Matematik öğretmenlerinde uyarlayıcı uzmanlığın gelişimini etkileyen yaşantılar ve öğretim süreçlerine yansımaları
Experiences affecting the development of adaptive expertise in mathematics teachers and its reflections on their teaching processes
- Tez No: 699972
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA BIKMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Programları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitimde Program Geliştirme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 541
Özet
Bu araştırmanın amacı, uyarlayıcı uzmanlığın matematik öğretimine yansımalarını ve öğretmenlerde uyarlayıcı uzmanlığın gelişimini sağlayan yaşantıları belirlemektir. Durum çalışması şeklinde yürütülen araştırma, uyarlayıcı uzman özellikleri ölçüt alınarak yapılan öz değerlendirme, görüşme ve gözlemlerle seçilmiş ortaokul ve lise düzeyinde çalışan 18 matematik öğretmeniyle gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubundaki öğretmenler arasından seçilen yedi öğretmenin dersleri gözlemlenerek uyarlayıcı öğretim uygulamaları incelenmiş, gözlem sonrası görüşmelerle uygulamalarını nasıl temellendirdikleri belirlenmiştir. Ayrıca üç oturumda gerçekleştirilen görüşmelerle öğretmenlerde uyarlayıcı uzmanlığın gelişimini etkileyen yaşantılar ve öğretmenlerin öğretme-öğrenme sürecine yaklaşımları ortaya çıkarılmıştır. Araştırma sonucunda uyarlayıcı öğretmenlerin sınıf dinamiklerini, öğrenci özelliklerini ve koşulları gözeterek sürece katılımı sağlamaya, matematiksel becerileri geliştirmeye ve öğretim uygulamalarını zenginleştirmeye dönük bireysel stratejiler geliştirme potansiyeli yüksek öğretmenler oldukları belirlenmiştir. Öğretmenler uyarlayıcı uygulamalarını bağlam, kişisel özellikleri ve matematik öğretiminin rutinleri temelinde şekillendirmektedirler. Ancak görev yapılan kademe, öğrencilerin akademik başarı düzeyleri ve beklentileri, çalışılan kurumun merkezi sınavlar doğrultusunda yüklediği sorumluluklar arttıkça uyarlayıcı uygulamaların sınırlandığı belirlenmiştir. Uyarlayıcı öğretmenlerin hizmet öncesi eğitimleri sırasında teorik bilgi açısından desteklendikleri; uyarlayıcı uygulamalarını ise işbaşında, yansıtıcı düşünme ve öz değerlendirmeyle geliştirdikleri belirlenmiştir. Hizmetiçi eğitimlerden yeterince yararlanamayan öğretmenlerin gelişimlerini, mesleki doyumlarını sağlayacak durumlara odaklanarak, inisiyatifleri ve gereksinimleri ölçüsünde sürdükleri görülmüştür. Mesleki doyumlarını sağlayan temel unsursa matematik öğretmeni olmalarıdır. Uyarlayıcı öğretmenlerin öğretim programına ve ders kitabına öğretim sürecindeki uygulamaların çıkış noktasını belirlemede ve uyarlamalarının çerçevesini çizmede başvurdukları; derslerinde çeşitli kaynaklar üzerinden oluşturdukları içerikleri kullandıkları belirlenmiştir. Öğretime, merkezi sınavların ve öğretim programının gerekliliklerini yerine getirirken süreçte karşılaştıkları beklenmedik durumları öğretimin odağındaki kavramlarla ilişkilendirme ve öğrenmenin parçası haline getirme odağında yaklaşmaktadırlar. Öğrenmeyi ise mesleki gelişim odağında ele aldıkları ve uygulamalarına dahil edebilecekleri öğrenmelere öncelik verdikleri saptanmıştır. Bu doğrultuda matematik öğretmenlerinde uyarlayıcı uzmanlığın gelişimini desteklemek üzere öğretmen eğitimi programlarında alan eğitiminin güçlendirilmesi, yansıtıcı uygulamalara olanak tanıyacak düzenlemeler yapılması; hizmet içi eğitimlerin ise öğretim sürecindeki gereksinimlere göre yürütülmesi önerilmiştir. Ayrıca okullarda öğretmenler arası etkileşim ve işbirliği, yenilikçi yaklaşımlar, projeler ve başarılar teşvik edilerek uyarlayıcı uygulamaların ortaya çıkmasına uygun bir iklim oluşturulması tavsiye edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to determine the reflections of adaptive expertise on mathematics teaching and the experiences affecting the development of adaptive expertise in mathematics teachers. Designed as a case study, this research was conducted with 18 mathematics teachers working at middle and high schools and selected based on adaptive expert characteristics through self-assessment, interview and observation methods. Adaptive teaching practices were examined by the observation of the lessons of seven teachers selected from the study group, and how they grounded their practices was determined through post-observation interviews. In addition, the experiences that affect the development of adaptive expertise in teachers and teachers' approaches to the teaching-learning process were revealed through the interviews held in three sessions. As a result of the research, it was determined that adaptive teachers are the ones who has high potential to develop individual strategies for ensuring participation in the process, improving mathematical skills and enriching teaching practices by considering classroom dynamics, student characteristics and conditions. Teachers shape their adaptive practices based on the context, personal characteristics, and routines of mathematics teaching. However, it was determined that adaptive practices are restricted as the stage of education at which they work, the academic achievement levels and expectations of the students, and the responsibilities imposed by the institution in line with the central examinations increase. It was also determined that adaptive teachers were supported in terms of theoretical knowledge during their pre-service education but they developed their adaptive practices on-the-job, through reflective thinking and self-evaluation. It was observed that teachers, who cannot benefit from in-service trainings sufficiently, continue their professional development to the extent of their initiatives and needs, focusing on situations that will provide professional satisfaction. The main element that provides professional satisfaction is that they are mathematicians. It was determined that adaptive teachers refered to the curriculum and textbook to determine the starting point of the practices in the teaching process and to set the framework of their adaptations; and used the contents they created from various sources in their lessons. While fulfilling the requirements of the central examinations and the curriculum, they approach teaching focusing on associating the unexpected situations they encounter in the process with the concepts at the center of teaching and making them part of the learning. It was also determined that they considered learning in the focus of professional development and gave priority to learning that they can include in their teaching practices. Accordingly, in order to support the development of adaptive expertise in mathematics teachers, it is suggested that in teacher education programs, pedagogical content knowledge should be strengthened and arrangements allowing reflective practices should be made; and in-service teacher education should be carried out according to the needs of the teaching process. In addition, it is recommended to create a climate appropriate for uncovering adaptive practices by encouraging interaction and cooperation between teachers, innovative approaches, projects and achievements in schools.
Benzer Tezler
- Öğretmenlerin ortaokul matematik öğretiminde karşılaştıkları sorunlar
The problems faced by teachers in secondary school mathematics teaching
ELİFHAN TÜFEKCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAdıyaman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ ÜNİŞEN
- Sınıf öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ile teknolojik pedagojik alan bilgileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between the epistemological beliefs of primary education teachers and teacher candidates and technological pedagogical field knowledge
AHMET SEYDİ AÇIKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAlanya Alaaddin Keykubat ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜCAHİT KÖSE
- Matematik öğretmenlerinin matematik ve matematik öğretimine yönelik öz-yeterliklerinin incelenmesi
Investigation of mathematics teachers' 'efficacy on mathematics and self-efficacy in mathematics teaching
GÜLAY YERLİKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MİTHAT TAKUNYACI
- Matematik öğretmenlerinin mesleki yeterlikleri ile ilgili lisansüstü tezlerin incelenmesi
Examination of postgraduate theses concerning the professional competences of mathematics teachers
NAGEHAN CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MESUT BÜTÜN
- Matematik öğretmenlerinin üst düzey düşünmeyi tetikleyici öğretim uygulamalarının ders imecesi modeli ile geliştirilmesi
Improving mathematics teachers' instructional practices triggering higher order thinking skills through lesson study
FATMA CEMRE PEHLİVAN
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiFen ve Matematik Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA BUKOVA GÜZEL