Organ bağışı ve nakline sosyolojik perspektiften bakış
Organ donation and transplantation from a sociological perspective
- Tez No: 696669
- Danışmanlar: DOÇ. TEMMUZ GÖNÇ ŞAVRAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 337
Özet
Bu çalışmanın amacı, nakil deneyimi olan katılımcılarla olmayan katılımcılar arasındaki bedene ve organa karşı algı, tutum ve davranış farklılıklarının sebeplerini ortaya koyarak organ bağışında bulunma ya da bulunmama eyleminin sebeplerini anlamaktır. Çalışmada, nitel araştırma ve fenomenolojik desen kullanılmıştır. Organ alıcıları, donörler, organ bağışlamak istemeyenler ve sağlık personellerinden oluşan 31 katılımcı ile derinlemesine görüşme yapılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, katılımcıların deneyimli olup olmaması, organ bağışı ve nakline dair algılarında farklılığa neden olmaktadır. Nakil deneyimi olan katılımcıların organ bağışına dair olumlu algılarının büyük kısmının öznel hastalık deneyimleri sonrasında oluştuğu gözlenmektedir. Organ nakli olan katılımcıların, aile ve yakın çevreden organ beklentisi olsa da donörlerin sonradan sağlık sıkıntıları yaşamasına dair kaygıları vardır. Toplumun hasta beden algısına bağlı olarak organ alan kişiler kendilerini de donörlerini de“yarım insan”olarak görmektedirler. Katılımcıların tümü yakınlarının ihtiyaç duyması durumunda canlıdan nakil için gönüllü olacaklarını belirtmektedir. Ancak kadavradan organ nakli konusunda kaygılar vardır. Kadavradan nakil olan katılımcılar dahi beyin ölümünün gerçek ölüm olmaması, kişiliğinin alıcıya aktarılması ve kadavranın acı çekmesi konularında kaygı duymaktadır. Organ bağışı ve nakli konusunda toplumsal cinsiyet konusunun da önemlidir. Organ bağışlama ve bakım konularında kadınların fedakârlık yapması beklenirken, çocuğundan organ almak durumunda kalan kadınların annelik ve kadınlığının sorgulandığı dikkat çekmektedir. Genel olarak organ bağışlamak istemeyen katılımcıların görüşlerinde dini sebepler, güvensizlik, gizlilik kaygısı, etik kaygılar, özgürlüğün kısıtlanması, organların kime verileceğinin bilinmemesi ve bilgisizlik gibi sebepler organ bağışına yaklaşımı olumsuz yönde etkilemektedir. Donörlerin deneyimlerine göre ise bedenin parça/bütün ilişkisinin bozulması, damgalanma ve iş piyasasında statü kaybı, ameliyat öncesinde yetersiz bilgilendirilme ve ameliyat sonrasında kısıtlı yaşam sürme organ bağışı ve nakline dair olumsuz algıya neden olmaktadır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to understand the reasons for organ donation behavior by examining the perceptions and attitudes of participants with and without transplantation experience towards the body and the organs. Qualitative research method and phenomenological design is used in the study. In-depth interviews were conducted with 31 participants consisting of organ recipients, donors, those who are not willing to donate their organs and health personnels. The findings reveal that the experience of the participants causes differences in their perceptions of organ donation and transplantation. Most of the positive perceptions of the participants with transplant experience about organ donation are formed after their subjective illness experiences. The participants who have had an organ transplant have an expectation of donation from their families and close social environments, however they have concerns about health problems that this process may cause for the donors. Depending on the sick body perception of the society, people who receive organs see themselves and their donors as“half”. All of the participants stated that they would volunteer for living organ donation in case their relatives needed. However, there are concerns about organ transplantation from cadavers. Even participants who received a transplant from a cadaver are concerned about the fact that brain death is not real death, their personality is transferred to the recipient, and the cadaver feels pain. Gender is also important in organ donation and transplantation. Women are expected to make sacrifices in organ donation, and even their motherhood and femininity are questioned if they receive organs from their children. For participants with no transplantation experience, religious reasons, lack of trust, privacy concerns, ethical concerns, restriction of freedom, lack of information about the receiver and ignorance have negative effects on the attitude towards organ donation. For the experienced donors, the disintegration of the part/whole relationship in the body, stigmatization and loss of status in the labor market, insufficient medical information and possible negative health outcomes after the operation cause negative perceptions about organ donation and transplantation.
Benzer Tezler
- Organ bağışı ve nakli anketi: Metodolojik bir çalışma
Organ donation and transplant questionnaire: A methodological study
ŞEYMA NUR ÇETİN ERGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk SağlığıManisa Celal Bayar ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYNUR ÇETİNKAYA
- Sağlam çocuk polikliniğine başvuran annelerin organ bağışı ve nakline ilişkin görüşlerinin incelenmesi
Examination of the opinions of mothers who applies to healthy child outpatient clinic about organ donation and transplantation
ESRA EKMEKCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RABİYE GÜNEY
- Hemşirelerin doku/organ nakli ve bağışına yönelik bilgi ve tutumları (Bursa Muammer Ağım Gemlik Devlet Hastanesi hemşireleri örneği)
Nurses' atti̇tudes and knowledge towards to ti̇ssue /organ donati̇on and transplantati̇on(example of nurses at Bursa Muammer Ağim Gemli̇k State Hospi̇tal)
NAGİHAN BAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
HastanelerBeykent Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZERRİN FIRAT
- Sağlık çalışanlarının organ bağışı hakkındaki bilgi düzeylerinin ve tutumlarının incelenmesi: Bir devlet hastanesi örneği
A study of the knowledge level and attitude of healthcare workers about organ donation: An example of a state hospital
CEMİLE KARATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HastanelerSelçuk ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ F. ÖZLEM YILMAZ
- Hemşirelik öğrencilerinin organ bağışı ve organ nakli konusundaki düşüncelerine aile ve eğitimin etkisinin araştırılması
Investigation of the effects about organ donation and transplantation of thought on family and education of nursing students
ZÜLFİYE ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Hemşirelikİstanbul Bilim ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEHRA DURNA