Katılım bankacılığında kâr dağıtım sisteminin analizi ve Türkiye uygulaması için yeni bir öneri
Analysis profit distribution system in participation banking and a new proposal for Turkey application
- Tez No: 698395
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET BULUT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bankacılık, Din, Banking, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Ekonomisi ve Finansı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Ekonomisi ve Uluslararası Finans Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 314
Özet
Katılım Bankaları, kâr zarar ortaklığı ve diğer faizsiz finansal araçlarla topladıkları fonları, üretim, ticaret veya bir yatırımın finanse edilmesi gibi meşru ekonomik faaliyetlerde kullanarak kâr elde ederler. Bu kâr, banka ve taraflar arasında baştan belirlenen oranlarda paylaşılmaktadır. Kâr, faizsiz kazanç olarak değil daha geniş anlamı ile helal kazanç olarak ele alınmaktadır. Fon yatırırken bir getiri taahhüdünün olmaması, kârın para ticareti ile değil ekonomik faaliyetlerden elde edilmiş olması, doğrudan reel ekonominin desteklenmesi, faaliyetlerle ilgili bir dizi dini, ahlaki kural seti ile tarafların hukukunun gözetilmesini esas alan akdî prensiplerin bulunması, katılım bankacılığını bankacılığın diğer türlerinden ayırmaktadır. Katılım bankacılığının bankacılık sektörü aktiflerinden Aralık 2020 itibarı ile aldığı %7,2'lik pazar payının 2025 yılında %15'lere çıkarılması hedeflenmektedir. Potansiyeline göre yüksek bir hedef değilse bile otuz altı yılda sektörden alınan paya göre iddialı olan bu hedef, katılım bankacılığına duyulan ihtiyaç nedeniyle üstesinden gelinmesi gereken bir hedeftir. Net bir getiri taahhüdü olmaksızın tasarruflarını katılma hesabına yatıranlar için en önemli unsur güvendir. Katılım bankacılığına olan güvenin artırılması ve sürdürülebilirliği için İslam iktisadı prensiplerine uygun, küresel faizsiz bankacılık uygulamaları ile benzer, tarafların haklarının gözetildiği, manüel müdahalelerden uzak, şeffaf bir sistemle kâr dağıtımı yapılmasının bir ihtiyaç olduğu düşünülmektedir. Bu tezle öncelikle kâr dağıtım sistemi mevzuatı ve kâr dağıtımı sürecinde aktif görev almış yetkililerle yapılan derinlemesine görüşme ile kâr dağıtımının işleyişi ortaya konulmuştur. Ayrıca katılım bankalarının çalışanı, eski çalışanı ve müşterileri ile yapılan bir anketle de katılımcıların kâr dağıtımına ilişkin tutum ve düşüncelerine yer verilmiştir. Yapılan analizlerde, katılma hesabına dağıtılan kâr paylarının alternatif yatırım araçlarına göre tercih edilebilir bir getirisi olmadığı görülmektedir. İslam iktisadının kâr yaklaşımı, kâr dağıtımına ilişkin literatür, mudârebe kâr dağıtım çerçevesi ve küresel kâr dağıtım uygulamaları baz alınarak katılım bankacılığının kâr dağıtım sisteminin problemli alanları tespit edilmiştir. Problemlerin büyük bir kısmının, banka hissedarlarının fonları ile katılma hesaplarının ayrı havuzlar yerine karıştırılarak tek bir havuz olarak işletilmesi ile çözülebileceği düşünülmüştür. Bu tezle mevcut kâr dağıtım sisteminin nitel ve nicel olarak iyileştirme alanları analiz edilmiş ve katılım bankacılığının sürdürülebilir büyümesi için yeni bir kâr dağıtım önerisi yapılmıştır. Bu tezle ayrıca katılım bankacılığı ve kâr dağıtımına ilişkin üzerinde çalışılmaya değer çok sayıda konunun akademiye kazandırılması hedeflenmiştir.
Özet (Çeviri)
Participation Banks with the funds they collect by means of special methods, participate in economic activities by financing production, trade or an Investment, and share the profit, among the parties at the rates determined from the beginning. The concept of profit is not considered as interest-free earning, but, in its broader sense, as halal earning. It is distinguished from other types of banking by the fact that there is no a fixed profit commitment at the beginning, the profit is obtained from economic activities not from money trade, that it directly supports the real economy, there are some of religious, moral rules and contractual principles based on observance of the parties' law. It is aimed to increase the7,2% market share of participation banking from the banking sector assets as of December 2020 to 15% in 2025. Even if it is not a high target in terms of participation banking potential, it is ambitious target according to the share of the sector in thirty-six year. However, it is also a target that must be overcome, because of the need for interest-free economy. Trust at the bank is the most important elements for participation account holders, who invest their savings in participation banks without a fixed return commitment. In order to increase trust and sustainability in participation banking, it is thought that there is a need to distribute profits through a transparent system, which is compliant with Islamic Economic principles, similar to global interest-free banking practices. In addiation, on the system without manual intervention, the rights of the parties are protected. With this thesis, the operation of the profit distribution system of participation banks is revealed through in-depth interview technique and legislation screening. In addition, a survey was conducted with participants, who's in relations with the banks as an employees and a costumers, in order to reveal their attitudes and thoughts on profit distribution. In the analyzes made, it is seen that the profit shares distributed to the participation account do not have a preferable return compared to alternative Investment instruments. Problem areas of the profit distribution system of participation banking were determined based on the profit approach of Islamic Economics, the literature on profit distribution, the profit distribution framework and the global profit distribution practices. It is believed that a large part of the problems can be solved, by managing with mixing bank shareholders' funds with participation accounts with them as a single pool. With this thesis, qualitative and quantitative improvement areas of the current profit distribution system were analyzed and a new profit distribution proposal was made for the sustainable growth of participation banking. In addition, with this thesis, it is aimed to introduce many subjects worthy of study on participation banking and profit distribution to the academy.
Benzer Tezler
- Katılım bankacılığında risk yönetimi: Batı Akdeniz bölgesinde ampirik bir araştırma
Risk management in participation banking: An empirical research in Eest Mediterranean region
HARUN ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
BankacılıkSüleyman Demirel Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TURAN KOCABIYIK
- Katılım bankalarının kar dağıtım metodları ve bankacılık sektöründeki yapısal analizi
Profit distribution methods applied by the Participation Banks and their structural analysis in banking sector.
MEHMET LEVENT ERDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
BankacılıkSüleyman Demirel Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH EROĞLU
- İslam iktisadı açısından finansal aracılık ve katılma hesaplarında kâr paylaşımı
Financial intermadiation from the perspective of Islamic economics and profit sharing in participation accounts
SEYFULLAH DEMİRLEK
Doktora
Türkçe
2023
Bankacılıkİstanbul Üniversitesiİslam İktisadı ve Finansı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERVET BAYINDIR
- Katılım bankacılığında pazarlama stratejileri ve özellikleri
Başlık çevirisi yok
AHMET CİHAN KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Bankacılıkİstanbul Ticaret ÜniversitesiSermaye Piyasası Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ VAHİT FERHAN BENLİ
- Katılım bankacılığında teori ve uygulama arasında murâbaha işlemleri: Kuveyt Türk örneği
Murabaha transactions between theory and practice in participation banking: Kuveyt Turk case
MUHAMMED RAMİ KATTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Bankacılıkİstanbul Üniversitesiİslam İktisadı ve Finansı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSAMA AL HAMWI