Understanding individual factors associated with willingness and unwillingness to get vaccinated for COVID-19 in Turkey
Türkiye'de COVID-19 aşı olma isteği ve isteksizliği ile ilişkili bireysel faktörleri anlamak
- Tez No: 701775
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHAR TANYAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Aşılama, bilime inanç, komplo zihniyeti, paranoya eğilimli düşünce, sağlık kontrol odağı, eleştirel düşünme, dindarlık, Vaccination, belief in science, conspiracy mentality, paranoid ideation, health locus of control, critical thinking, religiosity
- Yıl: 2021
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Bu çalışmanın amacı, aşı olma isteği ve isteksizliği ile ilişkilendirilebilecek bireysel özellikleri incelemektir. Spesifik olarak dindarlık, sağlık kontrol odağı, komplo zihniyeti, paranoya eğilimli düşünce, bilime inanç ve eleştirel düşünme yeteneği, aşı olma istekliliği ve isteksizliği ile bağlantılı olarak incelenmiştir. Çalışma yaşları 18 ile 75 arasında değişen (Ort= 38, SD=12.89) 523 katılımcı (370 kadın, 153 erkek) ile yürütülmüştür. Veri toplama araçları olarak Sosyodemografik Bilgi Formu, Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği, Sağlık Algısı Ölçeği, Komplo Zihniyeti Ölçeği, Bilim İnancı Ölçeği ve Semptom Değerlendirme Ölçeği-45 Anketi (Ö-45) kullanılmıştır. COVID-19 aşısı olmak isteyen bireylerle aşı olmak istemeyen bireyleri karşılaştırmak için tüm değişkenlerde Mann-Whitney analizleri yapılmıştır. Bilime olan inancın aşı olma isteği ile anlamlı bir ilişkisi olduğu bulunmuştur. Diğer değişkenler ile aşı tercihleri arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Yüksek derecede aşı isteksizliği, yüksek derecede dindarlık, düşük eğitim durumu ve düşük gelir düzeyi ile anlamlı şekilde ilişkili bulunmuştur. Bu bulgular, bilime olan inancın aşılanma tercihi ile anlamlı bir ilişkisi olabileceğini ve sosyodemografik özelliklerin Türkiye'de COVID-19 aşısı olma isteği ve isteksizliği ile ilişkili önemli bireysel faktörler olduğunu göstermektedir. Mevcut çalışmanın sonuçları literatür ışığında tartışılmıştır. Çalışmanın bulguları psikoloji alanına ve aşılama programlarının geliştirilmesine katkıda bulunabilir. Özellikle COVID-19 riskleri yüksek olan belirli gruplar için aşılanmasının yaygınlaştırılması konusunda çeşitli içgörüler sunabilir. Metnin sonunda, bu çalışmanın sınırlılıkları ve gelecek çalışmalar için bazı öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to explore individual characteristics that could be associated with one's willingness and unwillingness to get vaccinated. Specifically, religiosity, health locus of control, conspiracy mentality and paranoid ideation, belief in science and critical thinking ability were explored in association with vaccination willingness and unwillingness. The study consisted of 523 participants (370 females, 153 males) aged between 18 and 75 (M= 38, SD=12.89). Sociodemographic Information Form, Critical Thinking Disposition Scale, Perception of Health Scale, Conspiracy Mentality Questionnaire, Belief in Science and the Symptom Assessment-45 Questionnaire (SA-45) were employed to collect data. Mann-Whithey analyses were conducted to compare individuals who are willing to get vaccinated for COVID-19 and individuals unwilling to get vaccinated in terms of individual variables mentioned above. Belief in science was found to have a significant association with vaccination willingness. Other variables were not significantly associated with vaccine preferences. Higher degrees of vaccination unwillingness was also found to be significantly associated with high degrees of religiosity, lower educational status and low income level. Thus, it can be suggested that belief in science may have a significant association with vaccination preference and socio-demographics may also be considered significant individual factors associated with willingness and unwillingness to get vaccinated for COVID-19 in Turkey. Results were discussed with specific attention to the ways in which these findings may contribute to psychology literature and vaccination programs especially for the specific groups who have high COVID-19 risks. Some suggestions for future studies were presented.
Benzer Tezler
- COVİD-19 tanısı ile Hacettepe Üniversitesi erişkin hastanesinde izlenen hastaların hastalık ile ilgili risk algıları ve yaşam tarzı değişikliği planlarının değerlendirilmesi
Evaluation of disease-related risk perceptions and lifestyle change plans of patients followed up at Hacettepe University adult hospital with the diagnosis of COVİD-19
KAMIL ZARNISHANOV
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
İç HastalıklarıHacettepe Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLAY SAİN GÜVEN
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURSEL ÇALIK BAŞARAN
- Organ bağışına onay veren ve vermeyen ailelerin bazı sosyal psikolojik değişkenler yönünden karşılaştırılması
Some social psychological variables that is related to the consent regarding organ donation among the families
FATMA CAN
Doktora
Türkçe
2016
PsikolojiAnkara ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL SELİM HOVARDAOĞLU
- Döviz kurunu belirleyen faktörler ve kur riski
Determination of foreign exchange rates and foreign exchange risk
MEHMET COŞKUN ÖZAVNİK
- Örgütsel sosyal sermaye yatırımlarının önbüro çalışanları üzerine etkisi
Effects of organizational investments in social capital on frontline employees
ESRA ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE BANU ELMADAĞ BAŞ