Silifke Yörüklerinde keklik imgesi ve Türk sanatındaki yeri
Partridge image in Silifke Yoruks and its place in Turkish art
- Tez No: 700300
- Danışmanlar: PROF. NURSEREN TOR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Güzel Sanatlar, Crafts, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Yoruk, Partridge, Silifke, Bird Image, Turkish Art
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Resim Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
21. yy küresel dünyasında teknolojinin baş döndüren gelişimiyle, adeta kaybolmaya yüz tutan kültürel miraslar, milletlerin ve toplumların kendilerine has değerlerini koruyamama tehlikesiyle karşı karşıya kalmaktadır. Gelecek nesillere aktarılacak olan kültürel mirasla birlikte toplumların kendi milletine ve kültürüne aidiyet duygusunu güçlendirmek ve inançlarını pekiştirmek noktasında, unutulup giden somut ve soyut kültürel değerlerin araştırılması ve kayıt altına alınarak sonraki kuşaklara aktarılması zaruri bir ihtiyaç olarak karşımıza çıkmaktadır. İnsanoğlunun inançlarını ve duygularını ifade edebilmek için imgelere, sembollere ve biçimlere başvurma arzusu ilk çağlara kadar uzanmaktadır. Canlı ve cansız güzel varlıklar olarak yer alan bu imgelerin kökeni evrenin yaratılış mitlerine kadar dayanmaktadır. Bugün halk kültürlerinin oluşmasında önemli rol oynayan bu imge ve semboller, çağlar boyu yaşatılmış ve gerek sözlü gerekse yazılı kültürle günümüze kadar gelmiştir. Türkler, İslamiyet öncesi Türk sanatlarında ve Türk kozmolojisinde kutsal sayılan hayvanların renginden, sesinden, çığlığından, gücünden, kudretinden vb. anlamlar çıkartmış; bunun sonucunda, tabiatın canlı cansız güzel varlıkları halk kültürünün çeşitli ürünlerine motif olarak yansımıştır. Türk mitolojisinde önemli bir yere sahip olan kuş sembolleri, İslamiyet öncesi devirlerden günümüze kadar Türk toplumlarında önemli bir yer tutmuş; Türk kültürü, sanatı ve folklorunda her zaman yer bulmuştur.“Keklik”bu kuşlar içerisinde yer alan en önemli kanatlılardan birisidir. Anadolu halkı tarafından çok iyi bilinen ve sevilen keklik; sesi, görünüşü ve karakteriyle, halkın inançlarından folklorik ürünlerine, el sanatlarından müziğine kadar farklı işlevlerde yer almış, çalışmalara konu olmuştur. Bu noktada Anadolu Coğrafyasının çeşitli yerlerinde olduğu gibi, Mersin Silifke yöresi Yörüklerinin dimağlarında, gönüllerinde ve etnografik eserlerinde de yer alan“keklik”imgesinin, sosyolojik ve kültürel varlığının güzel sanatlara, özellikle de plastik sanatlara etkilerinin bu güne kadar yeterince araştırılmamış olması büyük bir eksikliktir. Bu konunun araştırılmasıyla elde edilen bilgiler ışığında, insanların keklik kavramına olan hassasiyetlerini ve farkındalıklarını ortaya çıkaracak veriler ışığında, Türk sanatında keklik imgesinin bolca kullanılacağı düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı, kültür varlığımızın önemli bir unsuru olan“Keklik”imgesinin yaşatılarak gelecek nesillere aktarılmasıdır. Bu tez çalışmasının uygulama aşamasında konuyla bağlantılı olarak kişisel sanat çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Anahtar Kelimeler : Yörük, Keklik, Silifke, Kuş İmgesi, Türk Sanatı.
Özet (Çeviri)
The cultural heritages about to be forgotten face danger of not being able to save peoples' own values because of dizzying development of technology of 21st century. The forgotten abstract-concrete cultural heritages which was used to transpozed to next generations, to strengthen the sense of belonging their own cultures, to reinforce their own beliefs is seen as an indispensible need which must be searched and transformed to the next generations with recordings. Since firs ages, people have wanted to use images, shapes and symbols in order to express their feelings and beliefs. The roots of those lively and inanimate beautiful images date until the myths of universe creation. All those images and symbols which have an important role in consisting of todays folk cultures have been sustained for ages and they have reached either orally or written until today. Turks make some sense out of the colour,voice,scream and power etc. of the animals which were holly in Turkish arts and cosmology before İslam so the beautiful lively and inanimate creatures of the nature have been used as a pattern in cultural products. Bird symbols which are very important in Turkish mythology take an important place in Turkish society since ages before Islamic terms so far. Partridge is one of the most important winged among all the birds. The partrigde which is wellknown and loved by Anatolian people has been subjected to beliefs folkloric products,handicrafts, music with its voice, appearance and character. It has taken place in different places of Anatolia such as in the region of Mersin-Silifke, what 's more it has taken place in the hearts,memories and etnographic works of Nomads who have lived in Silifke. The impact of partridge image to fine arts and especially plastic art have not been searched enough and this seems as a big deficiency. With the help of this study, it is thought that the image of partridge will be used in many fields in Turkish arts. The purpose of this study is to transpose the image of the partridge which is an important factor for our cultural heritage to the next generations and make this image live. In the thesis writing process, personal art works related to the topic are actualized.
Benzer Tezler
- Yeşilovacık ve Büyükeceli (Mersin Silifke Gülnar) Sarıkeçili Yörüklerinde çuvallar
Sacks of Yeşilovacık and Büyükeceli nomads (Mersin, Silifke, Gülnar)
SONGÜL KARAGÖL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıAkdeniz ÜniversitesiHalı, Kilim ve Eski Kumaş Desenleri Ana Sanat Dalı
DOÇ. MEHMET ALİ EROĞLU
- 20. yüzyıldan günümüze kadar orta Toroslarda yaşayan Yörüklerin yemek kültürü ve mutfak yapısı
Food culture and culinary structure of the Yoruks which is living in the middle Taurus from the 20th century to the presedent day
HASAN ERSAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
SosyolojiGaziantep ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OYA ÖZKANLI
- Silifke ve Mut'taki Sarıkeçili ve Bahşiş yörükleri ağzı
The Dialect of Sarıkeçili and Bahşiş yuruks in Silifke and Mut
EROL ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2001
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEYLA KARAHAN
- Sarıkeçili yörüklerinin kış yaşamı özelliklerinin incelenmesi
Investigation of the winter life characteristics of Sarikeçili yoruks
MERYEM YÖRÜSÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
CoğrafyaNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ MEYDAN
- Silifke eski yerleşmeleri ve çevre sorunları
Silifke old settlements and environment problems
YAŞAR CANSEVER
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiSosyal Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. COŞKUN ÖZGÜNEL