİN KÖROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İletişim BilimleriGaziantep ÜniversitesiMedya ve İletişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN AYAZ
- Gaziantep çepni alevilerinde cem ritüeli
Cem ritual in Gaziantep çepni alevis
HALİL ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıGaziantep ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞENUR ÖZDAL
- Orta Toros tahtacıları: Tarih kültür ve medeniyet
Mid Taurus takhtadjies: History-culture-civilazation
AHMET KUŞCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Halk Bilimi (Folklor)Mustafa Kemal ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İSA KALAYCI
- Sosyolojik açıdan Tahtacı grupların araştırılması (Muğla örneği)
Investigation of Tahtaci groups wi̇th soci̇ologi̇cal perspecti̇ve (The case of Muğla)
ÜMMÜ BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
SosyolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN BAL
- Gaziantep Alevi kültürü ve İmam Musa Kazım Ocağı
Gaziantep Alevi culture and Imam Musa Kazım Hearth (Ocak)
İSKENDER KORKMAZ
Doktora
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Nevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÇERİBAŞ