Ortoreksiya Nervozanın yordayıcıları: Romantik ilişki ve partner odaklı obsesif kompulsif belirtiler, mükemmeliyetçilik, bilişsel esneklik ve benlik saygısı
Predictors of Orthorexia Nervosa: Romantic relationship centered and partner focused obsessive compulsive symptoms, perfectionism, cognitive flexibility and self-esteem
- Tez No: 702413
- Danışmanlar: PROF. DR. OKAN CEM ÇIRAKOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Ortoreksiya nervoza, OKB, Mükemmeliyetçilik, Benlik saygısı, Bilişsel esneklik, Orthorexia nervosa, ROCD, Cognitive flexibility, Self-esteem, Perfectionism
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Mevcut araştırmada, ortoreksiya nervozanın romantik ilişki ve partner odaklı obsesif-kompulsif belirtiler, bilişsel esneklik, mükemmeliyetçilik ve benlik saygısı değişkenleri üzerinden yordayıcı rolünün sınanması amaçlanmıştır. Buna göre, 828 gönüllü katılımcıdan, araştırmanın amacına uygun olmayan 19 katılımcı çıkarılmıştır. Sonuç itibariyle, yaşları 18 ile 66 arasında değişen (ort. Yaş: 29,52 SS = 8.21) 809 katılımcı analize dâhil edilmiştir. Araştırmanın amaçları doğrultusunda verilerin toplanmasında katılımcılardan önce çalışmaya katılmak istediklerine dair onam formunu imzalamaları istenmiştir. Ardından katılımcılardan demografik bilgileri için Demografik Bilgi Formu, ortoreksiya nervosa düzeylerini ölçmek için ORTO-11 Envanteri, romantik ilişki obsesyon ve kompulsiyon düzeylerini belirlemek için Romantik İlişki Obsesyon ve Kompulsiyonları Ölçeği(RİOKB), partner odaklı romantik ilişki obsesyon ve kompulsiyonlarını ölçmek için Partnere İlişkin Obsesif-Kompulsif Belirti Ölçeği (PİOKB), bilişsel esnekliğin düzeyleri için Bilişsel Esneklik Envanteri (BEE), uyumlu-uyumsuz mükemmeliyetçilik düzeylerini ölçmek için Mükemmeliyetçilik Ölçeği (MÖ) ve katılımcıların benlik saygısı düzeylerini ölçmek için Sosyal Karşılaştırma Ölçeği'ni(SKÖ) cevaplamaları istenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, kadınlarda mükemmeliyetçilik, partner odaklı obsesif kompulsif belirtiler ve romantik ilişki odaklı obsesif kompulsif belirtiler ortoreksiya nervozanın yordayıcıları olarak bulunmuştur. Analize dâhil edilen bilişsel esneklik ve benlik saygısı ile ortoreksiya nervoza arasındaki yordayıcı düzeydeki ilişkiler anlamlı bulunmamıştır. Erkeklerde ise yalnızca partner odaklı obsesif kompulsif belirtilerin ortoreksiya nervozanın yordayıcısı olduğu görülmüştür. Bilişsel esneklik, benlik algısı, mükemmeliyetçilik ve romantik ilişki odaklı obsesif kompulsif belirtiler ile ortoreksiya nervoza arasındaki yordayıcı düzeydeki ilişkiler anlamlı bulunmamıştır. Türk alan yazınında ulaşılan kaynaklar dâhilinde ortoreksiya nervozanın bilişsel yordayıcılarına ilişkin çalışmaya rastlanmaması sebebiyle, mevcut çalışma bulgularının alan yazına kuramsal ve klinik bağlamda önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
In the current study, it was aimed to examine the predictive role of romantic relationship and partner-oriented obsessive-compulsive symptoms, cognitive flexibility, perfectionism and self-esteem on the orthorexia nervosa. Accordingly, out of 828 voluntary participants, 19 participants who were not suitable for the purpose of the study were excluded. As a result, 809 participants aged between 18 and 66 (mean age: 29.52 SD = 8.21) were included in the analysis. In line with the purposes of the research, the participants were asked to sign the consent form stating that they wanted to participate in the study before collecting the data. Then, Demographic Information Form, ORTO-11 Inventory, Romantic Relationship Obsessions and Compulsions Scale (ROCD), Partner Focused Romantic Relationship Obsessive Compulsions Symptom Inventory (PROCSI), Cognitive Flexibility Inventory, Almost Perfect Scale-R (APS-R/) and Social Comparison Scale (SCA) were given. According to the results of the research, perfectionism, partner-oriented obsessive-compulsive symptoms and romantic relationship-oriented obsessive-compulsive symptoms were found to be predictors of orthorexia nervosa in women. The predictive relationships between cognitive flexibility and self-esteem included in the analysis and orthorexia nervosa were not found to be significant. In males, only partner-focused obsessive-compulsive symptoms were found to be predictors of orthorexia nervosa. The predictive relationships between cognitive flexibility, self-perception, perfectionism, and romantic-focused obsessive-compulsive symptoms and orthorexia nervosa were not significant. Since there is no study on cognitive predictors of orthorexia nervosa within the resources reached in the Turkish literature, it is thought that the findings of the current study will make important contributions to the literature in theoretical and clinical context.
Benzer Tezler
- Ortoreksiya nervozanın yordayıcıları olarak yeme tutumu, duygu düzenleme güçlüğü, anksiyete, depresyon ve benlik saygısı
Eating attitudes, difficulties in emotion regulation, anxiety, depression and self esteem as predictors of Orthorexia nervosa
ŞENAY DERELİ KÜÇÜKARDA
- Sosyal medya kullanımı ile ilişkili ikincil travmatik stresin sağlıklı ve patolojik ortoreksiya davranışı üzerine etkileri
Effects of secondary traumatic stress associated with social media use on healthy and pathological orthorexia behavior
DERYA BİÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikiyatriKocaeli ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAHADIR GENİŞ
- The differences between problematic and non-problematic exercise behavior groups in terms of eating attitudes, orthorexia, body appreciation, and social appearance anxiety
Problemli ve problemli olmayan egzersiz davranışı grupları arasında yeme tutumları, ortoreksiya, beden memnuniyeti ve sosyal görünüş kaygısı açısından farklılıklar
FERİHA BÜŞRA İSPARTA
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
PsikolojiYeditepe ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. MERVE DENİZCİ NAZLIGÜL
- Ortoreksiya nervoza ile ilişkili faktörlerin incelenmesi
The investigation of the factors related to orthorexia nervosa
BETÜL YELEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiAntalya Bilim ÜniversitesiKlinik Psikoloji Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CUMHUR AVCİL
- Beslenme ve diyetetik öğrencilerinde ortoreksiya nervozanın saptanması
Determination of the orthorexia nervosa in nutrition and dietetics students
GÖKHAN DEGE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Beslenme ve DiyetetikOkan ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜVEDDET EMEL TÜFEKÇİ ALPHAN