Yetişkinlerin COVID-19 korkusu ile psikolojik durumu arasındaki ilişkide psikolojik dayanıklılığın aracı rolünün incelenmesi
Investigation of the mediating role of psychological resilience in the relationship between the fear of COVID-19 and the psychological status of adults
- Tez No: 699424
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM ŞENER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: COVID-19 Korkusu, Depresyon, Anksiyete, Stres, Psikolojik Dayanıklılık, Fear of COVID-19, Depression, Anxiety, Stress, Psychological Resilience
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Bu araştırmanın temel amacı COVID-19 korkusu ile depresyon, anksiyete ve stres arasındaki ilişkide psikolojik dayanıklılığın aracı rolünü incelemektir. Araştırmanın bir diğer amacı ise COVID-19 korkusu, depresyon, anksiyete, stres ve psikolojik dayanıklılık değişkenlerinin sosyodemografik değişkenler (yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, ekonomik düzey, ilişki durumu, COVID-19 tanısı alıp almama) ile olan ilişkisini incelemektir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma evrenini, Türkiye'nin çeşitli illerinde yaşayan 18-65 yaş aralığındaki yetişkin bireyler oluşturmaktadır. Araştırma örneklemi, ulaşılabilirlik ve elverişlilik ilkesine göre kolay örnekleme ve kartopu yöntemi ile belirlenen 458'i kadın ve 206'sı erkek olmak üzere toplam 664 katılımcıdan oluşmaktadır. Araştırma verileri çevrimiçi anket yöntemi kullanılarak Google Forms aracılığıyla toplanmıştır. Bu araştırmada, demografik bilgilere ilişkin soruların olduğu ve araştırmacı tarafından hazırlanmış Sosyo-Demografik Bilgi Formu, Depresyon-Anksiyete-Stres Ölçeği (DASS-42), Koronavirüs (COVID-19) Korkusu Ölçeği ve Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği kullanılmıştır. Katılımcılardan elde edilen veriler SPSS 25.0 istatistik paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerinin analizinde Bağımsız Örneklem T Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Pearson Korelasyon Analizi ve Regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Ayrıca aracı değişken etkisinin analizini yapmak için SPSS programında Hayes Makrosu (versiyon 3.5.2) kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizi sonucunda COVID-19 korkusu puanları ile depresyon, anksiyete, stres ve psikolojik dayanıklılık puanları arasında düşük ve orta düzeyde pozitif ve negatif yönlü ilişkilerin olduğu bulunmuştur. COVID-19 korkusu puanı arttıkça depresyon, anksiyete ve stres puanının arttığı, psikolojik dayanıklılık puanının ise azaldığı gözlenmiştir. Psikolojik dayanıklılık puanları ile depresyon, anksiyete ve stres puanları arasında düşük ve orta düzeyde ve negatif yönlü ilişkilerin olduğu bulunmuştur. Psikolojik dayanıklılık puanı arttıkça depresyon, anksiyete ve stres puanlarının azaldığı gözlenmiştir. COVID-19 korkusu ile depresyon, anksiyete ve stres arasındaki ilişkide psikolojik dayanıklılığın kısmi aracı rolünün olduğu tespit edilmiştir. COVID-19 korkusu, depresyon, anksiyete, stres ve psikolojik dayanıklılık puanlarının çalışmada ele alınan sosyodemografik değişkenlere göre farklılık gösterdiği bulunmuştur. Araştırma bulgularının, literatüre ve yakın gelecekte COVID-19 pandemisinin insanlar üzerindeki psikolojik etkilerini belirlemeye ve önlemeye yönelik yapılacak çalışmalara önemli bir kaynak oluşturacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The main aim of this research is to examine the mediating role of resilience in the relationship between fear of COVID-19 and depression, anxiety and stress. Another aim of the study is to examine whether fear of COVID-19, depression, anxiety, stress and psychological resilience differ according to sociodemographic variables (age, gender, education level, economic level, relationship status, whether or not to be diagnosed with COVID-19). Relational screening model was used in the research. The population of the research consists of adult individuals between the ages of 18-65 living in various provinces of Turkey. The research sample consists of a total of 664 participants, 458 women and 206 men, determined by convenience sampling and snowball method according to the principle of accessibility and convenience. Research data were collected via Google Forms using online survey method. In this study, Socio-Demographic Information Form, Depression-Anxiety-Stress Scale (DASS-42), Fear of Coronavirus (COVID-19) Scale and Psychological Resilience Scale for Adults were used. The data obtained from the participants were analyzed using the SPSS 25.0 statistical package program. In the analysis of the data, Independent Sample T Test, One Way Analysis of Variance (ANOVA), Pearson Correlation Analysis and Regression analysis were performed. In addition, Hayes Macro (version 3.5.2) was used in SPSS program to analyze the mediator variable effect. As a result of the analysis of the research data, it was found that there were low and moderate positive and negative correlations between the COVID-19 fear scores and depression, anxiety, stress and psychological resilience scores. It was observed that as the COVID-19 fear score increased, the depression, anxiety and stress scores increased, while the psychological resilience score decreased. It was found that there were low to moderate and negative correlations between psychological resilience scores and depression, anxiety and stress scores. It was observed that as the psychological resilience score increased, the depression, anxiety and stress scores decreased. It has been determined that psychological resilience has a partial mediator role in the relationship between fear of COVID-19 and depression, anxiety and stress. It was found that the fear of COVID-19, depression, anxiety, stress and psychological resilience scores differ according to the sociodemographic variables discussed in the study. It is thought that the research findings will constitute an important resource for the literature and the studies to be conducted to determine and prevent the psychological effects of the COVID-19 pandemic on humans in the future.
Benzer Tezler
- Investigating of the relationship between fear of covid 19, coronavirus anxiety and coping ways with stress and ruminative thinking style
Koronavirüs korkusu ve anksiyetesi ile stresle başa çıkma mekanizmaları ve ruminatif düşünme biçimi arasındaki ilişkinin incelenmesi
AYŞE TUĞÇE AYVA
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ITIR TARI CÖMERT
- Yetişkin bireylerde COVID-19 korkusu ve sağlık anksiyetesinin duygusal yeme davranışı üzerine etkisi
The effect of COVID-19 fear and health anxiety on emotional eating behavior in adult individuals
YASEMİN ASLANTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiHaliç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DENİZ ŞARLAK
- COVID 19 pandemisi döneminde üniversite öğrencilerinde salgın kaygısı ile yeme tutumu ve psikolojik dayanıklılık ilişkisi
The relationship between university students' pandemic anxiety nnd eating attitudes and psychological resilience during the COVID 19 outbreak
AYŞENUR GÜMÜŞ
- COVID-19 pandemi sürecinde sosyal hizmet perspektifinden beliren yetişkinler; 'çevrimiçi grup çalışması örneği'
Emerging adulthood from the social service perspective during the COVID-19 pandemic: 'example of online group work'
BELİZ ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sosyal HizmetBaşkent ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEDA ATTAPE ÖZDEN
- Yetişkinlerde COVID-19 korkusu ile anksiyete ve psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkinin incelenmesi
Analysis of the relationship between fear of COVID-19, anxiety and psychological resilience in adults
FİDAN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiBeykent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PERVİN NEDİM BAL