Madde kullanım bozukluğu olanlarda yaşam kalitesi terapisi: Nüks ve duygu düzenleme becerileri üzerinde etkinliğinin araştırılması
The effect of quality of life therapy on emotion regulation and prevention of relapse in patients with substance use disorder
- Tez No: 701160
- Danışmanlar: PROF. DR. HİLMİYE NESRİN DİLBAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Madde Kullanım Bozukluğu, Yaşam Kalitesi Terapisi, Yaşam Kalitesi, Tedavi Motivasyonu, Duygu Düzenleme, Nüks, Substance Use Disorder, Quality of Life Therapy, Treatment Motivation, Emotion Regulation, Relaps
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Araştırmanın amacı; madde kullanım bozukluğu olan hastalara uygulanan bireysel Yaşam Kalitesi Terapisi'nin nüks oranları ve duygu düzenleme becerileri üzerinde etkisini incelemektir. Tez bu konu hakkında literatüre katkı sağlamayı hedeflemektedir. Araştırmanın örneklemini madde kullanım bozukluğu tanısı alan ve maddeyi bırakmak üzere NP İstanbul Hastanesi AMATEM Polikliniği'ne başvuran 18-55 yaş arası 42 hasta oluşturmaktadır. Opioid kullanımı olan, Depresyon, Bipolar Duygudurum Bozukluğu ve Psikotik Bozukluğu tanıları olanlar ya da bu tanıları varsa 3 aydan daha az bir süre remisyonda olanlar çalışma dışında bırakılmıştır. Araştırmaya katılmayı kabul eden katılımcılar öntest ölçek uygulamaları sonrası başvuru sırasına göre deney ve kontrol gruplarına ayrılmışlardır. Deney grubu 10 seans Yaşam Kalitesi Terapisi, kontrol grubu 10 seans nüks önlemeye dair terapi almıştır. Deney grubunda 19, kontrol grubunda 16 katılımcı olmak üzere toplam 35 katılımcının verileri 10 oturum tamamlandıktan sonra son test ölçek uygulamalarının ardından analiz edilmiştir. Araştırmanın katılımcılarına“Sosyodemografik Veri Formu”,“Yaşam Kalitesi Ölçeği”,“Yetişkin Yaşam Doyum Ölçeği”,“Tedavi Motivasyon Anketi”,“Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği”ve“ Mutluluk Alanları Formu”uygulanmıştır. Verilerin analizi için SPSS 21.0 paket programı kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, Kolmogrov-Smirnov normallik testi, ki-kare, bağımsız örneklem Mann Whitney U, eşleştirilmiş örneklem Wilcoxon testi ve Kaplan Meier testinden yararlanılarak değerlendirilmiştir. Araştırma bulgularında Yaşam Kalitesi Terapisi alan ve sadece nüks önlemeye dair terapi alan gruplar karşılaştırıldığında deney grubunda tedaviye güven (p=.028) ve sorun çözme ve bilişsel esnekliği gösteren“Yaratıcılık”(p=.012). Bunun yanında katılımcıların tedavide kaldıkları gün sayısı (p=.049), aldıkları terapi sayısı (p=.010) ve ayıklık süreleri (p=.014) de kontrol grubundan yüksek bulunmuştur. Gruplar arasında aşerme düzeyleri arasında anlamlı bir fark saptanmamış olmasına rağmen her iki grubun kendi içinde terapi sürecinde aşerme ortalamalarında anlamlı düzeyde düşme bulunmuştur. Yaşam Kalitesi Terapisi alan katılımcıların yaşam kalitesi, yaşam doyumu, duygu düzenleme becerileri ve tedavi motivasyonlarında anlamlı gelişmeler görülmüştür. Mutluluk alanları açısından da kontrol grubunda sadece para/yaşam standartları alanında anlamlı bir iyileşme saptanırken Yaşam Kalitesi Terapisi alan grupta iş, para, hobiler, sağlık, öğrenme, benlik saygısı, hedefler/değerler alanlarında anlamlı gelişmeler görülmüştür. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre YKT, MKB olanlarda tedavi uyumunun göstergeleri olan alınan terapi sayısını arttırmakta, tedavide kalma ve ayıklık süresini uzatmaktadır. Ayrıca kişinin yaşam kalitesi, yaşam doyumu, duygu düzenleme becerisi, tedavi motivasyonu ve değerli yaşam alanları üzerinde etkilidir. Bu sonuçlara göre YKT'nin madde kullanım bozukluklarının tedavisinde kullanılabilecek bir yaklaşım olabileceği söylenebilir.
Özet (Çeviri)
Purpose of the research; The aim of this study is to examine the effect of individual Quality of Life Therapy applied to patients with substance use disorder on relapse rates and emotion regulation skills. The thesis aims to contribute to the literature on this subject. The sample of the study consists of 42 patients between the ages of 18-55 who were diagnosed with substance use disorder and applied to NP Istanbul Hospital AMATEM Polyclinic to quit substance use. Those with opioid use, diagnosis of Depression, Bipolar Mood Disorder and Psychotic Disorder, or those who were in remission for less than 3 months if they had these diagnoses were excluded from the study. Participants who accepted to participate in the study were divided into experimental and control groups according to the order of application after the pretest scale applications. The experimental group received 10 sessions of Quality of Life Therapy, and the control group received 10 sessions of relapse prevention therapy. The data of a total of 35 participants, 19 in the experimental group and 16 in the control group, were analyzed after 10 sessions were completed, after the post-test scale applications.“Sociodemographic Data Form”,“Quality of Life Scale”,“Adult Life Satisfaction Scale”,“Treatment Motivation Questionnaire”and“Emotion Regulation Difficulty Scale”were administered to the participants of the study. SPSS 21.0 package program was used for data analysis. The results obtained in the study were evaluated using Kolmogrov-Smirnov test of normality, chi-square, independent sample Mann Whitney U, paired sample Wilcoxon test and Kaplan Meier test. In the research findings, when the groups receiving Quality of Life Therapy and only relapse prevention therapy were compared, the experimental group showed confidence in treatment (p=.028) and“Creativity”(p=.012), which showed problem solving and cognitive flexibility. In addition, the number of days the participants stayed in treatment (p=.049), the number of therapy they received (p=.010) and the duration of abstinence (p=.014) were also higher than the control group. Although there was no significant difference in craving levels between the groups, a significant decrease was found in the craving averages of both groups during the therapy process. Significant improvements were observed in the quality of life, life satisfaction, emotion regulation skills and treatment motivations of the participants who received Quality of Life Therapy. In terms of happiness areas, a significant improvement was found only in money/life standards in the control group, while significant improvements were observed in the areas of work, hobbies, money/life standards ,health, learning, self-esteem, and goals/values in the group receiving quality of life therapy. According to the results obtained from the study, YKT increases the duration of stay in treatment and abstinence, which are indicators of adherence to treatment. In addition, it is effective on the person's quality of life, life satisfaction, emotion regulation skills, treatment motivation and valuable living spaces. According to these results, it can be said that YKT may be an approach that can be used in the treatment of substance use disorders.
Benzer Tezler
- Opioid kullanım bozukluğu olanlarda relapsın; sosyodemografik bilgiler, sosyal ve klinik özellikler ile ilişkisi ve öngörücüleri
Correlation and predictors of relapse with sociodemographic information, social and clinical features in opioid use disorder
EMİNE CENGİZ ÇAVUŞOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RABİA BİLİCİ
DOÇ. DR. MERİH ALTINTAŞ
- Yaşlı bireylerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu prevelansı, klinik özellikler ve yaşam kalitesi ile ılişkisi
Prevalence of attention deficit hyperactivity disorder in elderly individuals, clinical characteristics, and the relationship with quality of life
ŞİLAN ŞENBAYRAM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriÇukurova ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LUT TAMAM
- Tedaviye yanıt veren iki uçlu bozukluk ile tedaviye yetersiz yanıt veren iki uçlu bozukluğu olan hastaların sosyodemografik özelliklerinin ve yaşam kalitesinin karşılaştırılması
The comparison of sociodemografic features and life quality of patients with bipolar disorder who respond to treatment and who give i̇nadequate response to treatment
PELİN AVCU ÇELİK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
PsikiyatriDicle ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH ATLİ
- Atopik dermatitli çocukların annelerinde uyku kalitesi ve kardeşlerinde yaşam kalitesinin değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
SAVAŞ SARİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıKütahya Sağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET TÜRKELİ
- Üniversite öğrencilerinde uyku sorunları ve ilişkili etkenler
Sleep problems in university students and associated factors
YAVUZ YILMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriCumhuriyet ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESİM KUĞU