Geri Dön

Ebeveynlerin çocuklara yönelik grip ve COVİD aşısı uygulamaları hakkında bilgi düzeyleri, tutum ve davranışları

Parents' knowledge levels, attitudes, and behaviors regarding influenza and COVİD vaccines for children

  1. Tez No: 917462
  2. Yazar: BAKİ BERKAY ÜNER
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ÇAĞATAY NUHOĞLU
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
  6. Anahtar Kelimeler: aşı tereddütü, aşı tutum ölçeği, ebeveyn, grip aşısı, covid aşısı, vaccine hesitancy, vaccine attitude scale, parent, influenza vaccine, COVID vaccine
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
  10. Enstitü: Hamidiye Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 88

Özet

Giriş-Amaç: Solunum yolu enfeksiyonları, çocuklarda görülen en sık sağlık problemi olup yıl boyu acil servislere olan en sık başvuru sebebidir. Geliştirilen aşılar, çocukları ciddi komplikasyonlardan ve hastaneye yatış riskinden korumaktadır. Grip ve COVID aşıları, hem bireysel sağlığı hem de toplum genelinde bulaşıcı hastalıkların yayılmasını önlemek açısından büyük önem taşır. Ancak, toplumlarda yaygın olarak görülen aşı tereddüdü, çocuklar için tanımlanmış bu aşıların kabul oranlarını olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Ebeveynlerin bilgi düzeyleri, tutum ve davranışları, bu alandaki sorunların çözülmesine yönelik etkili stratejilerin geliştirilmesi açısından büyük önem taşır. Ebeveynlerin grip ve COVID-19 aşısına karşı tutumlarını anlamak, yanlış bilgi ve dezenformasyonla mücadele ederek toplumda bilimsel temelli sağlık kararlarının yaygınlaşmasına ve olası salgın hastalıkların eradikasyonuna katkıda bulunacaktır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırmamızın evrenini Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi çocuk polikliniğine başvuran ebeveynler oluşturmaktadır. Çalışmaya 317 veli katılmak için gönüllü olup, sosyo-demografik sorularla beraber aşıya ilişkin tutumlar ölçeği ile değerlendirilmiştir. Anket usulü yapılan bu çalışma, ebeveynlere bizzat araştırmacı tarafından yüz yüze uygulanmıştır. Bulgular: Aşıya ilişkin tutumlar ölçeğinden aldıkları puanlara göre gruplara ayrılan ebeveynlerin %10'unun olumsuz (n=33), %57'sinin orta (n=180), %33'ünün ise olumlu (n=104) tutuma sahip olduğu görüldü. Ebeveynlerin cinsiyeti, aile yapıları, çocuk sayıları, yaşları ve kronik hastalıkları ile yapılan karşılaştırmalarda anlamlı bir fark saptanmadı. Öte yandan devlet memuru ve serbest çalışan ebeveynlerin aşıya ilişkin tutumları çalışmayan ebeveynlere göre, doktora veya yüksek lisans yapmış olan ebeveynlerin diğer eğitim seviyelerine göre, geliri giderden fazla olan ebeveynlerin geliri giderden az ve gidere eşit olanlara göre, aşılar hakkındaki bilgilerini yeterli bulan ebeveynlerin yetersiz bulanlara göre, çocuklarına çocukluk çağı aşılarını tam yaptıran ebeveynlerin tam yaptırmayanlara göre göre daha olumlu bir tutumda olduğu görüldü. Diğer maddelerde ise, aşı ile verilen mikroba bağlı hastalanma konusunda tedirgin olan ebeveynlerin aşıdan sonraki ateşten tedirgin olanlara göre, yeni bir pandemiden endişe olan ebeveynlerin endişeli olmayan ebeveynlere göre, Covid-19 pandemisinden sonra aşılara yönelik düşünceleri olumsuz etkilenmiş olan ebeveynlerin olumsuz etkilenmemiş olanlara göre, Covid veya Grip aşısı yaptırmamış ebeveynlerin yaptıranlara göre, Covid ve grip aşısının yararı zararından az diyen ve sosyal medyada olumsuz aşı haberlerini destekleyen ebeveynlerin diğerlerine göre tutumları daha olumsuzdur. Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığı önerirse grip aşısını yaptırırım diyen ebeveynlerin aşıya ilişkin tutumları diğer gruplara göre anlamlı şekilde daha olumludur, fakat grip aşısını yaptırırım diyen ebeveynlerin oranı %30 dur (n:96). Bu da gösteriyor ki ebeveynler, sağlık otoriteleri söylese bile kendilerine ve çocuklarına grip aşısı yaptırmak istememektedir. Aynı şekilde olası yeni bir covid varyantında katılımcıların %63 ü, yeni üretilen Covid aşısını kendilerine ve çocuklarına yaptırmak istememişlerdir. Sonuç: Aşı tereddüdü, çevresel ve sosyal birçok etkenin altında şekillenmektedir. Bu doğrultuda yürüttüğümüz çalışmada, ebeveynlerin salgın dönemlerinde aşılamaya yönelik düşünce ve tutumları baz alınarak gruplandırılması sağlanmış, böylece aşı kararsızlığı yaşayan anne-babalar ile bu tereddütlerin nedenleri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma sonuçları, çocuklarına aşı yaptıran ebeveynlerin dahi grip ve COVID aşısı hakkında ciddi kaygılar taşıdığını ortaya koymuştur. Bu durum, söz konusu ebeveynlerin salgın hastalıklar döneminde çocuklarını aşılamaktan kaçınmasına ya da çevrelerine tereddütlerini yansıtmasına neden olabilir. Dolayısıyla, ebeveynlerin grip ve COVID-19 aşılarına karşı tutumlarını anlamak, gelecekteki salgınlarla mücadele ve toplum sağlığının genel seviyesinin yükseltilmesinde kritik bir rol oynayacaktır.

Özet (Çeviri)

Aim: Respiratory tract infections are the most common health problem observed in children and represent the leading cause of emergency department visits throughout the year. The vaccines developed to date protect children from severe complications and reduce the risk of hospitalization. Both influenza and COVID vaccines are critically important not only for individual health but also for preventing the spread of infectious diseases within the community. However, widespread vaccine hesitancy may negatively impact the acceptance rates of these vaccines specifically recommended for children. The knowledge levels, attitudes, and behaviors of parents are therefore pivotal in devising effective strategies to address these issues. Understanding parents' attitudes toward influenza and COVID-19 vaccines will contribute to countering misinformation and disinformation, thereby promoting evidence-based health decisions in society and aiding in the eradication of potential pandemic diseases. Materials and Methods: This descriptive study was conducted among parents who attended the pediatric outpatient clinic of Haydarpaşa Numune Hospital. A total of 317 parents volunteered to participate and were evaluated using a socio-demographic questionnaire along with a vaccine attitude scale. The survey was administered face-to-face by the researcher. Results: Based on scores obtained from the vaccine attitude scale, parents were categorized into three groups: 10% exhibited a negative attitude (n = 33), 57% a neutral attitude (n = 180), and 33% a positive attitude (n = 104). No significant differences were observed when comparing attitudes according to parents' gender, family structure, number of children, age, or presence of chronic diseases. In contrast, several factors were associated with more positive attitudes toward vaccination:Parents employed as state employees or self-employed showed more positive attitudes than those who were not employed. Parents with a doctorate or master's degree had more positive attitudes compared to those with lower educational levels. Parents whose income exceeded their expenses exhibited more positive attitudes than those whose income was less than or equal to their expenses. Parents who considered their knowledge about vaccines to be sufficient demonstrated more positive attitudes compared to those who deemed their knowledge insufficient. Parents who fully completed their children's childhood vaccination schedules had more positive attitudes than those who did not. Furthermore, regarding other survey items: Parents who were apprehensive about infections associated with the vaccine-delivered microorganism had more negative attitudes compared to those who were primarily concerned about post-vaccination fever. Those who were worried about the emergence of a new pandemic exhibited more negative attitudes than those who were not. Parents whose perceptions of vaccines were negatively influenced after the COVID-19 pandemic held more negative attitudes than those whose views remained unchanged. Parents who had not received either the COVID or influenza vaccine displayed more negative attitudes compared to those who had been vaccinated. Additionally, parents who believed that the benefits of the COVID and influenza vaccines were lower than their harms and who endorsed negative vaccine news on social media also held more negative attitudes compared to others. Notably, the attitudes were significantly more positive among parents who stated,“I will get the influenza vaccine if recommended by the World Health Organization and the Ministry of Health.”However, only 30% (n = 96) of parents expressed this willingness, indicating that even when advised by health authorities, many parents are reluctant to have themselves and their children receive the influenza vaccine. Similarly, in the event of a new COVID variant, 63% of participants reported that they would not have the newly developed COVID vaccine administered to themselves or their children. Conclusion: Vaccine hesitancy is influenced by a multitude of environmental and social factors. In our study, parents were grouped based on their thoughts and attitudes toward vaccination during pandemic periods, which facilitated an exploration of the underlying reasons for vaccine indecision among parents. The findings revealed that even parents who had vaccinated their children harbor significant concerns about the influenza and COVID vaccines. This may lead such parents either to avoid vaccinating their children during outbreaks or to express their hesitations within their communities. Therefore, understanding parents' attitudes toward influenza and COVID-19 vaccines is critical for combating future pandemics and for raising the overall level of public health.

Benzer Tezler

  1. Altı yaş altı üst solunum yolu enfeksiyonu olan çocukların ebeveynlerinin akılcı antibiyotik kullanımı konusunda bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi

    Assessment of knowledges, attitudes, and behaviors of parents about rational antibiotic use for upper respiratory infection in children under six-years old

    AYŞE YAŞAR

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarıİstanbul Medeniyet Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLSER ESEN BESLİ

  2. İlköğretim öğrencilerinin gribe yönelik bilgileri ve öğrencilerin grip aşısı yaptırma durumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi

    The i̇nvesti̇gati̇on of the secondary school students' i̇nformati̇on level about flu and the factors whi̇ch effect thei̇r vacci̇nati̇on status

    GÖNÜL GÖKÇAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Sağlık EğitimiKafkas Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. DOĞAN AKÇA

  3. Kompleks konjenital kalp hastalığı olan çocukların günlük yaşam aktiviteleri, fiziksel uygunluk, fiziksel aktivite düzeyleri ve yaşam kalitesinin sağlıklı çocuklarla karşılaştırılması

    Comparison of daily living activities, physical fitness, physical activity levels and quality of life of children with complex congenital HEART disease and HEALTHY children

    BERFİN KİŞİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Fizyoterapi ve RehabilitasyonDokuz Eylül Üniversitesi

    Kardiyopulmoner Fizyoterapi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEMA SAVCI

  4. Kayseri'deki ebeveynlerin 0-4 yaş grubundaki çocuklarına rutin aşı programı dışında yapılan çocukluk özel aşıları konusundaki farkındalıklarının ve yaptırma durumlarının belirlenmesi: bir kesitsel çalışma

    Determining the awareness of parents in kayseri about special childhood vaccines given to their children in the 0-4 age group outside the routine vaccination program and their vaccination status: a cross-sectional study

    ŞERİFE GAMZE KÜÇÜKOĞLU ETLEÇ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Aile HekimliğiErciyes Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA MÜMTAZ MAZICIOĞLU

  5. Sıfır - 18 yaş arası çocuklarda aşılanma oranı ve ailelerin özel aşılar ile ilgili farkındalığının değerlendirilmesi

    Vaccination rate in children aged 0 - 18 and evaluation of families' awareness of private vaccines

    MÜGE ÖZGÜ ÖZDEMİR ACAR

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Aile HekimliğiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET ÖZEN