İslam iktisadı açısından finansal aracılık ve katılma hesaplarında kâr paylaşımı
Financial intermadiation from the perspective of Islamic economics and profit sharing in participation accounts
- Tez No: 812184
- Danışmanlar: PROF. DR. SERVET BAYINDIR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bankacılık, Ekonomi, İşletme, Banking, Economics, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam İktisadı ve Finansı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 254
Özet
Bu doktora tezi çalışmasında faizsiz finansal aracılığın faize alternatif olarak kullandığı kâr ve risk paylaşımı (mudarabe) yönteminin uygulamadaki en yaygın örneği olan mudarabe yatırım hesaplarında kâr paylaşımı incelenmiştir. Mudarabe yatırım hesaplarının işletilmesiyle elde edilen kârın paylaşılmasında kâr dağıtımı yönetimine başvurularak düzeltme yapıldığına dair literatürdeki çalışma ve tartışmalar yapılan alan çalışmasında ele alınmıştır. Yapılan alan araştırmasıyla mudarabe yatırım hesaplarında kâr dağıtımı yönetimi olgusunun tespiti ve bunun yanı sıra hangi faktörlerin kâr dağıtımı yönetimini etkilediğinin, dağıtılan kârın düzeltilmesinde kullanılan yöntemlerin keşfedilmesi amaçlanmıştır. Tez çalışması kapsamında gerçekleştirilen alan araştırması, Türkiye'de faaliyet gösteren altı katılım bankasında mudarabeye dayalı katılma hesaplarıyla toplanan fonların işletilmesi için geliştirilen katılma havuzlarının yönetiminde karar verici konumda olan veya bu havuzlara günlük yapılan kâr dağıtımı süreçlerinde görev alan farklı kademelerdeki yöneticilerle yapılan yarı yapılandırılmış mülakatlarla gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucuna göre, katılım bankaları katılma hesaplarına dağıtılan kârı belirlenen mevzuat çerçevesinde yönetmektedir. Alan araştırması bulgularına göre, katılım bankalarının katılma hesaplarına günlük kâr dağıtımı gerçekleştirmek için kullandığı katılma havuzu modelinin ve birim değer hesaplamasının; hesap sahiplerinin beklentileri ve faaliyette bulunulan piyasadaki rekabet koşulları dikkate alınarak geliştirildiği, katılma havuzu modelinin sistemsel yapısı gereği kâr dağıtımı yönetimine ihtiyaç duyulduğu tespit edilmiştir. Bunların yanı sıra katılma hesabı sahiplerinin piyasa koşullarında getiri beklentisi, kâr dağıtımı yönetimini etkileyen diğer önemli bir faktördür. Piyasa koşullarında getiri bekleyen katılma hesabı sahiplerinin, katılım bankacılığının işleyişine dair yeterli bilgiye sahip olmaması ve kâr dağıtımına ilişkin şeffaflığın yetersiz olması da kâr dağıtımı yönetimini etkilemektedir.
Özet (Çeviri)
In this PhD thesis, profit sharing in mudarabah investment accounts, which is the most common example of profit and risk sharing (mudarabah) method used as an alternative to interest by interest-free financial intermediation, was examined. The studies and discussions in the literature regarding the smoothing of profit distribution by applying profit distribution management to mudarabah investment accounts were scrutinized by a field research. With the field research, it was aimed to ascertain the phenomenon of profit distribution management in mudarabah investment accounts, as well as to explore which factors affect the management of profit distribution and the methods used in the smoothing of the distributed profit. The field research within the scope of the thesis study was conducted through semi-structured interviews with managers at different levels who are decision-makers in the management of participation pools or who take part in the daily profit distribution processes to these pools developed for the operation of funds collected through participation accounts based on mudarabah in six participation banks operating in Turkiye. According to the results of the research, participation banks manage the profit distributed to participation accounts within the framework of the regulation in practice. According to the field research findings, the participation pool model and unit value calculation are used by participation banks to distribute daily profits to participation accounts. It was found by the research that participation banks developed the participation pool model by taking into account the expectations of the account holders and the competitive conditions in the market and that profit distribution management is needed due to the systemic structure of the participation pool model. In addition, the profit expectation of participation account holders in market conditions is another important factor affecting the profit distribution method. The fact that participation account investors, who do not have sufficient information about the functioning of participation banking and the lack of transparency regarding profit distribution also affects the profit distribution management.
Benzer Tezler
- Katılım bankalarında gecikmiş alacakların yönetimi ve yeniden yapılandırma
Non performing loans' management and credit rescheduling in participatory banks
MUSTAFA DERECİ
Doktora
Türkçe
2022
Bankacılıkİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİslam Ekonomisi ve Finansı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TABAKOĞLU
- Tasarrufa dayalı faizsiz finansman sistemlerinin risk analizi ve yönetimi
Risk evaluation and management of saving-based interest-free financing systems
ESRA TÜRKÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Ekonomiİstanbul Üniversitesiİslam İktisadı ve Finansı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SARAÇ
- Türk bankacılık sektöründe işlem vergileri
Transactain taxes in the Turkish banking sector
GÖKÇE BAYKARA
- İslâm iktisadı açısından vakıfların sürdürülebilir kalkınmadaki rölü
Awqaf and sustainable development: An Islamic economic perspective
RAGHAD ALHASHLAMOUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Ekonomiİstanbul Üniversitesiİslam İktisadı ve Finansı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERVET BAYINDIR
- İslam iktisadı açışından paranın aklanması Libya örneği
غسيلُ الأموال من منظور الاقتصاد الإسلامي ليبيا إنموذجا
AHMED MOHAMED ESSADQ BOKER
Yüksek Lisans
Arapça
2019
Ekonomiİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİslam İktisadı ve Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAGOMEDBASİR GASANOV