Sağlık Bakanlığı hastanelerinin illere göre karşılaştırmalı verimlilik analizi: Veri zarflama analizine dayalı bir uygulama
Comperative efficiency analysis of Ministry of Health hospitals by provinces: An Application of DEA
- Tez No: 69735
- Danışmanlar: PROF. DR. TEVFİK DİNÇER, PROF. DR. YAŞAR A. ÖZCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sağlık Kurumları Yönetimi, İşletme, Health Care Management, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Teknik Verimlilik, Veri Zarflama Analizi, Hastane Verimliliği
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Kurumları Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
ÖZET Bu tez çalışmasının amacı, Türkiye'de sağlık sektörünün en büyük sağlık bakım sağlama ve sunum kuruluşu olan Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerin karar birimi olarak illere göre göreceli teknik verimlilik düzeylerini hesaplamak ve elde edilen bulgular ışığında verimsiz olan illerin verimsizlik kaynaklarını analiz etmektir. Bu araştırmada oran analizi ve regresyon analizi gibi parametrik verimlilik ölçüm teknikleri ile bu tekniklerin sınırlılıklarına büyük ölçüde cevap veren Veri Zarflama Analizinin (VZA) metodolojik tanıtımı yapılmış ve elde edilen gözlem verileri ışığında VZA ile teknik verimlilik analizi yapılmıştır. Araştırmada analiz yöntemi olarak girdi yönelimli VZA yöntemi kullanılmış ve değişkenlerin ortalamaları arasındaki farkın önem denetimi parametrik varsayımların yerine geldiği durumlar için t testi, gelmediği durumlar için ise Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Araştırmada karşılaştırılabilir karar birimi olarak analize konu olan 80 ile ilişkin verimlilik ölçümünde çıktı değişkenleri olarak ayaktan bakılan hasta, taburcu olan hasta ve hastane ölüm oranı değişkenleri kullanılmıştır. Hastane ölüm oranının üretim fonksiyonundaki azaltıcı etkisini ortadan kaldırmak için l/hastane ölüm oranı şeklinde dönüşüm yapılmıştır. Girdi değişkenleri olarak ise yatak sayısı, uzman hekim, pratisyen hekim, hemşire, diğer personel ve döner sermaye giderleri kullanılmıştır. Gözlenen değişkenlere ilişkin veriler 1996 yılı Sağlık Bakanlığı İstatistik Yıllığı ile Sağlık Bakanlığı kaynaklarından derlenmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlar genel olarak Sağlık Bakanlığı tarafından sağlanan sağlık hizmetleri kaynaklarının karar birimi olarak iller bazında verimli bir şekilde kullanılmadığı ve CRS modeline göre illerin %82.5 ve VRS modeline göre de %55'in göreceli olarak verimsiz olduğudur. Ayrıca Türkiye'de göreceli olarak verimsiz olduğu belirlenen illerdeki verimsiz olarak kullanılan girdilere ilişkin yapılan analize göre vermişiz olan illerde toplam 6705 yatak, 636 uzman hekim, 443 pratisyen hekim, 5010 hemşire, 8144 diğer personel ve 69.7 milyon dolarlık döner sermaye gideri girdisinin atıl kullanıldığı hesaplanmıştır. Personel ve döner sermaye girdilerindeki toplam verimsizliğin finansal boyutu 121.2 milyon dolar olarak hesaplanmıştır.
Özet (Çeviri)
IV ABSTRACT The main aim of this study is to calculate relative technical efficiency level of the Ministry of Health hospitals, as decision making units, by provinces. Sources of inefficiency are also analyzed. In the study, parametric efficiency measurement methods such as ratio analysis and regression analysis were used along with Data Envelopment Analysis, that overcomes the limitations of the above mentioned ones. The methodological issues regarding these techniques were introduced first, followed by the technical efficiency analysis by DEA in the light of observed data. In order to test the difference between variable means, t test was used for conditions where parametric assumptions are met and when these assumptions are not met Mann Whitney U test was used. Number of outpatients and discharged patients and hospital mortality rate used as output variables for efficiency analysis of 80 provinces. To minimize the diminishing effect of hospital mortality rate on production function the transformation of 1/hospital mortality was done. The input variables used in this study were number of beds, specialist, physician, nurse, other personnel, and revolving fund expenditure. Data on observed variables were obtained from the Ministry of Health sources. The results showed that resources provided by Ministry of Health to hospitals in provinces around the country were not used efficiently and according to CRS and VRS models 82.5% and 55% of provinces, respectively, were relatively inefficient. In addition to that, the analyzes run for the inputs used inefficiently showed that inefficient provinces have been using total 6705 beds, 636 specialist physicians, 443 general practitioners, 5010 nurses, 8144 other personnel, and $69.7 million revolving fund expenditure inefficiently. Total inefficiency for personnel and revolving fund was calculated as $121,2 million. Key words : Technical Efficiency, Data Envelopment Analysis, Hospital Efficiency
Benzer Tezler
- Hastane verimlilik ve etkinliklerinin çok kriterli karar verme ve veri zarflama analizleriyle karşılaştırması: Doğu Marmara örneği
The comparison of hospital efficiency andefficacy through multi-criteria decision-making anddata envelopment analyses: The Example of Eastern Marmara
AHMET YAŞAR ERPOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HastanelerBolu Abant İzzet Baysal Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULHAMİT EŞ
- Sağlık turizminde hastane akreditasyonunun internet siteleri üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effects of hospital accreditation on websites in health tourism
FATEN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sağlık YönetimiİZMİR BAKIRÇAY ÜNİVERSİTESİSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM HALİL KAYRAL
- İş yükü fazlalığı algısının yaşam kalitesi üzerindeki etkisi: İş- aile çatışmasının aracı rolü
The effect on the life quality of the business exchange range: The role of the work-family conflict
FUAT KORKMAZER
- Kamu hastanelerinde tanı ve tedavi süreçlerinde bekleme sürelerinin analizi
Assessment of waiting times in public hospitals during diagnosis and treatment processes
OLCAY ÖZEN
Doktora
Türkçe
2020
Hastanelerİstanbul Medipol ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SABAHATTİN AYDIN
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKER KÖSE
- Sağlık Bakanlığı hastanelerinde finansal verilerin konsolidasyonu ve uygulama örneği
Ministry of Health hospitals financial data consolidation and an application
SERAP DURUKAN
Doktora
Türkçe
2012
Sağlık Kurumları YönetimiHacettepe ÜniversitesiSağlık Kurumları Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HACER ÖZGEN NARCI